მთავარი ლოცვანი ფსალმუნნი ახალი აღთქმა ძველი აღთქმა დაუჯდომლები პარაკლისები განმარტებები სხვადასხვა თემები წიგნის შესახებ

წმინდა მართალი
ნიკოლოზ კავასილა

 

ღვთაებრივი ლიტურგიის განმარტება

 

43. იმის შესახებ, რომ განწმენდა, უპირველეს ყოვლისა, მაზიარებლის სულს მიენიჭება

 

აკი მათაც, ვინც ჯერ კიდევ სხეულში ცხოვრობს, მართალია, ძღვენი სხეულის მეშვეობით ეძლევათ, მაგრამ, თავდაპირველად, სულის არსებაში შედის და სულის მეშვეობით გადაეცემა სხეულს. აი, ამაზე მიუთითებს ნეტარი მოციქული, როდესაც ამბობს: "ხოლო რომელი შეეყოს უფალსა, ერთ სულ არს" (1კორ. 6:17), რადგან, ძირითადად, სულში არსებობს ეს ერთობა და კავშირი.

რადგან სწორედ იქ არის ადამიანი; იქვეა, სათნოებებით და ადამიანური გულმოდგინებით განწმენდა; იქ არის ისიც, რაც სცოდავს და ძღვნით განწმენდას საჭიროებს. რაც შეეხება სხეულს, მასში ყოველივე სულით მოქმედებს. და როგორც გულიდან წამოსული ამგვარი ბოროტი გულისთქმებით იბილწება იგი, იქიდანვე ხდება მისი როგორც სათნოებებით, ასევე საიდუმლოებებით განწმენდაც. ზოგჯერ კი ფიზიკური სნეულებები მოევლინება, რომელთა მიზეზიც სულის ბოროტი ზნეა. ეს რომ ეჩვენებინა, მაცხოვარმა სნეულებისგან სხეული იმით აღადგინა, რომ ავადმყოფის სული განკურნა ანუ ცოდვები შეუნდო (მათ. 9:2-7).

ამგვარად, თუ სული კურნების მისაღებად სხეულს არ საჭიროებს და პირიქით, სხეული - სულს, მაშინ საიდუმლოთაგან რა უპირატესობა აქვს სხეულთან შეერთებულ სულს იმათთან შედარებით, რომლებიც მისგან განთავისუფლდნენ?

ის, რომ ისინი მღვდელმსახურს ხედავენ და მისგან იღებენ ძღვენს? მაგრამ მათაც ჰყავთ მარადიული იერარქი, რომელიც მათთვის ყოველივე ამას წარმოადგენს და ზიარებას აძლევს ცოცხალთაგან მათ, ვინც ჭეშმარიტად იღებს. რადგან მათ შორის, ვისაც ღვთისმსახური აზიარებს, ყველა არ იღებს ჭეშმარიტ ზიარებას. მაგრამ ცხადია, რომ ყველა ჭეშმარიტად ეზიარება, ვისაც ქრისტე თავად აზიარებს. მღვდელმსახური ყველა დამსწრეს აძლევს ზიარებას, ხოლო ქრისტე - ზიარების ღირსს. აქედან ცხადია, რომ სულის საიდუმლოებებით აღმსრულებელი და ცოცხალთა და მიცვალებულთა განმწმენდელი მხოლოდ თვითონ მაცხოვარია.

ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარეობს, რომ ყველაფერი, რაც ამ წმიდა მოქმედებას შეეხება - ცოცხალთათვისაც და მიცვალებულთათვისაც საერთოა; ისიც, რაც განწმენდის მიზეზს წარმოადგენს, სულის კეთილ თვისებებშია მოქცეული, ერთსაც და მეორესაც ახასიათებს და ისიც, რითაც, უმთავრესად და საკუთრივ განწმენდა აღესრულება, მათთვის ერთი და იგივეა, ერთი და იგივეა გამწმენდელი მღვდელმსახურიც. ერთადერთი რამ, რაც სხეულში მცხოვრებთ ახასიათებთ, არ აქვთ მიცვალებულთ - კერძოდ ის, რომ ცოცხალთა შორის უღირსებიც არიან. ამგვარნი, როგორც ჩანს, რადგან ძღვენს პირით ეზიარებიან, განიწმინდებიან; ხოლო იქ, ვინც მოუმზადებელია, ძღვენს ვერ მიეახლება, ზიარება მხოლოდ ღირსეულებს ენიჭება.

მაგრამ მოუმზადებელი ზიარება არც ცოცხალ მაზიარებლებს არგებს, პირიქით, უკიდურეს სასჯელს უქვემდებარებს და ამიტომ ცოცხალთა უპირატესობას სულაც არ წარმოადგენს. უფრო მეტიც, შემდეგი მოსაზრებიდან თვალსაჩინო ხდება, რომ იმ სულებისთვის არა მარტო შესაძლებელი და შეუფერხებელია, წმიდა ძღვნის ზიარება აუცილებელიც არის. თუკი იმ სულებს სხვა რაიმე მიანიჭებდა სიხარულსა და სიმშვიდეს, მაშინ ეს ღირსეულთათვის უმანკოების ჯილდო იქნებოდა და მათთვის ეს ტრაპეზი აუცილებელი აღარ გახდებოდა. მაგრამ ყოველგვარი სიტკბოება და ნეტარება, - სამოთხეს ვუწოდებთ მას თუ აბრაამის წიაღს, ყოველგვარი მწუხარებისა და სენისგან თავისუფალ ადგილს, ნათელ, სანადიმო და გრილ ალაგს თუ თავად სასუფეველს, - იქ მყოფებს სხვას არაფერს ანიჭებს, თუ არა ამ სასმისსა და ამ პურს.

ეს - ჩვენი შუამავალი (1 ტიმ. 2:5, ებრ. 9:15) და წინამორბედი (ებრ. 6:20) წმიდათა წმიდა, რომელიც ერთადერთი მიგვიყვანს მამასთან (იოან. 14:6), ერთადერთი სულის მზე, რომელიც ახლა ამგვარად მოგვევლინება და თავს გამოგვიჩენს, როგორც თავად მოინდომა, სხეულის ტუსაღად, როცა იხილვება და საფარველის გარეშე ზიარების უფლებას მოგვცემს (1 იოან. 3:2), - მაშინ "მერმე ვიცნა, - ამბობს წერილი, - ვითარცა შევემეცნე" (1 კორ. 13:12), მაშინ მართლებს შეკრებს, როგორც გვამი კრებს არწივებს (მათ. 24:28), მაშინ შემოირტყამს სარტყელს, აიძულებს დაწვნენ, მივა და მოემსახურება მათ (ლუკ. 12:37), მაშინ ღრუბლებში გამონათლდება და მისით მართლები მზესავით გაიბრწყინებენ (მათ. 24:30). ვინც მასთან არ არის შეერთებული, როგორც ჩვეულებრივ წმიდა ტრაპეზი აერთიანებს, მათთვის ყოვლად შეუძლებელია სიმშვიდისა (მათ. 13:43) და რაიმე სიკეთის - დიდის თუ მცირეს - მიღება.

 

წინა თავი <---- სარჩევი ----> შემდეგი თავი