ორიგენე
ორი ქადაგება ქება ქებათაზე
პირველი ქადაგება
"ქებათა ქებაზე" დასაწყისიდან იმ ადგილამდე, სადაც ნათქვამია: "ვიდრემდის მოასხნეს მას ხელნი მისნი მეფემან"...
შესავალი
1. მოსესგან ვისწავლეთ, რომ არის არა მხოლოდ "წმიდა", არამედ "წმიდათა წმიდაც" (გამოსვ. 26.34), არის არა მხოლოდ შაბათი, არამედ "შაბათთა შაბათიც" (ლევ. 16.31), ხოლო სოლომონის ამ ნაწერით ახლა ვიგებთ, რომ არის არა მხოლოდ ქებანი, არამედ "ქებათა ქებაც" (ქებ. 1.1).
აღსავალი ქებათა ქებისაკენ
ჭეშმარიტად ნეტარია იგი, ვინც შევა "წმიდაში", მაგრამ, რამდენად უფრო ნეტარია იგი, ვინც შეაღწევს "წმიდათა წმიდაში". ნეტარია, ვინც ადიდებს შაბათს, მაგრამ უფრო ნეტარია იგი, ვინც განადიდებს "შაბათთა შაბათს". ნეტარია ასევე, ვინც გულისხმაჰყოფს ქებათ და იგალობებს მათ, მართლაც, ვინ გალობს თუ არა სიხარულში მყოფი მედღესასწაულე, - მაგრამ, რამდენად უფრო ნეტარია იგი, ვინც გალობს "ქებათა ქებას". როგორც "წმიდაში" მყოფისთვის მრავალი რამ არის საჭირო "წმიდათა წმიდაში" შესასვლელად, და აგრეთვე მრავალი რამ არის საჭირო ღვთის მიერ დაწესებული შაბათის განმადიდებლისათვის, რათა მან შეძლოს განდიდება "შაბათთა შაბათის", - ასევე ძნელია მოიძებნოს კაცი, რომელიც საღვთო წერილის ყველა ქების მოვლის შემდეგ შეძლებს ამაღლებას "ქებათა ქებამდე".
გმართებს "გამოხვიდე ეგვიპტიდან" (გამოსვ. 13.3), და გამოაღწევ რა "ეგვიპტის ქვეყანას", უნდა გადალახო "მეწამული ზღვა", რომ შეძლო იგალობო პირველი ქება და თქვა: "უგალობდეთ უფალსა, რამეთუ დიდებით დიდებულ არს" (გამოსვ. 15.1). თუმცაღა იგალობე პირველი ქება, ჯერ ფრიად შორს ხარ "ქებათა ქებამდე". სულიერად განვლე უდაბნოს მიწა, ვიდრე არ მოადგები ჭას, რომელიც გათხარეს მეფეთა (რიცხვ. 21.17), რათა აქ იგალობო მეორე ქება. ამის შემდეგ მოეახლე წმიდა მიწის საზღვარს, რომ იორდანეს სანაპიროზე მდგომმა იგალობო მოსეს ქება და თქვა: "მოიხილე, ცაო, და ვიტყოდი, და ისმენდინ ქუეყანაჲ სიტყუათა პირისა ჩემისათა" (II სჯ. 32.1). კიდევ ერთხელ უნდა იბრძოლო იესოს მეთაურობით და მოიპოვო სამკვიდროდ წმიდა მიწა; "ფუტკარმა" უნდა იწინასწარმეტყველოს შენზე და "ფუტკარმა" უნდა განგსაჯოს შენ - "დებორა" ხომ ფუტკარს ნიშნავს, - რათა შეძლო "მსაჯულთა წიგნში" შეტანილი ქების გალობა (მსაჯ. 5.2). შემდეგ მეფეთა წიგნისაკენ ნელი სვლით მიადექი დავითის ქებას, რომელიც წართქვა მან "რაჟამს განეშორა ყოველთა მტერთაგან და პირისაგან საულისა" და სთქვი: "შეგიყუარო შენ უფალო, ძალო ჩემო! უფალი განმაძრიალებელი ჩემი! ჭირსა ჩემსა მიჴსნეს მე" (II მფ. 22.2). გმართებს ესაიამდე მიღწევა, რათა მასთან ერთად თქვა: "უქო შეყუარებულსა ქება საყვარელისა ვენაჴსა ჩემსა" (ეს. 5.1), და რაჟამს თანდათანობითი სვლით გადახვალ ერთიდან მეორეზე, განაგრძე აღმასვლა და ადი კიდევ უფრო მაღლა, რომ შენც შეძლო, მშვენიერებით შემკულო სულო, იგალობო სიძესთან ერთად "ქებათა ქება".
მოქმედნი პირნი - თითოეულის დანიშნულება და სიმბოლური მნიშვნელობა
დანამდვილებით არ ვიცი, რამდენი პირია წარმოდგენილი ამ ქებაში. თქვენს ლოცვათ წყალობით და ღვთის განმაცხადებელი ზემოქმედების წყალობით, განვარჩევ შემდეგ სახეებს: სიძე, სძალი, სძალთან ერთად ქალწულთა გუნდი, და სიძესთან ერთად - მეგობართა გუნდი. ზოგიერთი გამოსვლა ეკუთვნის სძალს, ზოგი სიძეს, რამდენიმე - ქალიშვილთა და რამდენიმეც - სიძის მეგობართ. ქორწინებისას ხომ, ჩვეულებრივ, პატარძალს ქალიშვილთა გუნდი ახლავს, ხოლო სიძეს - ვაჟიშვილთა ჯგუფი.
ყოველივე ამას ნუ ეძებ გარეთ, ნუ ეძებ იმათ მიღმა, რომელთაც მოიპოვეს ცხოვრება სახარების ქადაგებით (შდრ. 1 კორ. 1.21). სიძეში იგულისხმე ქრისტე, "უმწიკვლო და უნაოჭო", სძალში - ეკლესია, რომელზეცად წერია: "რაჲთა წარუდგინოს თავადმან თავსა თჳსსა დიდებულად ეკლესიაჲ, რაჲთა არა აქუნდეს მწინკულევანებაჲ არცა ნაოჭ ბრძჳლისა, არცა სხუაჲ რაჲ ესე-ვითარი, არამედ რაჲთა იყოს წმიდა და უბიწო" (ეფ. 5.27). ხოლო იმათში, ვინც, მორწმუნეობის მიუხედავად, ჯერ ვერ ამაღლებულა ზემოთ მოხსენიებულ მდგომარეობამდე და ხსნა მხოლოდ ნაწილობრივ მოუპოვებია, დაინახე მორწმუნეთა სულები და იფიქრე სძლის თანმხლებ ქალწულებზე. სამაგიეროდ, სიძის თანმხლებ ყმაწვილკაცებში იგულვე ანგელოზები და ისინი, ვინც მიაღწია სრულყოფილი კაცის მდგომარეობას, "საზომსა ჰასაკისა სავსებისა მის ქრისტესისა" (ეფ. 4.13). აი, ის ოთხი გამოსვლა, რომელთაც მე გამოვყოფ: სიძე და სძალი, ერთად მგალობელი ორი გუნდი, ქალწულებთან ერთად მგალობელი სძალი, და მეგობრებთან ერთად მგალობელი სიძე. გაიზიარებ რა ამას, მოისმინე "ქებათა ქება"; ესწრაფე, რომ ღრმად ჩასწვდე მას და სძალთან ერთად თქვა, რასაც ის ამბობს, ისე, რომ საპასუხოდ გაიგონო, რაც მას ესმის. მაგრამ თუ არ ძალგიძს სძალთან ერთად თქვა, რასაც იგი ამბობს, რომ შენც გაიგონო, რაც მას ესმის, მაშ, ისწრაფე, რომ შეუერთდე სიძის მეგობრებს, თუ მათ სიმაღლეზეც არ დგახარ, შეერიე ქალწულებს, რომლებიც პატარძლის სიხარულში იმყოფებიან.
ამრიგად, წარმოვადგინეთ მოქმედი პირები ამ წიგნისა, რომელიც დრამაც არის და ეპითალამაც. მას შემდეგ, რაც წარმართებმა ეპითალამა თავიანთ საკუთრებად გამოაცხადეს, ქების ეს ჟანრიც მიითვისეს: მართლაც, ქებათა ქება ეპითალამაა. თავდაპირველად, სძალი გამოთქვამს თავის თხოვნას, და წამსვე შეწყნარებულია. იგი ხედავს სიძეს, მუნმყოფს, ხედავს ქალწულებს შეკრებილთ მისი ხლებისათვის. შემდეგ სიძე ეპასუხება მას, ხოლო სიძის სიტყვების მერე, ვიდრე იგი იტანჯვის მისი გამოხსნისათვის, მეგობრები პასუხობენ, რომ "გაამზადებენ სამკაულებს" (ქება. 1.11)1 სძლისთვის, "სანამ სიძე იმყოფება თავის განსასვენებელში" (ქება. 1.12), და სანამ აღდგებოდეს იგი თავის სატანჯველთაგან.
სიძის ამბორნი
2. მოვიტანოთ თავად სიტყვები, რომლებითაც პირველად გამოთქვამს სძალი თავის თხოვნას: "ამბორს მიყავნ მე ამბორს - ყოფითა პირისა მისისათა" (ქება 1.2). ეს ნიშნავს: "როდემდის მიგზავნოს სიძემ ამბორნი მოსესგან, როდემდის მიგზავნოს ისინი წინასწარმეტყველთა მეოხებით? ახლა მე მსურს უშუალოდ მივწვდე მის ბაგეს, მოვიდეს, მოეახლოს". ამრიგად, იგი ევედრება სიძის მამას და ეუბნება: "ამბორს მიყავნ მე ამბორის ყოფითა პირისა-მისისათა". რამდენადაც სძალი მომზადებულია საიმისოდ, რომ მასში განხორციელდეს წინასწარმეტყველური სიტყვა, რომელიც ამბობს: "ვიდრე ჴმობადმდე მათდა, მე ვისმინო მათი, ჯერეთ თქუმასაღა მათსა ვჰრქუა: რაჲ არს?" (ეს. 65.24), სიძის მამა სძლის თხოვნას შეიწყნარებს და უგზავნის მას თავის ძეს. ეცხადება რა ის, ვის მოსვლასაც თხოულობდა თავის ლოცვებში, წყვეტს ლოცვას და სულ ახლოს მიმართავს მას: "რამეთუ უმჯობეს არიან ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა, და სურნელებაჲ ნელსაცხებელთა შენთა უფროჲს ყოველთა სურნელებათა" (ქება. 1.2-3). ამრიგად, სიძე, ქრისტე, მამისაგან მოვლენილი, ცხებული მოდის სძლისაკენ, და მას ეუწყება: "შეიყუარე სიმართლე და მოიძულე უსჯულოებაჲ, ამისთჳს გცხო შენ ღმერთმან, ღმერთმან შენმან, საცხებელი სიხარულისა უმეტეს მოყუასთა შენთა". (ფს. 44.7).
ნელსაცხებლის კეთილსურნელება
თუ სიძე შემეხება, მეც ვაფრქვევ კეთილსურნელებას და მეც ცხებული ვხდები ნელსაცხებელით; მისი ნელსაცხებლები ჩემზე გადმოდის ისე, რომ მეც შემიძლია ვთქვა მოციქულებთან ერთად: "ქრისტეს სუნნელებანი ვართ" (2 კორ. 2.15). მაგრამ ჩვენ, რომელშიც ვისმენთ ამას, ჯერ კიდევ ცოდვებისა და მანკიერებათა ცუდი სუნი აგვდის, რის შესახებაც ამბობს მონანიე ცოდვილი წინასწარმეტყველის პირით: "შეჰყროლდეს და დალპეს წყლულებანი ჩემნი პირისაგან უგუნურებისა ჩემისა" (ფს. 37.5). ცოდვა მყრალ სუნს უშვებს, სათნოება ნელსაცხებელთა გამოსცემს, რომელთა სხვადასხა სახეობა შეგიძლია მოიძიო გამოსვლათაში. იქ წააწყდები შენ "მურს", "შტახს", "გუნდრუკს" და სხვებს (შდრ. გამოსვ. 30.34). ესენი უნდა დაიწვას; მაგრამ მენელსაცხებელთა ხელობისათვის იყენებენ სხვადასხვა სურნელოვან ესენციას, მათ შორის "ნარდიონს" და "მურს". ხოლო ღმერთი, "რომელმაც შექმნა ცა და ქვეყანა" (შდრ. დაბ. 1.1), ამგვარად მიმართავს მოსეს და ეუბნება: "მე აღვავსე ისინი სიბრძნისა და გონიერების სულით, რათა მისდიონ მენელსაცხებელთა საქმეს" (შდრ. 31.3). ღმერთი მენელსაცხებელთაც განასწავლის.
სულიერი სიყვარული
რას წარმოადგენენ ეს მინიშნებანი, თუ სულიერი მნიშვნელობით არ გავიგებთ მათ? თუკი ისინი არ იმარხავენ საიდუმლოს, განა ღვთის ღირსნი არიან? ამრიგად, ვინც ისწავლა ან ვისაც არ უსწავლია, მაგრამ სურს ისწავლოს საღვთო წერილის გაგება სულიერი მნიშვნელობით, მთელი ძალისხმევით უნდა ისწრაფოდეს, რომ არ იცხოვროს ხორცისა და სულის მიხედვით, რათა სულიერ საიდუმლოთა ღირსი გახდეს; უფრო გაბედულად რომ გამოვთქვა, იგი საჭიროა აღეგზნოს სულიერი ვნებით, სულიერი სიყვარულით, რაკი სულიერი სიყვარულიც არსებობს; როგორც არსებობს ხორციელი საზრდო და სულიერი საზრდო, ხორციელი სასმელი და სულიერი სასმელი, ასევე არსებობს ხორციელი სიყვარული, რომელიც სატანიდან მომდინარეობს, და სულიერი სიყვარული, რომლის წყაროა ღმერთი.. ვერავინ ვერ იქნება ორი სიყვარულით შეპყრობილი. თუ გიყვარს ის, რაც ხორციელია, ვერ გაიგებ სულიერ სიყვარულს. ხოლო თუ უარყოფ ყოველივე ხორციელს - მე ვგულისხმობ არა მხოლოდ სისხლსა და ხორცს, არამედ ფულს, მოხვეჭილ ქონებას, თვით დედამიწას და ცას, რადგანაც ყველაფერი უნდა წარხდეს - თუ უარყოფ ყოველივე ამას და თუ შენი სული არც ერთ მათგანზე აღარ იქნება მიჯაჭვული, თუ აღარ დაგაბრკოლებს აღარავითარი მანკიერი სიყვარული, მაშინ შეძლებ სულიერი სიყვარულის მიხვდომას. აი, რას ვიტყოდი ამის თაობაზე, რაკი შემთხვევა მომეცა ცოტა მესაუბრა სულიერ სიყვარულზე.
ჩვენთვის სასარგებლო იქნებოდა იმ შეგონების შესმენა, რომელიც მოგვცა სოლომონმა, უფრო სწორედ, იმან, ვინც სოლომონის პირით ასეთი სიტყვებით ილაპარაკა სიბრძნეზე: "ეტრფიალე მას და დაგიცვას შენ... გარემოიზღუდე იგი და აღგამაღლოს შენ; პატივ-ეც, რათა შეგიტკბოს შენ" (იგავ. 4.6,8). არსებობს სულიერი ხვევნაც. ღმერთმა ინებოს, რომ სიძისმიერი ხვევნა, რომლითაც ეხვევა იგი სძალს ჩემში, უფრო მჭიდრო გახდეს, რათა მეც შევძლო იმის თქმა, რაც ამავე წიგნშია ნათქვამი: "მარცხენე მისი თავსა ზედა ჩემსა და მარჯუენე მისი გარემომეხვია მე"2.
სიძის ძუძუნი და ნელსაცხებლები
3. ამგვარად, "ამბორს-მიყავნ მე ამბორის-ყოფითა პირისა მისისათა" (ქებ. 1.2). ნატვრით კილოს მაგივრად საღვთო წერილს სჩვევია ბრძანებითი კილოს გამოყენება. ასე მაგალითად, ნათქვამია: "მამაო ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა, წმიდა იყავნ სახელი შენი" და არა "წმიდა იყოს სახელი შენი"; ასევე წინამდებარე ნაწყვეტში "ამბორს - მიყავნ მე ამბორის-ყოფითა პირისა მისისათა" და არა "მეამბოროს". შემდეგ, სძალი ხედავს სიძეს. იგი მოდის ნელსაცხებლებით გაჟღენთილი, და არც იქნებოდა ჯეროვანი, რომ მამას საქორწინოდ ამგვარად არ მოემზადებინა ძე: სცხო მას მრავალი ნელსაცხებელი და იგი გახდა ქრისტე (ცხებული). იგი მოდის ნელსაცხებელთა ფრქვევით და ესმის თქმა: "უმჯობეს არიან ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა" (ქებ. 1.2). ღვთიური სიტყვა სათანადოდ ანიჭებს ერთსა და იმავე საგანსა თუ მოვლენას კონტექსტის ხასიათის მიხედვით სხვადასხვა სახელს. როცა სჯულში მსხვერპლი იწირება და ღვთიური სიტყვას სურს აღნიშნოს მისი მნიშვნელობა, იგი ამბობს: "მკერდი განჩემებულისა" (ლევ. 10.14). თუ ვინმე იესოსთან "განისვენებს" და მის განცდებს ზიარებული განიხარებს, იგი ამ შემთხვევაში ამბობს არა "მკერდს განჩემებულისა", არამედ "მკერდს" (ი. 21.20). ხოლო როცა სძალი ებაასება სიძეს, - ეს ხომ საქორწინო საგალობლის დასაწყისია, - არც "განჩემებულ მკერდზეა" ლაპარაკი, როგორც შესაწირავის შემთხვევაში, და არც "მკერდზე", როგორც იოანე მოწაფის შემთხვევაში, არამედ - "ძუძუებზე": "უმჯობეს არიან ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა“. იყავ, როგორც სძალი სიძის განცდათა თანამოზიარე, და შენ გეცოდინება, რომ ამგვარი ფიქრები დამათრობელნი არიან და სიხარულით აღმვსებნი. როგორც საუკეთესოა "უფლის დამათრობელი სასმელი" (შდრ. ფს. 22.5), ისე ყოველგვარ ღვინოზე უკეთესია სიძის ძუძუები, რაკი ნათქვამია: "უმჯობეს არიან ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა". ლოცვაში დანთქმული სძალი ისევ მიმართავს სიძეს: "და სურნელებაჲ ნელსაცხებელთა შენთა უფროჲს ყოველთა სურნელებათა" (ქებ. 1.3). მართლაც, სიძე, როცა იგი მოდის, "ცხებულია" ყველა ნელსაცხებლით და არა ერთი რომელიმეთი.
მაგრამ თუ სიძე შენი სულისკენაც იკადრებს წამოსვლას, რომელიც ღვთიური სძალი გამხდარა, რაოდენ მშვენიერი უნდა იყოს იგი, რომ თავისკენ მოიზიდოს სიძე ცის სიმაღლეებიდან, რომ ჩამოიყვანოს იგი ქვეყნად, რომ მიაახლოს მას, ვინ უყვარს, რა სილამაზით უნდა იყოს შემკული, რა სიყვარულით უნდა იწვოდეს, რომ მას მიუგოს სიძემ ის, რაც სრულყოფილ სძალს უთხრა: "შენი კისერი, შენი თვალები, შენი ღაწვები, შენი ხელები, შენი მუცელი, შენი მხრები, შენი ფეხები". ამ საკითხთან დაკავშირებით, თუ უფალი ინებებს, გამოვიძიებთ, როგორ არის სძალის სხეულის ნაწილები მოხმობილი ცალცალკე და რატომ არის თითოეული მათგანი განსხვავებულად ხოტბაშესხმული, ისე, რომ ამ ჩაძიების შემდეგ შევძლოთ ამ ენის მისადაგება ჩვენს სულთან.
"უმჯობეს არიან ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა". როცა სიძეს იხილავ, გაიგებ ამ გამონათქვამის ჭეშმარიტებას: "რამეთუ უმჯობეს არიან ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა, და სურნელებაჲ ნელსაცხებელთა შენთა უფროჲს ყოველთა სურნელებათა". ბევრს ჰქონია ნელსაცხებელი, მაგალითად "სამხრეთის დედოფალს" (მათ. 12.42), რომელმაც სოლომონს მიართვა ნელსაცხებლები... და კიდევ სხვებს. მაგრამ რა უხვიც არ უნდა ყოფილიყო მათი ნელსაცხებელნი, მაინც შეუძლებელია მათი შედარება ქრისტეს ნელსაცხებლებთან, რომელთა შესახებ ამბობს აქ სძალი: "სურნელებაჲ ნელსაცხებელთა შენთა უფროჲს ყოველთა სურნელებათა". ჩემი აზრით ნელსაცხებლები ექნებოდა მოსეს, ასევე - აარონს და თითოეულ წინასწარმეტყველს, მაგრამ როცა ვხედავ ქრისტეს და შევისუნთქავ მის საუცხოო ნელსაცხებელთა სურნელებას, მყისვე გამომაქვს განაჩენი: "სურნელებაჲ ნელსაცხებელთა შენთა უფროჲს ყოველთა სურნელებათა".
იესოს სახელი
4. "ნელსაცხელებელ წარმოცარიელებულ სახელი შენი" (ქებ. 1.3). აქ საქმე გვაქვს წინასწარმეტყველურ საიდუმლოსთან. იესოს სახელი ის-ის არის ქვეყნად მოვიდა, რომ უკვე აცხადებენ დაღვრილ ნელსაცხებელს. სახარებაშიც, "მოუჴდა დედაკაცი, რომელსა აქუნდა ალაბასტრი ნელსაცხებელისა მრავალ-სასყიდლისაჲ, და დაასხა თავსა მისსა ინაჴით მჯდომარესა" (მათე 26.7). დააკვირდი მხსნელს ორიდან რომელმა ერთმა დაასხა თავზე ნელსაცხებელი, რადგანაც ნათქვამია, რომ ცოდვილმა ფეხებზე დააფრქვია, ხოლო იმან, ცოდვილად რომ არ მოიხსენიება - თავზე. დააკვირდი - მეთქი, ახლოდან და ნახავ, რომ სახარებაში მახარებლებმა ჩაწერეს არა მოგონილი ამბები ან ზღაპრები, არამედ საიდუმლოებები. "სახლი იგი ყოველი აღივსო სულნელებითა მის ნელსაცხებელისაჲთა" (იოანე 12.3), ნელსაცხებელი, რომელიც ცოდვილს ჰქონდა, უნდა უკავშირდებოდეს მაცხოვრის ფეხებს, ხოლო უცოდველის ნელსაცხებელი - თავს. არ არის გასაკვირი, რომ ამ სურნელებით აღვსილიყო სახლი, რადგანაც ამ სურნელებამ მთელი მსოფლიო აღავსო. საღვთო წერილი იქვე ასახელებს სვიმონ კეთროვანს და მის სახლს (მკ. 14.3; ლუკ. 7.36). მიმაჩნია, რომ კეთროვანი არის თავადი ამა ქვეყნისა, და რომ სვიმონი ჰქვია მას, ამ კეთროვანს, ვისი სახლიც საამო სურნელებით აღივსო ქრისტეეს მოსვლისას, რაჟამს ცოდვილი ცოდვებს ინანიებდა და უცოდველი თავზე აფრქვევდა ნელსაცხებლის სურნელებას.
"ნელსაცხელებელ წარმოცარიელებულ სახელი შენი". როგორც ნელსაცხებელი დაღვრისას შორს განაფრქვევს სურნელებას, ისე განეფინა ქვეყნად ქრისტეს სახელი. მთელს დედამიწაზეა ქრისტე მოხმობილი, მთელს მსოფლიოშია ჩემი უფალი გამოცხადებული. "ნელსაცხელებელ წარმოცარიელებულ სახელი შენი". ახლაღა გაისმის მოსეს სახელი, აქამდე ვიწრო იუდეაში ჩაკეტილი. ბერძენთა შორის არავინ მას არ ასახელებს, და წარმართულ თხზულებებშიც არსად არაფერი არ გვხვდება მის ან სხვათა შესახებ დაწერილი. ხოლო, როცა იესო გაბრწყინდა ქვეყანააზე, მაშინვე გამოიყვანა სიბნელიდან სჯული და წინასწარმეტყველები, და, მართლაც ახდა წინასწარმეტყველური სიტყვა: "ნელსაცხელებელ წარმოცარიელებულ სახელი შენი".
ქალწულნი და მათი "სრბოლა"
6. "ამისთჳსცა ქალწულთა შეგიყუარეს შენ" (ქებ. 1.3). რადგანაც "სიყუარული ღმრთისაჲ განფენილ არს გულთა შინა ჩუენთა სულითა წმიდითა" (რომ. 5.5), სათანადოდ არის გამოყენებული აქ სიტყვა "განფენილი": "ნელსაცხებელი წარმოცალიერებულ (ფრანგ. თარგ.-ში - "განფენილ") სახელი შენი" (ქებ. 1.3). ამის თქმისას სძალი დაინახავს ქალწულებს. ვიდრე სძალი თავის ლოცვებში მიმართავდა მამას და ახლოდან ებაასებოდა სიძეს, ქალწულები იქ არ ჩანდნენ. როცა ისინი შემოვიდნენ, მლოცველი სძალი ქებას ასხამდა მათ: "ამისთჳსცა ქალწულთა შეგიყუარეს შენ, მიგიზიდეს შენ, შემდგომად შენსა სულნელებასა ნელსაცხებელთა შენთასა ვრბიოდით" (ქებ. 1.3-4). რა მშვენიერია ეს სიტყვები გამოთქმული სძლის მხლებელთა მიერ, რომელთაც ჯერ არა აქვთ სძლის რწმუნება; სძალი სიძეს უკან არ მოსდევს, იგი მიიმართება მის გვერდში ამომდგარი; მას უჭირავს სიძის მარჯვენა ხელი და სიძესაც მარჯვენაში უჭირავს მისი ხელი; მსახურები კი მას უკან მიჰყვებიან: "სამეოცნი არიან დედოფალნი და ოთხმეოც ხარჭნი, და ქალწულნი, რომელთა არა არს რიცხჳ. ერთ არს ტრედი ჩემი, სძალი ჩემი, ერთ არს დედისა თჳსისა. რჩეულ არს მშობლისა თჳსისა" (ქებ. 6.7-8). "შემდგომად შენსა სულნელებასა ნელსაცხებელთა შენთასა ვრბიოდით" (ქებ. 1.4). სატრფოთა მიმართ სათანადო კრძალულებით გამოთქმული "შემდგომად შენსა სულნელებასა ნელსაცხებელთა შენთასა ვრბიოდით", ეპასხუება სიტყვებს "სრბაჲ აღმისრულებიეს" (2 ტიმ. 4.7) და ამ სიტყვებსაც: "რომელნი-იგი ასპარეზსა მას შინა რბიედ, ყოველნივე რბიედ, ხოლო ერთმან მიიღის ნიჭი?" (1 კორ. 9.24). (ნიჭი - ქრისტეა).
მეფის საუნჯე
ქალწულები, რომელთა შესახებაც ვიცით, რომ გარეთ დგანან, რადგანაც მათი სიყვარული ჯერ მხოლოდ საწყის ფაზაშია, იქცევიან "სიძის მეგობრის" დარად: "ხოლო მეგობარი სიძისაჲ რომელი დგას და ესმის მისი, სიხარულით უხარის ჴმითა სიძისაჲთა" (იოანე 3.29). ისინი თანახმა არიან ასეთ მდგომარეობაზე: სიძის შემოსვლისას გარეთ რჩებიან. ხოლო სძალი "მშვენიერი, სრული, უმწიკვლო და უნაოჭო" (შდრ. ეფ. 5.2), შედის სიძის საუნჯეში, მის სამეუფო სამკვიდრებელში, იქიდან გამოსული კი კვლავ უერთდება ქალწულებს, რომ აცნობოს მათ რისი თვითმხილველიც გამხდარა, და ამბობს: "შემიყვანა მე მეუფემან საუნჯეთა თჳსსა" (ქებ. 1.4). იგი არ ამბობს: "ბევრნი შეგვიყვანა ჩვენ თავის საუნჯეში"; სიმრავლე გარეთ რჩება, ხოლო სძალი სულ მარტო შეჰყავთ ღვთიურ სამკვიდრებელში "საიდუმლო და დაფარულ საუნჯეთა" (შდრ. ეს. 45.3) სახილველად, რათა შემდეგ განუცხადოს თავის თანმხლებ მეგობრებს: "შემიყვანა მე მეუფემან საუნჯეთა თჳსსა". ქალწულები, ე.ი. მრავალრიცხოვანი კრებული იმათი, ვინც სძლად გახდომას იწყებს, ვიდრე სძალი სიძის სახლშია შესული და ჭვრეტს იქ მეუღლის სიმდიდრეებს, მისი დაბრუნების მოლოდინში მხიარულად გალობენ: "ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ შენდამი"" (ქებ. 1.4). ისინი "ხარობენ" სძლის სრულყოფით, რადგან სათნოებამ შური არ იცის. ეს სიყვარული წმინდაა და უზადო. "ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ შენდამი. ვადიდებთ შენ სიყვარულს"3 (ქებ. 1.4). ის ვინც დაწინაურებულია, უკვე ხარობს "შენი სიყვარულის" რძით და სიხარულით აღვსილი აცხადებს: "შენი სიყვარული ღვინოზე უკეთესია"; სხვები კი მხიარულებას და სიხარულს მომავლისთვის ინახავენ (რაკი ისინი ჯერ კიდევ ქალწულები არიან), თავიანთ სიყვარულს განარჩევენ სძლის სიყვარულისაგან და ამბობენ: "ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ შენდამი" (ქებ. 1.4). "შევიყვარნეთ" - არა "გვიყვარს", არამედ "შევიყუარნეთ ძუძუნი შენნი უფროჲს ღჳნისა". შემდეგ ისინი მიმართავენ სიძეს: "სიწრფოებამან შეგიყვარა შენ" (ქება. 1.4). ქალწულები სძალს არქმევენ "სიწრფოებას" მისი ამაღლებული ბუნების გამო და ამგვარად ასხამენ ხოტბას: "სიწრფოებამან შეგიყვარა შენ".
სძლის ფერი - მისი სულზე მისადაგება
7. შემდეგ ისევ სძალი მიმართავს ქალწულებს: "შავ ვარ მე და შუენიერ, ასულნო იერუსალიმისანო" (ქება. 1.5). აქედან ვიგებთ, რომ ეს ასულნი "იერუსალიმისანი" არიან. "შავ ვარ მე და შუენიერ, ასულნო იერუსალიმისანო", ვითარცა საყოფელნი კედარისანი,დ ა ვითარცა კარავი სოლომონისი. ნუ მხედავთ მე, რამეთუ დაშავებულ ვარ, რამეთუ უგულებელს - მყო მე მზემან" იგი ჭეშმარიტად "შვენიერია" და ადვილად შემიძლია მივხვდე, რატომ არის იგი მშვენიერი. მაგრამ გასარკვევია, როგორ არის იგი მშვენიერი, მაშინ, როცა იგი შავია და სითეთრეს სრულიად მოკლებული. საქმე იმაშია, რომ მან ცოდვები მოინანია და მოქცევამ სილამაზე მიჰგვარა. ამიტომ უწოდებს საგალობელი მას "შვენიერს". მაგრამ, რადგანაც ჯერ მთლიანად არ არის ცოდვათა მწიკვლისგან განწმედილი და ჯერ არ განბანილა ხსნის მომნიჭებელი განბანვით, ამიტომ მოიხსენიება, როგორც "შავი", თუმცა ეს შავი ფერი მწუხარებას აღარ გვრის: იგი ხომ სპეტაკდება. ამიტომაც არის მასზე ნათქვამი, როცა იგი ადგება, რომ უფრო მაღლა ავიდეს, რომ დაბალი სინამდვილიდან უფრო მაღალი სინამდვილისკენ წარიმართოს: "ვინ არის, თეთრადმოსილი რომ ამოდის?" (ქებ. 8.5). იმისათვის, რომ უფრო თვალნათლივ გაიხსნას საიდუმლო, უნდა წავიკითხოთ არა ისე, როგორც ხელნაწერთა უმეტესობაში წერია: "სიყვარულზე დაყრდნობილი", ანუ - "epistenizomene", არამედ - "epistethizomene epi tosthetos", ე.ი. "მის მკერდს მიყრდნობილი". ნიშანდობლივად არის სძალი - სულისა და სიძე - სიტყვის შესახებ ნათქვამი: "მის მკერდს მიყრდნობილი", რადგანაც სწორედ მკერდია გულის - წარმმართველი საწყისის საუფლო. ხორციელებიდან დაშორებით გემო უნდა გავუგოთ სულიერებას და გულისხმავჰყოთ, რომ გაცილებით უკეთესია ამგვარად გვიყვარდეს, ვიდრე შევწყვიტოთ სიყვარული. მაშასადამე, სძალი "ადის" "ძმისწულის მკერდზე მიყრდნობილი", და მას, ვინც ქების დასაწყისში წარმოდგენილია როგორც "შავი", ეპითალმა ბოლოს ასე უგალობებს: "ვინ არის, თეთრადმოსილი რომ ამოდის?" (ქება. 8.5)4.
გავიგეთ, როგორ არის სძალი "შავი" და, ამავე დროს, "შვენიერი". თუ სინანულს არ მიეცემი, გაფრთხილდი, რომ ორმაგი სიბილწით არ გაისვარო და შენი სული არ მოიხსენიონ, როგორც "შავი" და მახინჯი: "შავი" - ძველ ცოდვათა გამო, მახინჯი - იმავე ცოდვებში ჩარჩენის გამო. თუ ცოდვებს მოინანიებ, შენი სული "შავი" კი იქნება ჩადენილ შეცოდბათა მიზეზით, მაგრამ მონანიების ძალით იგი შეიძენს, ასე ვთქვათ, ეთიოპიელის ერთგვარ სიმშვენიერეს. რაკი ეთიოპიელი ვახსენე, მინდა ამასთან მიმართებაში საღვთო წერილი დავიმოწმო: "და იტყოდეს მარიამ და აჰრონ მოსეს ზედა დედაკაცისა მისთჳს ჰინდოჲსა, რამეთუ ცოლი ჰინდოჲ მოიყვანა" (რიცხ. 12.1). ხოლო ამჟამინდელი მოსე ეთიოპიელს ირთავს ცოლად, რადგანაც მისი სჯული გადმოგვეცა ჩვენ, რომელნიც ეთიოპიელნი ვართ. დე იბუზღუნოს აარონმა და ებრაელთა სამღვდელოებამ; დე, იბუზღუნოს მარიამმა და მისმა სინაგოგამ; მოსე მათ ბუზღუნს არად აგდებს, მას უყვარს თავისი ეთიოპიელი, რომლის შესახებაც ნათქვამია წინასწარმეტყველის პირით: "მეფეთა თარშისათა და ჭალაკთა ძღუენი შეწირონ მისა, მეფეთა არაბიასთა და საბაჲსათა ძღუენი მიართუან მას" (ფს. 71.10) და კიდევ: "ჰინდოეთმან უსწროს ხელისა მიცემად ღმრთისა" (ფს. 58.32). მშვენიერი გამოთქმაა "უსწროს". მართლაც, როგორც სახარებაში დედაკაცმა, "რომელიც იყო სისხლისა დინებასა ათ-ორმეტ წელ", განკურნება დაასწრო მთავრის ასულს (მათე 9.18), ასევე ეთიოპია განიკურნა უწინ ისრაელისა, რომელიც ჯერ კიდევ სნეულია. "მათითა მით შეცოდებითა ცხოვრება წარმართთა იქმნა საშურებლად მათდა" (რომ. 11.12).
"შავ ვარ მე და შუენიერ, ასულნო იერუსალიმისანო" (ქება. 1.5). შენ, სულო, რომელი ეკლესიის ხარ, მიმართე იერუსალიმის ასულებს და უთხარი: "სიძე ჩემს მიმართ მეტ სიყვარულს ავლენს, მეტ სინაზეს, ვიდრე თქვენს მიმართ, იერუსალიმის ასულნო, რომელნი მრავალნი ხართ. თქვენ გარეთ რჩებით და ხედავთ, როგორ შედის სძალი საუნჯეში". (ნურავინ შეეჭვდება იმის მშვენიერებაში, ვისაც აქ შავს უწოდებენ. ვინ ვართ ჩვენ, რომ ვიცნობდეთ ღმერთს, რომ ვგალობდეთ ქებათა ქებას, რომ ეთიოპიის მიჯნებიდან, დედამიწის კიდეებიდან მოსულნი ვისმენდეთ ნამდვილი სოლომონის სიბრძნეს?).
საბას დედოფალი: კედარის საყოფელნი
როცა გაისმის მაცხოვრის ხმა, ძალმოსილებით რომ განაცხადებს: "დედოფალი იგი სამხრისაჲ აღდგეს სასჯელსა მას ნათესავსა ამას თანა და დასაჯოს იგი, რამეთუ მოვიდა კიდით ქუეყანისაჲთ სმენად ამის თანა და დასაჯოს იგი, რამეთუ მოვიდა კიდით ქუეყანისაჲთ სმენად სიბრძნესა სოლომონისსა; და აჰა ესერა უფროჲს სოლომონისსა არს აქა" (მათე 12.42), გულისხმაყავი ამ სიტყვათა საიდუმლო მნიშვნელობა. სამხრეთის დედოფალი, რომელიც "მოვიდა კიდით ქუეყანისაჲთ", არის ეკლესია; "ნათესავი", რომელსაც დასჯის, არიან ებრაელები, ხორცსა და სისხლს რომ ემსახურებიან. სამხრეთის დედოფალი "მოვიდა კიდით ქუეყანისაჲთ სმენად სიბრძნისა", არა ძველ აღთქმაში დასახლებულ სოლომონისა, არამედ იმისა, ვინც სახარებაში "უფროჲს სოლომონისა არს". "შავ ვარ მე და შუენიერ, ასულნო იერუსალიმისანო, ვითარცა საყოფელნი კედარისანი და ვითარცა კარავი სოლომინისი". ეს სიტყვები ეთანხმება სძლის მშვენიერებას: ებრაელები ამბობენ, რომ კედარი შეიძლება გადმოიცეს წყვდიადის მნიშვნელობით. "შავ ვარ, ვითარცა საყოფელნი კედარისანი", როგორც ეთიოპიელები, ე.ი. როგორც ეთიოპიელთა საყოფელნი. "შუენიერ ვარ, ვითარცა ფარდაგნი სოლომონისი"5, რომელიც მან სანაწილეს მოსართავად დაადებინა, რაჟამს ააგო ტაძარი რუდუნებით და შეუნელებელი მოღვაწეობის ფასად. მართლაც, სოლომონი მდიდარი კაცი იყო და სიბრძნის არცერთ სახეობაში არავინ მასზე არ აღმატებულა.
"შავ ვარ მე და შუენიერ, ასულნო იერუსალიმისანო, ვითარცა საყოფელნი კედარისანი და ვითარცა კარავი სოლომონისი. ნუ მხედავთ მე, რამეთუ დაშავებულ ვარ" (ქებ. 1.5-6). იგი შავი ფერისთვის მოიბოდიშებს, და, მონანიების გზით უკეთეს მდგომარეობას დაბრუნებულ იერუსალიმის ასულებს განუცხადებს, რომ "შავია", მაგრამ "მშვენიერი", ჩვენს მიერ ზემოთ აღნიშნული მნიშვნელობით,და იტყვის: "ნუ მხედავთ მე, რამეთუ დაშავებულ ვარ". ნუ გაგაკვირვებთ, ამბობს იგი, ეს მუქი ფერი, "რამეთუ უგულებელს-მყო მე მზემან", რომელმაც თავისი ელვარების მგზნებარებაში სავსე სხივთა ცეცხლოვანებით დამწვა და თავისი სიმხურვალით გამაშავა. სხივებმა დამკრეს არასათანადოდ, არა ისე, როგორც ამას ითხოვდა მზის ღირსება: "მათითა მით შეცოდებითა ცხორებაჲ წარმართაჲ იქმნა" (რომ. 11.11), და სხვაგან: "ესენი ურჩ ექმნეს აწ თქუენისა შეწყალებისათჳს, რაჲთა იგინიცა შეიწყალნენ" (რომ. 11.31). მოციქულთან ორივე ნაწყვეტს შეხვდები.
დედის ძენი - ვენახის დაცვა
8. "ძენი დედისა ჩემისანი მლალვიდეს მე" (ქებ. 1.6). უნდა გავარკვიოთ, რა მნიშვნელობით ამბობს სძალი "ძენი დედისა ჩემისანი მლალვიდეს მე" და რა დროს მოხდა ძმათა ამხედრება მის წინააღმდეგ. გაითვალისწინე ეკლესიის მდევნელი პავლეს შემთხვევა და გაიგებ, როგორც შეებრძოლენ მას დედის ძენი (შდრ. 1 ტიმ. 1.13). ეკლესიის მდევნელებმა ცოდვები მოინანიეს და დის დროშის ქვეშ დაბრუნებულმა მისმა მოწინააღმდეგეებმა იქადაგეს სარწმუნოება, რომლის დანგრევასაც ადრე ლამობდნენ (შდრ. გალ. 1.23). ამჟამად ეკლესია წინასწარმეტყველურად გალობს: "ძენი დედისა ჩემისანი მლალვიდეს მე, დამადგინეს მე მცველად ვენაჴისა, სავენაჴე ჩემი არა დავიცევ" (ქება 1.6) მე ეკლესია, მე სძალი, მე, "რომელი უმწიკვლო ვარ", დედაჩემის ძეთა, ცოტა ხნის წინ რომ მებრძოდნენ, დამიდგინეს რამდენიმე ვენახის "მცველად". ჩემს საპატრონო ვენახებზე დარდსა და მზრუნველობაში, "სავენახე ჩემი არა დავიცევ" (ქება 1.6). განავრცე ეს პავლეზე, გინდა ნებისმიერ წმინდანზე, რომელსაც გულში ედო ყველას ხსნა, და ნახავ, როგორ დაიცვეს მათ სხვათა ვენახები და არ დაიცვეს საკუთარი; ნახავ, კვლავ სხვათა მოსაგებად რა ზარალი განიცადა პავლემ ზოგიერთ სფეროში და რადგანაც ყველასგან თავისუფალი - ყველას დაემონა, რათა უმრავლესობა მოექცია, - სუსტთან იქცეოდა, როგორც სუსტი, ებრაელთან, როგორც ებრაელი, სჯულის ქვეშ მყოფთან, როგორც სჯულის ქვეშ მყოფი და ა.შ. (იხ. 1 კორ. 9.20-21), - მას შეეძლო ეთქვა: "სავენახე ჩემი არა დავიცევ".
სიძის გაქრობა
შემდეგ სძალი ცდილობს, თვალი მოავლოს სიძეს, მისი მზერის წინაშე წარდგომისთანავე რომ გაუჩინარებულა. ქებათა ქებაში ეს ხშირად ხდება და ამის გაგებას მხოლოდ ის შესძლებს, ვისაც ეს პირადად გამოუცდია. ღმერთია მოწამე, ხშირად მინახავს სიძე მოახლოებული და ჩემთან მყოფი რამდენადაც კი ეს შეიძლებოდა, მაგრამ მსწრაფლ მოწყვეტილა და ვეღარ მიპოვნია, რასაც ვეძებდი. კვლავ მიპყრობდა მისი ნახვის სურვილი. ზოგჯერ ბრუნდებოდა, ხოლო გამოცხადებისას, როს ხელს მოვავლებდი, კვლავ ქრებოდა, და ისევ დავეძებდი გამქრალს. სიძე ხშირად იქმს ამას, ვიდრე ხელს არ ჩასჭიდებ და "საყვარელს მიყრდნობილი" არ აუყვები აღსავალს.
შუადღის დასვენება
9. "მითხარ მე, რომელი შეგიყვარა სულმან ჩემმან, სადა ჰმწყსი, სადა დააწვინნი შუვასამხრის?" (ქება. 1.7). მე არ ვეძებ დღის სხვა მონაკვეთებს, რომ გავიგო როდის მწყემსავ - საღამოს, დილით თუ მზის ჩასვლისას; მე ვეძებ დღის ყველაზე ძლიერ დროს, როცა შუაგულ ნათელში ხარ შენი დიდების ბრწყინვალებით. მითხარ მე, რომელი შეგიყვარა სულმან ჩემმან, "სადა ჰმწყსი, სადა დააწვინნი შუვასამხრის?" კარგად დააკვირდი იმ ადგილებს, სადაც ამოიკითხავ "შუადღეს". რაც შეეხება, იოსებს, მაგალითად, მისმა ძმებმა პური "შუადღეზე" ჭამეს; აბრაამმა "შუადღეზე" გაუწია მასპინძლობა ანგელოზებს. ამავე თანმიმდევრობას იცავს სხვა ნაწყვეტებიც. ეძებე და იპოვი, რომ საღვთო წერილი არც ერთ სიტყვას არ ხმარობს უსაფუძვლოდ, და არც შემთხვევით. შენის აზრით, ვინ არის ჩვენს შორის იმის ღირსი, რომ "შუადღეს" მიაღწიოს და იხილოს "შუადღეზე", სადა მწყემსავ და სად განისვენებს სიძე? "მითხარ მე, რომელი შეგიყვარა სულმან ჩემმან, სადა ჰმწყსი, სადა დააწვინნი შუვასამხრის". თუ არ მეტყვი, მივეცემი ხეტიალს და შენს ძებნაში წავაწყდები სხვა მწყემსთა ფარებს; სირცხვილით გავწითლდები, სხვები რომ დამინახავენ და დავიფარავ პირისახეს, რადგანაც მე "შვენიერი" პატარძალი ვარ და რიდეახდილი მხოლოდ შენ გეჩვენები, შენ, ახლახან რომ მოგეხვიე. "მითხარ მე, რომელი შეგიყვარა სულმან ჩემმან, სადა ჰმწყსი, სადა დააწვინნი შუვასამხრის? ნუუკუე ვიქმნე მე, ვითარცა ვინ გარემოიცავნ კოლტსა სხჳსასა?" (ქება 1.7). რომ ამარიდო ეს განსაცდელი, რომ არ ვიქმნე მე, "ვითარცა ვინ გარემოიცვან კოლტსა სხჳსასა", რომ არ ავიფარო პირისახე სხვათა შემხედვარემ, რომ არ შევიყვარო ისინიც, ვისაც არ ვიცნობ, რომ ამაცდინო ეს ყოველივე - "მითხარ მე, რომელი შეგიყვარა სულმან ჩემმან, სადა ჰმწყსი, სადა დააწვინნი შუვასამხრის", "ნუუკუე ვიქმნე მე, ვითარცა ვინ გარემოიცვან კოლტსა სხჳსასა".
გაფრთხილება ღალატის საფრთხის წინააღმდეგ
10. ამის საპასუხოდ სიძე ემუქრება და ეუბნება მას: "ან შეიცანი თავი", რადგან მეფის პატარძალი ხარ, მომხიბლავი, თავად მე რომ გავამშვენიერე, რაკი ჩემს თავს განვუმზადე "დიდებულად ეკლესიაჲ, რაჲთა არა აქუნდეს მწინკულევანებაჲ არცა ნაოჭ ბრძჳლისა" (ეფეს. 5.27), ან, თუ თავს არ შეიცნობ და უგულებელსყოფ შენს ღირსებას, იცოდე, რომ მოგიწევს სასჯელის გადატანა, რომელიც ამას თანსდევს. რა არის ეს სასჯელი? "უკუეთუ არა იცნა თავი შენი, კეთილო დედათა შორის, განვედ შენ კუალსა სამწყსოთა შენთასა, და დამწყსენ", არა ცხვართა და ბატკანთა ფარა, არამედ "თიკანნი შენნი" (ქება 1.8). მართლაც, "დაადგინეს ცხოვარნი მარჯუენით მისსა, და თიკანნი მარცხენით" (მათე 25.33). "უკუეთუ არა იცნა თავი შენი, კეთილო დედათა შორის, განვედ შენ კუალსა სამწყსოთა შენთასა, და დამწყსენ თიკანნი შენნი საყოფელსა მწყემსთასა" (ქება. 1.8). მწყემსთა მიდევნით, ნათქვამია, უკანასკნელი გახდები, უკანასკნელი, არა ცხვრებს შორის, არამედ თიკანთა შორის: მათთან მყოფი ვერ იქნები ჩემთან, ე.ი. "კეთილ მწყემსთან" (შდრ. იოანე 10.14).
ფარაონის ეტლები
11. "ჰუნესა ჩემსა ეტლთა შორის ფარაოსთა გამსგავსე შენ" (ქება 1.9). თუ გინდა გაიგო, ო, ღვთიურო სძალო, როგორ უნდა შეიცნო თავი, გულისხმაჰყავ, თუ რას შეგადარე; მიხვდები მაშინ, როცა შეიგნებ შენს სილამაზეს, რომ მშვენიერი ხარ და რომ არ უნდა წაიბილწო თავი. რას ნიშნავს: "ჰუნესა ჩემსა ეტლთა შორის ფარაოსთა გამსგავსე შენ"? ვიცი, რომ სიძე მხედარია, რაკი წინასწარმეტყველი ამბობს: "ცხენიანობაჲ ჩემი მაცხოვარება" (ამბ. 3.8). ამგვარად, შედარებული ხარ "ჰუნესა ჩემსა ეტლთა შორის ფარაოსთა". როგორც ჩემი მხედრობა - მხედრობა უფლისა, რომელმაც ზღვაში დავნთქე ფარაონი და მისი ძალები, მისი მხედრები, მისი ცხენები და მისი ეტლები (იხ. გამოსვლ. 15.4) - აღემატება ფარაონის მხედრობას, ასევე უმჯობესი ხარ ყველა ასულზე, შენ, ღვთიურო სძალო; უმჯობესი ხარ ყველა სულზე, რომელიც არ ეკუთვნის ეკლესიას, შენ სულო, რომელიც ეკლესიის ხარ. ამგვარად, თუ ხარ სული, რომელიც ეკლესიისაა, საუკეთესო ხარ ყველა სულთა შორის; თუ არა ხარ საუკეთესო, მაშ არა ხარ ეკლესიის. "ჰუნესა ჩემსა ეტლთა შორის ფარაოსთა გამსგავსე შენ, მახლობელო ჩემო".
სძლის აღწერილობა
შემდეგ სიძე სულიერი სიყვარულის ჰანგებზე აღწერს სძლის სიმშვენიერეს. "რაბამ განშუენდეს ღაწუნი შენნი, ვითარცა გურიტისანი" (ქება 1.10). ის ხოტბას ასხამს მის სახეს, და ეგზნება მის ღაწვთა ფერის ხილვისას. ამბობენ, რომ ღაწვებზე იფურჩქნება და ვლინდება ყველაზე მეტად ქალის სილამაზე. ამიტომ, ღაწვებში ვიგულისხმოთ სულის სილამაზე. რაც შეეხება ბაგეებსა და ენას, ისინი მივიჩნიოთ, როგორც გონების განმასახიერებელნი. "ყელი შენი, ვითარცა მძივი ასხმული" (ქება 1.10). ქალიშვილთა ყელზე შებმულ სამკაულს, ჩვეულებრივ, უწოდებენ "hormiskos", ამ სამკაულის გარეშეც, შენი ყელი თავად ასხმული მძივია.
სიძის დასვენება
ამის შემდეგ სიძე ისვენებს. "განისუენა ვითარცა ლომმან და ვითარცა ლეკუმან ლომისამან", რათა გაიგონოს თავისი მისამართით ნათქვამი: "ვინ აღადგინოს იგი" (რიცხვ. 24.9). მისი ძილის დროს სძალს ეცხადებიან სიძის თანმხლები ანგელოზები და ამ სიტყვებით ანუგეშებენ მას: "ჩვენ არ შეგვიძლია ოქროს სამკაულების დამზადება, არა ვართ ისეთი მდიდრები, რომ სიძის მსგავსად მოგართვათ ოქროს ყელსაბამი; ჩვენ ყალბ ოქროს დაგიმზადებთ, რაკი ოქრო არა გვაქვს. გიხაროდეს, თუკი "ქმნილებასა ოქროსასა გამსგავსოთ შენ და წულილად დასხმულსა ვეცხლსა" (ქება 1.11). მაშ, დაგიზმადებთ ყალბ ოქროს ვერცხლის მოხატულობებით, არა სამარადისოდ, არამედ სიძის აღდგომამდე თავის განსასვენებლად. ადგება თუ არა, დაგიმზადებს ოქროსაც, ვერცხლსაც, თვითვე შეგიმკობს სულსა და გონებას და ჭეშმარიტად მდიდარი იქნები, სრულყოფილო სძალო, სამეუფო სამკვიდრებელში სიძისა, რომელსა ეკუთვნის დიდება უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.
1 - მოგვყავს ამ მუხლის ფრანგულ თარგმანში მოცემული ვარიანტი.
2 - იხ. მცხეთური ხელნაწერი, 1985, გვ. 27. ვარ. A-65.
3 - ეს უკანასკნელი ფრაზა ძველ ქართულ თარგმანში არ ფიგურირებს (მთარგმ.).
4 - მოგვყავს ფრანგულ თარგმანში მოცემული ორიგენესეული ვარიანტი. ძველ ქართულ თარგმანშია: "ვინ არს აღმომავალი უდაბნოჲ?"
5 - მოგვყავს ფრანგულ თარგმანში მოცემული ვარიანტი, სადაც სიტყვა "კარავს" ცვლის "ფარდაგი".
|