„დავკარგე შვილი“, - დედა ტიროდა, -

ჩასდევდა მოთქმით მდინარის კიდეს;

არ დარჩენილა ხმელეთზე კუთხე,

რომ არ მოევლოს, ან არა ვლიდეს.

ზეცას ვერ მისწვდა, თუმცა დაკარგულს

თვალებით ეძებს ვარსკვლავთა შორის.

ახლოს არ არის, ცამდე შორია -

ამითი გულზე ნაღველი მოსდის.

- თავს რაზე იკლავ? - სხვამ დაუძახა, -

ცხრა კიდევ დაგრჩა, ნუთუ არ კმარა?

- ხომ კმარა, მაგრამ მკვდრისა ალაგსა

ცოცხალი გულში დაიჭერს განა?!

მას როდი ესმის, რას ეძახიან,

მისდევს მდინარეს პირის ხოკითა,

ვინ დააბრუნებს იმას უკანა,

თუნდა დააბან ასი თოკითა?!

იარა ბევრი… ზღვას მიაღწია

და შეუდრკელად გადვარდა შიგა;

ზღვამ ხელი არ ჰკრა: აქ ნუ მოხვალო,

ზვირთებმა ზღვისამ უფსკრულს დალიკა.

იქაც ეძია და დღესაც ეძებს,

მინამ არ ჰპოვებს, არ დაბრუნდება…

ასეა ყველგან, საცა დედაა,

ასეა ყველგან დედის ბუნება.

ზღვათა მეფემა დარბაზს იწვია

დიდის ზეიმით და ამბით ისა;

ზღვნად მას მიართვა თავის სალარო,

გადაუშალა თავისი ქისა.

მტირალი დედის მოსალხენადა

მოიპატიჟა მნათობნი ცისა.

ისეთი ლხინი და მასპინძლობა

კაცთაგანს ნუთუ გენახოსთ ვისა?..

მგლოვარე დედას ვერ უსალბუნა,

იმას უფროცა ცრემლები სდისა…

შვილმაც იტირა მკვდარი მშობელი,

მჭმუნვარე სახით სამ დღესა ვლიდა;

მეოთხესა სთქვა: „ჭმუნვით რას ვშველი,

ბევრის ნაღველით და ცრემლის ღვრითა?!“

მეხუთეს დაჰკრა ბუკს და ნაღარას,

ლხინი მოძებნა დარდის წამლადა,

შესანდობარსა დედისას ჰსვამდა,

დარდს მას ატანდა მტვრად და კვამლადა.

მხოლოდ ფიცის დროს დედის სულს ჰფიცავს,

თუ არა ჭირს-რა - სიმართლისადა;

თუ გაუჭირდა, არ ეზოგება

მშობლისა სული თავის ხსნისადა.

ო, ჩემო დედილო,

სათნო და კეთილო,

წიქარას ზღაპარი 

მიამბე დედილო!

ოღონდ ნუ მიამბობ

იმ ზღაპრის დასასრულს

თავს ვიგრძნობ სასტიკად

დატანჯულს, განძარცვულს!

სულ დევნა, სულ დენა

ცრემლის და სისხლისა

დაჯიჯგნილ სულიდან!

ზოგჯერ თვით სიცოცხლეც,

სიცოცხლეც აღარ მსურს!

ო, ჩემო დედილო,

სათნო და კეთილო,

ოღონდ ნუ მიამბობ

იმ ზღაპრის დასასრულს...

ბიბინა მოლი და ეზო წყნარი,

კუდაპრეხილი ცუგრია ძაღლი,

მერცხლის ბუდე და ჭრიალა კარი...

მე ასე მახსოვს ბაბუას სახლი.

ელვარე თმები, ვით მწიფე წაბლი

და ჩუმი, როგორც ფიქრი და სევდა,

მკრთალი თითები - სანთლები თაფლის -

მე ასე მახსოვს მშობელი დედა.

მის ღაწვზე ობლად მბრწყინავი ცრემლი

თუ რას ნიშნავდა, ვერ ვგრძნობდი იმ დროს...

არ მაგონდება თვალების ფერი,

მე მახსოვს მისი თვალების სითბო.

ეზოში სახლი, დუმილი მკაცრი,

ფანჯრებს ჩამოხსნეს ფარდები თეთრი...

მეფერებოდა ქალი თუ კაცი, -

მე ასე მახსოვს სიკვდილი დედის.

შემდეგ დედულეთს წავედი სოფლად,

თვალებს დროებით შეაშრა ცრემლი

და სოფლის ალალ ბიჭებთან ყოფნამ

გადამავიწყა ობლობა ჩემი.

როცა დავბრუნდი წვივდანაკაწრი

და ჩემს ეზოში მინდოდა ლხენა -

ფინიას ნაცვლად დამხვდა ნაგაზი,

რომელმაც ავად დამიწყო ღრენა.

სახლში ყველაფერს შევავლე თვალი,

ყველა დამიხვდა იქ, დედის გარდა...

სარკმელთან იდგა უცნობი ქალი

და ზედ ჰკიდებდა თოვლისფერ ფარდას.

თუმცა თვალებში არ ჰქონდა ზიზღი,

მაგრამ ვერ შევძელ მე დაძვრა ენის...

ბებომ თქვა: იყავ დამჯერე მისი;

მამამ თქვა: დედა არისო შენი.

დედას სათუთი თითები ჰქონდა

და იყო ჩუმი, ვით ჩიტი ღამით...

მე მისი უბის სითბო მახსოვდა

და ვერ ვიწამე სიტყვები მამის...

ეს იყო მხოლოდ გუშინწინ თითქოს

და თავი ახლაც ბავშვი მგონია...

მას შემდეგ ვეძებ დაკარგულ სითბოს

და იგი ვერსად ვერ მიპოვნია.

ჩემო პაწია, საბრალო დედავ,

ბედკრულს, გატანჯულს, გაძარცვულს გხედავ,

რა ენამ გითხრას: - ხვედრს ნუ ემდური! -

განშორებისთვის კაცთათვის დათქმულს

ვუახლოვდებით დაწყევლილ სადგურს,

სადაც დავრჩები მე, უკეთური...

შენ აიძრები გაფოთლილ ქარში,

ქვეყნის ნაპირზე ბებერი ბავშვი

დაგრჩება - შენი გამმწარებელი;

ოჰ, ღმერთო, ღმერთო! მე თვალებს ვხუჭავ! -

იელვებს შენი ჭაღარის ბღუჯა,

იწივლებს შენი მატარებელი.

დედებს იმდენი ხოტბა შეასხეს,

მიჭირს ახალი სიტყვის მიგნება...

მე უკვე ვიცი, ჩემთვის ყველაზე

მძიმე რომელი წუთი იქნება.

დედის თვალებით, დედის ფიქრებით

გაზომილია ჩემი ცხოვრება.

მე უფრო მკაცრი კაცი ვიქნები,

როდესაც დედა არ მეყოლება...

უკვე არ ვიცი

რა ვიფიქრო, დავწერო რაზე.

ჩემი ცხოვრების

განსასჯელად, როგორც სამხილი.

აგერ, აქ, ჩემს წინ,

გამოჩორკნილ ხის მაგიდაზე,

მიდევს წერილი

დედისაგან გამოგზავნილი.

მწერს: “გენაცვალე,

არ გვაშორებს დიდი სავალი,

თუ შეგიძლია,

საშობაოდ იქნებ გვეწვიო.

მიყიდე შალი,

მამაშენს კი – თბილი შარვალი.

ხელმოკლედა ვართ,

არც რა გვაქვს და არც რა გვაცვია.

საშინელია, სულ არ მომწონს, 

რომ ხარ პოეტი.

ცუდი სახელი გაგვარდნია,

ხმა მომიტანეს.

ამას ნამდვილად, 

არ სჭირდება მიეთ-მოეთი,

სჯობდა მინდორში

გემუშავა ბავშვობიდანვე.

მოვხუცდი უკვე

და ყოველდღე თავს ვგრძნობ შეუძლოდ,

მაგრამ თუკი შენ

კერიას არ გააციებდი,

არ ვიქნებოდით,

როგორცა ვართ, ახლა ჩვენ ურძლოდ

და ჩემს კალთაში

შვილიშვილსაც დავაძინებდი.

შენ კი შვილები

მიატოვე, ბედს მიაბარე

და შენი ცოლიც 

სულ იოლად სხვასთან გაუშვი.

ოჯახის გარეთ, უმეგობრო,

მიუსაფარი,

დროსტარების და უხამსობის

ფსკერზე დაეშვი.

ჩემო სიცოცხლევ, სიყვარულო,

რა გჭირს, მითხარი?

უწყინარი და თვინიერი

იყავი ძველად

და იმ წლებიდან

არ გასულა ჯერ დიდი ხანი,

რომ შენატროდა

ალექსანდრე ესენინს ყველა.

შენ იმედები გაგვიცრუე, 

არ გაგვიმართლე,

სწორედ ამიტომ

მეწურება ტკივილით გული.

სულ ფუჭი იყო

მამაშენის ფიქრი იმაზე,

რომ შენს ლექსებში

უფრო მეტი მიგეღო ფული.

 

თუმცა, ხომ ვიცი,

რაც არ უნდა ბევრი აიღო, 

სახლში შენ მისი

გამოგზავნა გაგიჭირდება.

მწარე სიმართლეს გეტყვი,

მაგრამ, შენი არ იყოს:

ვიცი, პოეტებს

ხელში ფული არ გიჩერდებათ.

საშინელია, სულ არ მომწონს, 

რომ ხარ პოეტი.

ცუდი სახელი გაგვარდნია,

ხმა მომიტანეს.

ამას ნამდვილად, 

არ სჭირდება მიეთ-მოეთი,

სჯობდა მინდორში

გემუშავა ბავშვობიდანვე.

თითქოს წყვდიადში

ვცხოვრობთ ახლა, გვაწევს ნაღველი,

არ გვყავს ცხენები.

აქ რომ იყო, შენ საკმარისად –

მაგ ჭკუის პატრონს –

გექნებოდა ფულიც, სახელიც,

თანამდებობაც

აღმასკომის თავმჯდომარისა.

მაშინ ჩვენს აუგს

არავის არ ვათქმევინებდით,

შენც დაღლილობას 

ვერ იგრძნობდი მაშინ იმდენად.

შენს ცოლს სართავთან

დავსვამდი და ვართვევინებდი,

ჩვენ კი, შენს გვერდით,

გვექნებოდა წყნარი სიბერე.”

ვჭმუჭნი წერილს და

ვიძირები მწარე ფიქრებში.

ნუთუ ამ გზიდან

ვეღარ გავალ, ვეღარსად გავწევ?

მაგრამ ყველაფერს,

რას ვაპირებ, როგორ ვიქნები,

მოგვიანებით

საპასუხო წერილში დავწერ...

მოველ, ალერსი რომ კვლავ მეგემა,

შენი ღიმილით დამხვდა ზაფხული,

ძველი ოცნება შემომეგება

შენს ღრმა თვალებში შემონახული.

ალბათ იგონებ, თუ წლების იქით,

როგორ გამზარდეთ შენ და თბილისმა

და ცრემლნარევი ოცნებით გიკვირს 

დავაჟკაცება შენი შვილისა.

დედა, რა მალე გავიდა წლები,

შენ თმაზე თოვლი გადაგეყარა.

მახსოვს, ხელებით ამიტაცებდი,

რომ დამენახა შენით ქვეყანა.

მაჩვენე მიწა უხვი ფერითა,

მიწა მხიბლავდა ფეროვანებით...

ქვეყანას ვჭვრეტდი შენი ხელიდან,

ქვეყანას ვჭვრეტდი შენი თვალებით.

მე რაღაც დიადს ვგრძნობდი მაშინვე,

მერმე გავაღე ქვეყნის კარები:

სულ სხვა სიცოცხლე აღმოვაჩინე,

მოდი, შეხედე ჩემი თვალებით.

განთიადივით ნათელო დედა,

წლებს ეღიმებათ დათოვლილ თმაში.

ვხედავ, უთვალავ ვარსკვლავსა ვხედავ

შენს ღრმა თვალებში, როგორც ორ ტბაში.

რა სავალალოდ ვშობილვარ

უბედურ ვასკვლავზედაო,

შენ ნუ მიტირებ, რომ მოვკვდე,

ძუძუთ გამზრდელო დედაო.

ვიცი მე შენი და სხვისცა,

მე სუყველასა ვხედაო,

გულში ბევრი რამ მიწყვია

მაგრამ თქმას ვერა ვბედაო.

გულს დაჩაგრულსა დარდითა

ლოდ დამედების ზედაო,

სხვა კი არავის რა უშავ,

შენ მებრალები ბეჩაო.

არ ვიცი რას რა მოველი,

რამ რარა ამაყბედაო.

ბავშობაშიაც დედა მიყვარდა,

სულ ის მინდოდა გვერდით მყოლოდა.

ერთს წამს მის ჩემგან მოშორებასა

მე ვგრძნობდი გაყრად საბოლოვოდა.

მივსდევდი თანა და მივტიროდი,

თვალთაგან ცხარე ცრემლი მდიოდა.

ოღომც მშობელი თვალით მენახა, -

მაძღარი ვიყავ, როცა მშიოდა.

განა მარტო მე? - “დედა მინდაო”,

ყველა თქვენგანიც ამას ჰკიოდა:

როცა კი დედას ვერა ჰხედავდა,

ჩემსავით სხვებსაც გული სტკიოდა.

თვალს რო მოვკრავდი - მზე ამოვიდის,

წავიდის სადმე - მზეც ჩაესვენის.

თუმც აღარა ვარ ეხლა ყმაწვილი

და ჟამთა დენამ თეთრად დამთოვნა,

მაინც მას ვტირი: “დედა მინდაო,

დედა მაჩვენეთ”, - არს ჩემი თხოვნა.

არ დამიღონდე, დედაო,

მეც ჩქარ წამოვალ აქედან,

ამ ჩემი ცოდვილი სულით

ღმერთთან წარდგომას გავბედავ.

დამწუხრებული მოვდივარ,

ერთსა გთხოვ, მანდ მომალხინე,

შუბლზე გაკოცებ და მერე

კალთაში ჩამომაძინე.

მანდ მაპატიე, ამქვეყნად

რამდენჯერც გული გატკინე,

ამ დამიღონდე, ნუ დარდობ,

მალე წამოსვლას ვაპირებ...