მთავარი ლოცვანი ფსალმუნნი ახალი აღთქმა ძველი აღთქმა დაუჯდომლები პარაკლისები განმარტებები სხვადასხვა თემები წიგნის შესახებ

წმიდა ბასილი დიდი

კესარია-კაბადოკიის მთავარეპისკოპოსი

 

სულიწმიდის შესახებ

 

თავი XXVIII

იმის შესახებ, რომ მოწინააღმდეგენი არ თანხმდებიან სულისა წმიდისა მიმართ იმის გამოყენებას, რასაც წმ. წერილი ადამიანთა შესახებ ამბობს, კერძოდ, რომ ისინი ქრისტესთან ერთად იმეფებენ.

 

69. ვნახოთ, შეიძლება თუ არა რაიმეს მოფიქრება ჩვენი მამების გასამართლებლად, რომელნიც ამ გამოთქმას იყენებდნენ, (იგულისხმება: კაცნი ქრისტესთან ერთად იმეფებენ) რადგან ჩვენზე მეტად ბრალდებას ისინი ექვემდებარებიან, რომელთაც ამ სიტყვებს დასაბამი დაუდეს. ამრიგად, პავლე, წერს რა კოლოსელებს, ამბობს: „და თქუენცა მკუდარ იყვენით შეცოდებათა შინა და წინადაუცუეთელებითა მით ხორცთა თქუენთაითა, მის თანა (იგულისხმება: ქრისტესთან) (συν) განგაცხოველნა თქუენ“ (კოლ. II, 13). ნუთუ ღმერთმა მთელ ხალხსა და ეკლესიას მიანიჭა ქრისტესთან ერთად ცხოვრება და სულიწმიდას არ აქვს ცხოვრება ქრისტესა თანა? თუ ასე ფიქრიც კი უსჯულოებაა, მაშინ რატომ არ არის სწორი, რომ, ერთი ბუნების მიხედვით, აღმსარებლობაც ერთი მივუძღვნათ? შემდეგ: განა უკიდურესი სისასტიკე არაა, წმინდანების ქრისტესთან ყოფნა ვაღიაროთ, – რადგან პავლე, სხეულიდან გასული, უფალთან მკვიდრდება, ხოლო დახსნილი უკვე ქრისტესთანაა (2 კორ. V,8) – სულიწმიდას კი ისიც არ დავუთმოთ, რომ კაცთა თანასწორად ქრისტესთან იყოს? პავლე თავისთავს სახარების განგებულებაში ღმრთის თანაშემწეს (I კორ. 3,9) უწოდებს; ნუთუ ჩვენ იმის გამო, რომ სულიწმიდას, რომლის მიერაც სახარება ცის ქვეშეთში ყოველსა ქმნილებასა შინა ნაყოფს იღებს, თანაშემწეს ვუწოდებთ, ბრალად უსჯულოებას დაგვდებენ? ჩანს, რომ ცხორებაი, უფლის მსასოებელთა დაფარულ არს ქრისტეთურთ ღმრთისა თანა; და რაჟამს ქრისტე გამოცხადნეს, ცხორებაი იგი ჩუენი, მაშინ ისინიც მის თანა გამოცხადდებიან დიდებითა (კოლას. II, 3-4); მაგრამ თუ თვით სული ცხოვრებისა, რომელმაც ჩვენ ცოდვის შჯულისაგან (რომ. 8,2) განგვათავისუფლა, არ არის ქრისტესთან, არც საიდუმლოსა და დაფარულსა ცხოვრებასა შინა და არც გამოცხადებისას დიდებისა, რომელიც ჩვენი მოლოდინისამებრ წმინდანთა შორის გამოჩნდება? ჩვენ ვართ მკვიდრ ღმრთისა თანა და თანა-მკვიდრ ქრისტესა (რომ. 8, 17), ხოლო სულიწმიდა მკვიდრობასაა მოკლებული და წილი არ უდევს ერთობასა შინა მამისა და მისი ცხებულისა (ქრისტესი)? მაშინ, როცა იგივე სული ეწამების სულსა ამას ჩუენსა, რამეთუ ვართ შვილნი ღმრთისანი (VII, 16), ჩვენ არ ვუმოწმებთ სულიწმიდას, რომ მას ღმერთთან ერთობა აქვს, თუმცა ამ ერთობის შესახებ თავად უფლისაგან ვიცით?

 

და განა უგუნურების მწვერვალი არაა ის, რომ თუმცა ჩვენ ქრისტესა თანა აღდგომასა და თანა დასხდომას ზეცათა შინა, რაჟამს დამდაბლებული სხეული ჩვენი მშვინვიერიდან სულიერად გარდაიქმნება, ქრისტესა და სულიწმიდის რწმენით ვიმედოვნებთ, თავად სულს კი, წილად არც თანადაჯდომას, არც დიდებასა და არც სხვა რამეს, რაც ჩვენ მისგან გვაქვს, არ ვარგუნებთ? გვწამს რა სიმართლე აღთქმისა მოსალოდნელ ძღვენთა შესახებ, სულიწმიდას არც იმათგან ვუთმობთ რამეს, რომელთა ღირსებადაც საკუთარი თავი მიგვაჩნია, თითქოს ყოველივე ეს მის ღირსებაზე მაღლა იყოს. შენი ღირსების მიხედვით შენ ყოველთვის უფალთან უნდა იყო და ელოდები, რომ აღიტაცები ღრუბლითა შემთხუევად უფლისა ჰაერთა ზედა და ესრეთ მარდის უფლისა თანა იქნები (I თეს, IV, 17), ხოლო სულიწმიდა ახლაც უფალთანაა, სადაოდ ხდი? მას კი, ვინც სულიწმიდას მამასა და ძესთან ერთად რაცხს და ერთ რიგში აყენებს, ვითარცა აუტანელ უსჯულოს, დევნი.

 

 

70. მრცხვენია დანარჩენთა დართვისა, სახელდობრ, რომ შენ ელოდები ქრისტესა თანა დიდებას, – რადგან: უკუეთუ მის თანა ვივნოთ, მის თანაცა ვიდიდნეთ (რომ. VIII, 17), – სულს სიწმიდისას კი ქრისტესთან ერთად არ ადიდებ, თითქოს იგი ღირსებით შენი სწორიც არ იყოს. შენ ქრისტესთან თანამეფობას იმედოვნებ, ხოლო სულს მადლისას შეურაცხყოფ, არგუნებ რა მას ადგილს მონისა და მსახურისა. და ამას ვამბობ არა დასამტკიცებლად იმისა, რომ მოვალენი ვართ სულიწმიდას დიდებისმეტყველება აღვუვლინოთ, არამედ სამხელად იმათი სიჯიუტისა, რომელნიც მას არა თუ დიდებას მიაგებენ, არამედ სულიწმიდის ძესა და მამასთან ერთად დიდებას, ვითარცა უსჯულოებას, ისე გაურბიან. ვის შეუძლია, გარეშე სულთქმისა, დაძლევა ამისა? რადგან უკვე ისე ცხადი გახდა, ყრმაც კი მიხვდება, რომ ნიშნები სარწმუნოების მოკლებისა, რითაც უფალი გვემუქრებოდა, უკვე გამოჩნდა? ეჭვები შეუკამათებელი გახდა; გვწამს სულისა წმიდისა და ჩვენივე აღმსარებლობითვე ვებრძვით; ვინათლებით და კვლავ ვებრძვით; ვითარცა მიზეზს ცხოვრებისა მოვუწოდებთ და ვითარცა ჩვენივე მსგავს მონას, ვითვალწუნებთ; მამასა და ძესთან ერთად მივიღეთ და ვითარცა ნაწილს ქმნილებათა, პატივს არ მივაგებთ; მათ, რომელთაც გარეშე სულისა წმიდისა, არ იციან, როგორ ილოცონ (რომ. VII, 26), თუკი იძულებულნი გახდებიან, ვითარცა მისი ღირსების მთხრობელთა, რამე მნიშვნელოვანი თქვან სულიწმიდის შესახებ, სიტყვის ზღვარს გადასვლას ზღუდავენ, მაშინ, როცა უძლურებისა გამო გლოვა მართებდათ, რადგან ჩვენ არ შეგვიძლია სიტყვებით საკმარისად გამოვხატოთ მადლიერება იმისათვის, რასაც სინამდვილეში განვიცდით. ეს ხომ ყოველგვარ აზრს აღემატება და სიტყვის ბუნებას ამხელს, რომელიც ღმრთის ღირსების უმცირეს ნაწილსაც კი ვერ უთანაბრდება, წიგნის მიხედვით, რომელსაც „სიბრძნე ეწოდება“, რადგან ნათქვამია: აამაღლეთ იგი (უფალი) რამდენადაც შეძლებთ, და მაინც უფრო აღმატებული იქნება; მოიკრიბეთ ძალა მისმა აღმაზევებლებმა, მაგრამ ნუ დაშვრებით, მაინც ვერ მიაღწევთ (სიბრძ. ზირ. 43, 30). ცხადია, თქვენ საშიშ პასუხს გასცემდით მსგავსი სიტყვებისათვის, თქვენ, რომელთაც ღმრთისაგან მართლისა მოისმინეთ, რომ სულისა წმიდისა მგმობელს არ მიეტევება.

 


 

წინა თავი < < < სარჩევი > > > შემდეგი თავი