ორიგენე

ორი ქადაგება ქება ქებათაზე

მეორე ქადაგება

იმ ადგილიდან, სადაც წერია: "ნარდიონმან ჩემმან გამოსცა სულნელებაჲ თჳსი", იმ ადგილამდე, სადაც ნათქვამია: "ტკბილ არს ხმა შენი და პირი შენი შუენიერ".

ორი სიყვარული

1. სამყაროს შემოქმედმა ღმერთმა ყველას სასიკეთოდ შექმნა სულის მოძრაობები; მაგრამ ჩვენს მიერ მათი ბოროტი გამოყენებით ხშირად ხდება, რომ ბუნებით კეთილ მოვლენებს ცოდვამდე მივყავართ. სულის ერთ-ერთი მოძრაობათაგანია სიყვარული; მას კეთილად ვიყენებთ, როცა გვიყვარს სიბრძნე და ჭეშმარიტება; მაგრამ, როცა ჩვენი სიყვარული ეცემა და ნაკლებად კეთილი მოვლენებისაკენ წარიმართება, მაშინ ჩვენ გვიყვარს ხორცი და სისხლი. შენ, როგორც "სულიერმა" (1 კორ. 3.1), გულისხმაყავ, რომ ეს სატრფიალო სიტყვები სულიერი მნიშვნელობით არის ნაგალობები და ისწავლე შენი სულის მოძრაობისა და ბუნებრივი სიყვარულის წარმართვა საუკეთესოსკენ ამ სიტყვებისამებრ: "ეტრფიალე მას (სიბრძნეს) და დაგიცავს შენ. გარემოიზღუდე იგი და აღგამაღლოს შენ" (იგავ. 4.6-8).

"ქმართა გიყუარდედ ცოლნი თჳსნი" (ეფ. 5.25) - თქვა მოციქულმა, მაგრამ იგი ამ თქმაზე არ შეჩერებულა, რადგანაც იცოდა, რომ არსებობს ქმრის ურიგო სიყვარული საკუთარი ცოლის მიმართ და არსებობს ღვთის მოსაწონი სიყვარული. ხოლო, ქმრებს რომ ასწავლოს, როგორ უნდა უყვარდეთ თავიანთი ცოლები, მან დაუმატა: "ქმართა გიყუარდედ ცოლნი თჳსნი, ვითარცა ქრისტემან შეიყუარა ეკლესიაჲ". ეს ყოველივე გამოვთქვით როგორც შემდგომში წარმოჩინებულის წინასიტყვაობა.

ვერცხლის მოხატულობები, ნარდიონი და (ქრისტეს) ვნების იკონომია¹

2. როცა სიძის მეგობრები, "ვიდრე მეფე იმყოფებოდა თავის განსასვენებელში"² (ქებ. 1.11) - ხოლო განსვენებისას მან დაიძინა "ვითარცა ლომმან და ვითარცა ლეკუმან ლომისამან" (რიცხვ. 24.9) - სძალს შეპირდნენ მის ადგომამდე ვერცხლით მოხატული ყალბი ოქროს დამზადებას, რაკი მათ, სიძისაგან განსხვავებით, ოქრო არ მოეპოვებათ, ამით თავისებურად, დაფარული სახით გამოცხადდა სიძის ვნება. ამაზე სძალი სათანადო პასუხს იძლევა. იგი გრძნობს, რომ სიტყვები: "დაგიმზადებთ ყალბ ოქროს ვერცხლის მოხატულობებით, ვიდრე მეფე თავის განსასვენებელში იმყოფება", მიანიშნებს ვნების იკონომიაზე და პასუხობს: "ნარდიონმან ჩემმან გამოსცა სულნელებაჲ თჳსი. შეკრული შტახსი - ძმისწული ჩემი ჩემდა; შორის ძუძუთა ჩემთა განისუენენ" (ქება. 1.12-13). როგორ შევუთანხმოთ წინა ფრაზა: "ვიდრე მეფე იმყოფება თავის განსასვენებელში", მომდევნოს: "ნარდიონმან ჩემმან გამოსცა სულნელება თჳსი"?

სახარება ლაპარაკობს ვინმე ქალის გამოჩენაზე, "რომელსა აქუნდა ალა-ბასტრნი ნელსაცხებელისა მრავალ სასყიდლისა" (მათე 26.7). აქ საქმე ეხება არა ცოდვილს, არამედ წმინდანს. ვიცი, რომ ლუკა ცოდვილზე ლაპარაკობს, ხოლო მათე, იოანე და მარკოზი ცოდვილზე არ ლაპარაკობენ. მაშ, მოვიდა არა ცოდვილი, არამედ წმინდანი - მისი სახელი, მარიამი, აღნიშნა კიდეც იოანემ (იოანე 12.2) - "რომელსა აქუნდა ალაბასტრი ნელსაცხებელისა მრავალ სასყიდლისა და დაასხა თავსა მისსა (იესოს)". ამ ქცევამ გამოიწვია მოციქულთა შორის მხოლოდ იუდას აღშფოთება, რომელმაც თქვა: "რამეთუ გლახაკნი მარადის თქუენ თანა არიან, ხოლო მე არა მარადის თქუენ თანა ვარ. რამეთუ დამასხა მაგან ნელსაცხებელი ესე ჴორცთა ჩემთა და დასაფლველად ჩემდა ყო. ამენ გეტყჳ თქუენ: სადაცა იქადაგოს სახარებაჲ ესე ყოველსა სოფელსა, ითქუმოდის, რომელიცა ესე ყო მაგან საჴსენებელად მაგისა" (მათე 26.11-13). ის, ვინც აქ ამბობს: "ნარდიონმან ჩემმან გამოსცა სულნელებაჲ თჳსი", მოასწავებს მარიამს, უფალს თავზე ნელსაცხებელი რომ გადაასხა. შენც აიღე ნარდიონი, უფლის თავს გადააფრქვიე საამოდ სურნელოვანი ისე, რომ შენც შეძლო ამ სიტყვების თამამად თქმა: "ნარდიონმან ჩემმან გამოსცა სულნელებაჲ თჳსი", და საპასუხოდ გაგონება განაცხადისა: "სადაცა იქადაგოს სახარებაჲ ესე ყოველსა სოფელსა, ითქუმოდის, რომელიცა ესე ყო მაგან საჴსენებელად მაგისა", შენი ქცევაც ეუწყება რა ყველა ერს. მაგრამ, როდის აასრულებ ამას? შენი ქველმოქმედებანი ნარდიონად იქცევა, როდესაც მოციქულთა მსგავსი გახდები და შეძლებ (მასთან ერთად) თქვა: "ქრისტეს სურნელებანი ვართ ღმრთისა მიერ ცხორებულთა მათ შორის" (2 კორ. 2.15). ხოლო თუ შესცოდებ, შენი ცოდვები საშინელ სუნს აუშვებენ. მართლაც, მონანიე ამბობს: "შეჰყროლდეს და დალპეს წყლულებანი ჩემნი პირისაგან უგუნურებისა ჩემისა" (ფს. 37.5). სულის განზრახვა არ ყოფილა იმ ნარდიონზე ლაპარაკი - და, არც მახარებელი ლაპარაკობს იმ ნელსაცხებელზე, რომლის დანახვა თვალით შეიძლება, არამედ აქ ნაგულისხმევია ის სულიერი ნარდიონი, რომელიც საკუთარ სურნელებას გამოსცემს.

შეკრული შტახსი

3. "შეკრული შტახში - ძმისწული ჩემი ჩემდა" (ქება 1.13). "შტახს"-ს უწოდებენ აგრეთვე "წვეთს" ან "ცრემლს". გამოსვლათაში ვკითხულობთ, რომ ერთი წვეთი მურით, შტახსით, კასიაით და გუნდრუკით ღვთის ბრძანებით "დასაწვავი ნელსაცხებელი" (შდრ. გამოსვ. 30.34), სამღვდელო ზეთი დაამზადეს. თუ ჩემი მხსნელის მიწიერ ან დაბალ მოვლენებამდე ჩამოსვლას იხილავ, ნახავ ყოვლად აღმატებული ძლიერებიდან და ღვთიური დიდებულებიდან ჩვენსკენ პატარა "წვეთი" როგორ წარმოდინდება. ამ წვეთს წინასწარმეტყველმაც უგალობა, როცა თქვა: "და იყო ქუეყანისაგან წვეთი ერისა ამის. შეკრებული შეკრბეს იაკობ" (მი. 2.11,22). როგორც სხვა წარმოდგენით, "მთიდან ხელშეუხებლად მომწყდარი ლოდი" ხატოვნად მოასწავებდა მხსნელის ხორცში მოვლინებას, - ქვეყნად ჩამოვიდა არა მთლიანად მთა, რაკი მას ადამიანური ბუნება მთლიანობაში ვერ დაიტევდა, არამედ მთის მხოლოდ ერთი ლოდი, "ლოდი დაბრკოლებისა", "კლდე საცთურებისა" (ფს. 1118.22; ეს. 14,13,2,7) - ასევე შეიძლება "წვეთი" სხვა მნიშვნელობით გავიაზროთ. მართლაც, რამდენადაც ყველა ერი არის "ვითარცა ნაწუეთნი კარდალისაგან" (ეს. 40.1), იგი, ვინც ყველას სახსნელად ყველასათვის ყველაფერი გახდა, ერთა განთავისუფლებისათვის აგრეთვე "წვეთი" უნდა გამხდარიყო. რა აღარ გახდა ჩვენი ხსნისათვის, რად ვღირვართ ჩვენ, მან კი ჩვენთვის "თავი თვისი დაიმდაბლა, და ხატი მონია მიიღო" (ფილ. 2.7); ჩვენ "უგუნური ერი" (შდრ. 2 სჯ. 32.6) ვართ: იგი გახდა "ქადაგება მის სისულელისა" (1 კორ. 1.32), ხოლო "სულელი იგი ღმრთისა უბრძნეს კაცთა არს" (1 კორ. 1.25). რაკი "ყოველნი წარმართნი, ვითარცა ნაწუეთნი კარდალისაგან, და, ვითარცა წამი სასწორისა" (ეს. 40.15), იგი გახდა წვეთი, რათა ჩვენ სამოსელთაგან "წვეთის" სურნელება მის მიერ ფრქვეულიყო სიტყვებისამებრ: "მური და შტახსი და კასია სამოსელთაგან შენთა, ტაძართაგან პილოსძუალისათა გახარეს შენ. ასულნი მეუფისანი პატივითა შენითა" (ფს. 44.9-10); 44-ე ფსალმუნის ეს სიტყვები სძლისადმი მიმართული სიტყვებია.

"შეკრული შტახში - ძმისწული ჩემი ჩემდა" (სხვა ვერსიით "დისწული" (ქებ. 1.13). განვიხილოთ, რას ნიშნავს სიტყვა "დისწული", რომელსაც ეკლესია ხმარობს. ეკლესია, - ეს ჩვენ ვართ, რომელნიც წარმართთაგან შემოვიკრიბეთ. ჩვენი მხსნელი არის წარმართთა "დის" სინაგოგის ძე: ეკლესია და სინაგოგა ხომ დები არიან. მაშასადამე, ჩვენი მხსნელი, როგორც ვთქვით, ეკლესიის დის - სინაგოგის წული და ეკლესიის მეუღლე, ეკლესიის სიძე ამასთანავე თავისი მეუღლის "დისწულია".

სძლის ძუძუნი

"შეკრული შტახში - ძმისწული ჩემი ჩემდა; შორის ძუძუთა ჩემთა განისუენენ" (ქებ. 1.13). ნუთუ, არის ვინმე ისეთი ნეტარი, ღვთის სიტყვა რომ ჰყავს სტუმრად ძუძუებს შორის მკერდში, ისეთ უმთავრეს ნაწილში, როგორიცაა გული? ამას კი გულისხმობს ქების სიტყვები: "შორის ძუძუთა ჩემთა განისუენენ". "თუ შენი ძუძუები არ არიან ჩამოყრილნი" (შდრ. ეზ. 23.3), მათ შორის ღვთიური სიტყვა დამკვიდრდება. საქორწინო ქებისათვის უფრო შესაფერისია ძუძუებზე ლაპარაკი, ვიდრე მკერდზე. ნათელია ის მიზეზები, რისთვისაც ამ სიტყვების ასახსნელად: "განისუენენ შენ ძუძუთა შორის" ვთქვი: "თუ შენი ძუძუები არ არიან ჩამოყრილნი, ღვთის სიტყვა განისუენებს შენ ძუძუთა შორის"; გასაგებია, აქ რისთვის მოვიხმე ეზეკიელი და ვთქვი: "თუ შენი ძუძუები არ არიან ჩამოყრილნი". მართლაც იმ ადგილზე, სადაც უფლის ხმით იერუსალიმია გაკიცხული, მისი მისამართით ეს სიტყვებიცაა ნათქვამი: "მუნ (ეგვიპტეში) დაითხინეს ძუძუნი მათნი". უბიწო ქალებს ძუძუები არ უდუნდებათ, ხოლო მეძავებს მოშვებული კანის გამო დავარდნილი ძუძუები აქვთ. უმწიკვლო ქალთა ძუძუები მკვრივია და სავსე ქალწულებრივი უმანკოებით. სიძის სიტყვებს ეს უკანასკნელნი იღებენ და ამბობენ: "იგი დამკვიდრდება ჩემს ძუძუთა შორის".

ტროენის ვაშლი და ენგადის ვენახები

"ტროენის მტევანი - აი, რა არის ჩემთვის ჩემი ძმისწული"³ (ქება 1.14). აქ იწყება დიალოგი და, იმავდროულად, - ყვავილობის დასაწყისიც; დასაწყისია სიტყვაში "ყვავილობის". ხომ ნათქვამია კიდეც: "ტროენის (ე.ი. ყვავილობის) მტევანი - აი, რა არის ჩემთვის ჩემი ძმისწული". მაგრამ იგი ტროენის ყვავილია არა ყველასათვის, არამედ მხოლოდ იმათთვის, ვინც მისი ყვავილების ღირსნი არიან. სხვებისთვის სხვა მტევნებია. ხოლო იმ ერთადერთს, რომელიც "შავია და ლამაზი", იგი ეჩვენება ყვავილის სიმშვენიერეში. "ტროენის მტევანი - აი, რა არის ჩემი ძმისწული". იგი არ ამბობს მხოლოდ "ტროენის მტევანი - აი რა არის ჩემი ძმისწული", არამედ თან დაურთავს "ჩემთვის", რათა გვაუწყოს, რომ ის ყველასათვის არ არის "ტროენის მტევანი".

მაგრამ ვნახოთ, რომელ მხარეშია სძლის ეს "მტევანი". ის "ენგადის ვენახებშია", ხოლო ენგადი "განსაცდელის თვალს" ნიშნავს. სწორედ ამ "განსაცდელის თვალის ვენახებშია" "ჩემი ძმისწული ჩემთვის ტროენის მტევანი". "განსაცდელის თვალი" წუთისეფელშია. რაკი წუთისოფელი განსაცდელია, რომელსაც გავდივართ: "განსაცდელი ცხოვრება კაცისა ქუეყანასა ზედა" (იობი 7.1). ვიდრე ჩვენ ამ ქვეყნის ნათელში ვცხოვრობთ, ენგადის ვენახებში ვართ, ხოლო თუ შემდეგ ღირსნი გავხდებით გადანერგვისა, გადავინერგებით ჩვენი "მოქმედის" (ი. 15.1) ჩარევის შედეგად. ნუ შეეჭვდები შენი გადანერგვის შესაძლებლობაში ენგადის ვენახებიდან უკეთეს ადგილებში. "მოქმედმა" დიდი გამოცდილება შეიძინა თავისი ვენახის გადანერგვის ხელოვნებაში. "ვენაჴი ეგჳპტით სცვალე, განასხენ წარმართნი და დაასხი იგი. გზა-უყავ წინაშე მისსა და დაჰნერგენ პირნი მისნი, და აღავსო ქუეყანა. დაფარნა მთანი ჩრდილომან მისმან და ბაბილოთა მისთა - ნაძუნი ღმრთისანი" (ფს. 79.9-11).

ზემოთ რაც წარმოვადგინეთ, სძლის მიერ იყო ნათქვამი სიძის მიმართ, რომელსაც სურს აღნიშნოს, როგორია მისი სიყვარული, თავისკენ მომავალ სიძეს როგორ შეეგებება და მოსული სიძე მის ძუძუთა შორის და მისი გულის იდუმალ ზარდახშაში როგორ დამკვიდრდება.

სიძე - სძლის მშვენიერების წყარო

4. სიძე კვლავ სძალს მიმართავს: "აჰა, ეგერა, შუენიერ ხარ, მახლობელო ჩემო, აჰა, ეგერა, შუენიერ ხარ" (ქება 1.15). სძალი კი გულისსათქმულეს ამგვარად გამოხატავს: "აჰა, ეგერა, კეთილ ხარ, ძმისწულო ჩემო, და შუენიერ" (ქება 1.16). იგი არ ამბობს: "მახლობელო ჩემო"; ხოლო, როცა სიძე ეუბნება "შუენიერ ხარ", თან ამატებს: "მახლობელო ჩემო". სძალი რატომ წარმოსთქვამს მხოლოდ "შუენიერ ხარ" და არა "შუენიერ ხარ, მახლობელო ჩემო?" და რატომ ამბობს სიძე არა მხოლოდ ამ სიტყვებს: "შუენიერ ხარ", არამედ - "შუენიერ ხარ, მახლობელო ჩემო?" სიძისგან შორს მყოფი სძალი არ არის მშვენიერი. მაგრამ იგი მშვენიერდება, როცა ღვთის სიტყვას ერწყმის. ჯეროვნად ასწავლის სიძე მასთან სიახლოვეში ყოფნას და მის გვერდით დარჩენას. "აჰა ეგერა შუენიერ ხარ, მახლობელო ჩემო, აჰა ეგერა შუენიერ ხარ". შენ იწყებ გალამაზებას, როცა მიახლოვდები; ხოლო გალამაზების დაწყების მერე, "ჩემო მახლობელოს" დართვის გარეშეც სრულიად ლამაზდები. "აჰა, ეგერა, შუენიერ ხარ, მახლობელო ჩემო, აჰა, ეგერა, შუენიერ ხარ".

თვალები და მტრედები: სულიერი ხედვის მნიშვნელობა

ვნახოთ "მშვენიერის" სხვა ქებაც, რათა ჩვენც "სძლად" გახდომის სურვილით დავიწვათ. "თუალნი შენნი ტრედ არიან". ვინც "ხედვიდეს დედაკაცსა გულის-თქუმად მას" და "იმრუშა მის თანა გულსა შინა თჳსსა" (მათე 5.28), მას არა აქვს მტრედის თვალები, ის "უბედური" შედის ძმის სახლში, რადგანაც იგავთა წიგნში ნაბრძანებს არ იცავს (იხ. იგ. 27.10), მაგრამ ვისაც მტრედის თვალები აქვს, იმას წრფელი ხედვა აქვს და შეწყნარებას იმსახურებს, რადგანაც "იხილონ წრფელთა და იხარებენ" (ფს. 106.42). და, განა ვისი ხედვაა წრფელი, თუ არა იმისი, ვინც უმანკო მზერით და წმიდა თვალებით იყურება? აქ გამოთქმულში მხოლოდ ხორციელ თვალებს ნუ იგულისხმებ, თუმცა არც ეს გაგებაა უსარგებლო, არამედ შენი სხეულის შიგნით შეიჭერი, სულით ეძებე ის სხვა თვალები, რომლებიც ღვთის მცნებებით ნათლდებიან - მართლაც, "მცნებაჲ უფლისაჲ ბრწყინვალე არს, განმანათლებელ თუალთა" (ფს. 18.8), ეძებე და თან თავს ძალა დაატანე, ეცადე, წმიდად გაიგო ის რაც ითქვა, ეცადე, რაკი "თვალნი შენნი ტრედ არიან", ყური დაუგდო იმას, რაც მსგავსია "მტრედის სახით გარდამომავალი სულისა" (მათე 3.16). თუ სჯულს სულიერად გაიგებ, თუალნი შენნი ტრედ არიან". თუ გაიგებ სახარებას, როგორც უნდა იყოს სახარება გაგებული და გამოცხადებული, დაინახავ, რომ იესო მხოლოდ იმ დროს კი არ "განჰკურნებდა ყოველსა სენსა და ყოველსა უძლურებასა" (მათე 4.23), როცა იგი ხორცის მიხედვით მკურნალობდა, არამედ იგი დღესაც კურნავს; დაინახავ მეთქი, რომ იგი მარტო იმ ეპოქის ადამიანებთან კი არ ჩამოვიდა, არამედ დღესაც ჩამოდის და ჩვენთან მყოფია, რადგანაც: "და აჰა ესერა მე თქუენ თანა ვარ ყოველთა დღეთა და ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა ამინ" (მათე 28.20).

დაჩრდილული სარეცელი

"აჰა, ეგერა, შუენიერ ხარ, მახლობელო ჩემო, აჰა, ეგერა, შუენიერ ხარ, თუალნი შენნი ტრედ არიან" (ქებ. 1.15). ამ ქებათა გამგონე სძალი ქებითვე პასუხობს, მაგრამ არა უსაფუძვლოდ, არა ისე, რომ სიძეს მიაწეროს, რაც მას არა აქვს; სძალი იგებს და ჭვრეტს მის მშვენიერებას და ამბობს: "აჰა, ეგერა, კეთილ ხარ, ძმისწულო ჩემო, და შუენიერ, ცხედარსა ჩუენსა ზედა საგრილი" (ქებ. 1.16). მე ვეძებ "სარეცელს", სადაც სიძე სძალთან ერთად განსვენებას შეძლებდა: ეს უნდა იყოს ადამიანის სხეული, თუ კი არ ვტყუვდები და თუ მართალია, რომ სახარების "განრღუეული" "ცხედარსა ზედა მდებარე", რომელმაც უფლის ხმით მიიღო ბრძანება, "სახლში წასულიყო და თან წაეღო თავის სარეცელი" (შდრ. მათე 9.2-6), განკურნებამდე იწვა თავის საკუთარ დაუძლურებულ სხეულზე, რომელიც შემდეგ ღვთის ძალით განმტკიცდა. მე ამგვარად მესმის სიტყვები: "აღიღე ცხედარი შენი, და წარვედ სახიდ შენდა"; ღვთის ძე ზეციდან ქვეყნად იმისთვის ხომ არ მოვლენილა, რათა სარეცლებთან დაკავშირებით ბრძანებები გაეცა ანდა სარეცლის ტარება აეძულებინა სნეულებიდან ახლად ამდგარისათვის ამის თქმით: "აღიღე ცხედარი შენი, და წარვედ სახიდ შენდა". ხოლო შენ, მაცხოვრის მიერ განკურნებულო, "აღიღე ცხედარი შენი, და წარვედ სახიდ შენდა", და როცა სიძე მოვა შენამდე, რომელიც სძალი ხარ, და შენთან ერთად განისვენებს, შენ ეტყვი მას: "აჰა ეგერა, კეთილ ხარ, ძმისწულო ჩემო, და შუენიერ, ცხედარსა ჩვენსა ზედა საგრილი. აჰა ეგერა, კეთილ ხარ, ძმისწულო ჩემო". იგი "შუენიერია", "დაჩრდილულია"; მართლაც, "მზემან დღისი შენ არ დაგწუას, არცა მთოვარემან ღამე" (ფს. 102.6).

კედარის მორები

5. "მოსელნი სახლისა ჩუენისანი - ნაძჳსანი" (ქება 1.17). ამ სიტყვებს რამდენიმე ერთად გამოთქვამს, ჩემის აზრით, ის ყმაწვილები, რომლებიც სიძესთან ერთად არიან, და რომელთა საკითხს ზემოთ შევეხეთ. "მოსელნი სახლისა ჩუენისანი - ნაძჳსანი, მენაკნი - საროჲსანი"; აკი ნაწინასწარმეტყველებია: "ტჳვისა წილ აღმოსცენდეს კჳპაროზი და ღჳვისა წილ მურტი" (ეს. 55.13). თუ ამ ხეების ბუნებას მოიძიებ, ნახავ, რომ ნაძვი (კედარი - ფრანგ. თარგ.-ში) უხრწნელია, ხოლო სარო - საოცრად სასიამოვნო სურნელების გამომცემელი. მოუხმე ძალებს და ეცადე შენი სახლი ისეთი ჭერით გააწყო, რომ შენზეც ვრცელდებოდეს ნათქვამი: "მოსელნი სახლისა ჩუენისანი - ნაძჳსანი, მენაკნი - საროჲსანი" (ქება 1.17).

შროშანი და მისი სურნელება

6. ამის შემდეგ სიძე აცხადებს: "მე - ყუავილი ველისაჲ და შროშანი ღელეთაჲ" (ქება 2.1). იგი ღელეში ჩამოდის ჩემთვის, ღელეში მყოფისთვის, და "ცხოვრების ხე", რომელიც "არის სამოთხესა ღმთისასა" (გამოცხ. 2.7) ჩემს გამო ხდება "შროშანი ღელეთა"; იგი ხდება მთელი ველის, ე.ი. მთელი ქვეყნიერების, მთელი მსოფლიოს "ყვავილი". მართლაც, რა შეიძლება ქრისტეს სახელზე, სამყაროს "ყუავილზე" უკეთესი? მისი სახელი ნელსაცხებელ წარმოცალიერებულ" (შდრ. ქება 1.3) ამ აზრს გამოხატავს, ოღონდ სხვა სიტყვებით, სიძის ნათქვამით თავისთავზე: "მე - ყუავილი ველისაჲ და შროშანი ღელეთაჲ"; ამის შემდეგ სძალს აქებს და ამბობს: "და ვითარცა შროშანი შორის ეკალთა, ესრეთ არს მახლობელი ჩემი შორის ასულთა" (ქება 2.2). როგორც შროშანს ვერ შევადარებთ ეკლებს, რომელთა შორისაც იზრდება იგი ხშირად, ისე "მახლობელ ჩემი" აღემატება ყველა ასულს და არის "შროშანი შორის ეკალთა". ამის გამგონე სძალი სიძეს ქებას უბრუნებს და მასში სულ სხვაგვარი სინაზის შემგრძნობი ხოტბად იღვრება.

ვაშლი და მისი გემო

ნელსაცხებლის სურნელებას, საამოდ რომ იფრქვევა და ხიბლავს ყნოსვას, თავის ბუნებინდა გამომდინარე, არ შეუძლია, სიამოვნება მოჰგვაროს პირის გემოს, მაგრამ, არსებობს როგორც სურნელოვანებით, ისე გემოთი საუცხოო რამ, რომელიც თავის სიტკბოებით სასას აამებს და სურნელოვანებით ჰაერს საამოდ აზავებს: ეს არის ვაშლი, თავისი ბუნებით ორივე თვისების მატარებელი. ამიტომ ამბობს სძალი, რომელსაც სურს სიძის სიტყვის სურნელოვანებაც შეაქოს და გემოც: " ვითარცა ვაშლი შორის ხეთა მაღნარისათა, ესრეთ არს ძმისწული ჩემი შორის ძეთა" (ქება 2.3). ყველა მერქნისებრი, ყველა ხე უნაყოფო ტყეა ღვთის სიტყვასთან შედარებით. რაც არ უნდა დაასახელო, ქრისტესთან შედარებით ყველაფერი "ტყიანი მხარეა", ყველაფერი მწირია. მის გვერდით რა შეიძლება შეირაცხოს ნაყოფის მწარმოებლად? თვით ნაყოფთა სიუხვით ტოტებდაზნექილი ხეები მოვლენილ სიტყვასთან შედარებისას უნაყოფობას აცხადებენ. ამიტომაც " ვითარცა ვაშლი შორის ხეთა მაღნარისათა, ესრეთ არს ძმისწული ჩემი შორის ძეთა. საგრილსა ქუეშე მისსა გულმან მითქუა" და არა - "გული მითქვამს", აგრეთვე - "დავჯედ" და არა "ვჯდები". დასაწყისიდანვე რომც ვერ შევძლოთ მასთან ნამდვილი საუბრის გაბმა, პირველი შეხებისთანავე საშუალება გვეძლევა, მისი დიდების, ასე ვთქვათ "აჩრდილით" ვისარგებლოთ - აქედან გამომდინარე, წინასწარმეტყველებთან ვკითხულობთ: "სული პირისა ჩუენისა ქრისტე უფალი... აჩრდილსა მისსა შორის ვცხონდებოდით წარმართთა შორის" (გოდ. 4.20) - და ერთი აჩრდილიდან გადავინაცვლოთ მეორე აჩრდილში: რადგანაც ვინც "სოფელსა შინა და აჩრდილთა სიკვდილისათა" დამკვიდრდა, იმათთვის "ნათელი განბრწყინდა" (ეს. 9.2), რომ "სიკვდილის აჩრდილიდან" "ცხოვრების აჩრდილში" გადავიდეთ.

წინსვლები, როგორც წესი, იმგვარად ხორციელდება, რომ დასაწყისში ვცდილობთ თავი მაინც სათნოებათა აჩრდილს შევაფაროთ. ჩემის აზრით, ქრისტეს დაბადება აჩრდილით ამიტომ დაიწყო და დასრულდა არა აჩრდილით, არამედ ჭეშმარიტების ნათელით. ნათქვამია: "სული წმიდაჲ მოვიდეს შენ ზედა, და ძალი მაღლისაჲ გფარვიდეს შენ" (ფრ. თარგ. "თავის აჩრდილით"; ლკ. 1.35). მაშასადამე, ქრისტეს დაბადება "აჩრდილით" დაიწყო. მაგრამ არა მხოლოდ მარიამში დაიწყო ეს დაბადება "აჩრდილით". ღვთის სიტყვა შეიძლება შენშიც იშვას, თუკი ამას დაიმსახურებ. ისე მოიქეცი, რომ შეძლო მისი "აჩრდილი" მოიხელთო, და თუკი "აჩრდილის" ღირსი გახდები, შენამდე მოვა, ასე ვთქვათ, მისი სხეულიც, ის სხეული, აჩრდილს რომ წარმოშობს, რადგანაც "სარწმუნოჲ იგი მცირესა ზედა და მრავალსა ზედაცა სარწმუნო არს" (ლკ. 16.10).

"საგრილსა ქუეშე მისსა გულმან მითქუა და დავჯედ" (ქება 2.3). როგორც ხედავ, იგი სამუდამოდ არ დარჩება აჩრდილში, არამედ აჩრდილიდან უკეთეს გარემოებაში გადავა და იტყვის: "და ნაყოფი მისი ტკბილ არს სასასა ჩემსა" (ქება 2.3). მე, ამბობს იგი, მის "აჩრდილქვეშ" განსვენება ვისურვე, მაგრამ თავისი აჩრდილის მფარველობის ქვეშ ამიყვანა თუ არა, მისი ნაყოფით აღვივსე და წარვსთქვამ: "და ნაყოფი მისი ტკბილ არს სასასა ჩემსა" (ქება 2.3).

სძლის მარანი

7. "შემიყვანეთ მე სახლსა ღჳნისასა" (ქება 2.4), გარეთ მომლოდინე სიძე მიიღო სძალმა; მან "განისვენა მის ძუძუთა შორის". ძალიან ბევრი ქალწული არ არის მზად საიმისოდ, თავის ჭერ-ქვეშ სიძის სტუმრად მიღება დაიმსახუროს: ერს იგი გარეთ ელაპარაკება იგავებით (შდრ. მათე 13.23). როგორ ვშიშობ, ცოტანი არ აღმოვჩნდეთ, ვინც ქალწულებას ვიტვირთავთ. "შემიყვანეთ მე სახლსა ღჳნისასა". ასე ხანგრძლივად რატომ დავრჩი გარეთ? "აჰა ესერა ვდგა კარსა ზედა და ვჰრეკ, უკუეთუ ვინ ისმინოს ჴმისა ჩემისაჲ და განაღოს კარი, და შევიდე მის თანა და ვჭამო მის თანა სერი, და მან - ჩემ თანა" (გამოცხ. 3.20). "შემიყვანეთ მე". ღვთის სიტყვა აქაც იმავეს იმეორებს. აჰა, ქრისტე ამბობს: "შემიყვანეთ მე". კათაკმეველნო, თქვენი მისამართითაც ამბობს იგი: "შემიყვანეთ მე" არა უბრალოდ სახლში, არამედ "სახლსა ღვინისასა". აღავსეთ სული მხიარულების ღვინით" (ეკლ. 10.19), აღავსეთ იგი სული წმიდის ღვინით, და ამგვარად შეიყვანეთ სიძე, სიტყვა, სიბრძნე, ჭეშმარიტება თქვენს სახლში. ვინც ჯერ არ არიან სრულყოფილნი, იმათ გასაგონადაცაა ნათქვამი: "შემიყვანეთ მე სახლსა ღჳნისასა".

მართებული სიყვარული

8. "განაწესეთ ჩემ ზედა სიყუარული" (ქება 2.4). რაოდენ ჯეროვანია აქ ამ სიტყვის მოხმობა: "განაწესეთ", რადგან ხშირად კაცთა უმრავლესობის სიყვარული უწესრიგოა. რაც პირველ რიგში უნდა უყვარდეთ, უყვართ მეორე რიგში; რაც მეორე რიგში უნდა უყვარდეთ, უყვართ პირველ რიგში, რაც მეოთხე რიგში უნდა უყვარდეთ, უყვართ მესამე რიგში, და პირიქით - მეოთხე რიგში უყვართ ის, რაც მესამე რიგში უნდა უყვარდეთ - უმეტესობასთან სიყვარულის წესი და რიგი გაუკუღმართებულია. "მოწესრიგებულია" მხოლოდ წმინდანთა სიყვარული. რამდენიმე მაგალითი მოვიხმოთ შემდეგი სიტყვების ნათელსაყოფად: "განაწესეთ ჩემ ზედა სიყუარული".

ღვთის სიტყვას სურს გიყვარდეს მამა, ვაჟიშვილი, ქალიშვილი; ღვთის სიტყვას სურს, ქრისტე გიყვარდეს და შვილის ან მშობლის მიმართ უსიყვარულობისაკენ არ მოგიწოდებს. რას გეუბნება იგი? - ნუ იქნება შენი სიყვარული უწესრიგო, უმართებულო, ნუ გეყვარება ჯერ დედ-მამა, და მე მათ შემდეგ; ნუ განიცდი უფრო დიდ სიყვარულს შენი ქალ-ვაჟის მიმართ, ვიდრე ჩემს მიმართ. "რომელსა უყუარდეს მამაჲ ანუ დედაჲ უფროჲს ჩემსა, არა არს იგი ჩემდა ღირს; და რომელსა უყუარდეს ძე ანუ ასული უფროჲს ჩემსა, იგი არა არს ჩემდა ღირს" (მათე 10.37). სინდისის შუქზე გამოატარე სიყვარული, დედ-მამისა თუ ძმის მიმართ რომ გამოძრავებს, დაუკვირდი, როგორია შენი სიყვარული ღვთის სიტყვისა და იესოს მიმართ; მაშინვე მიხვდები, რომ სიტყვაზე მეტად და-ძმა გიყვარს და ქრისტეზე მეტად - დედ-მამა. შენი განჯით ჩვენ შორის ვინ მიაღწია იმას, ღვთიური სიტყვის სიყვარული უპირველეს და მთავარ სიყვარულად რომ გაეხადა, ხოლო საკუთარი შვილი მეორე რანგში დაეყენებინა? გიყვარდეს ცოლი, "რომელსა უყვარდეს ცოლი თვისი, თავი თვისი უყვარს", ხოლო "არა ვინ სადა თავი თვისი მოიძულოს" (ეფ. 5.29), მაგრამ კაცს ცოლი უყვარს როგორც "ხორცი". "იყუნენ ორნივე იგი ერთ ხორც" ნათქვამია, და არა ერთსულ. გიყვარდეს ღმერთიც, მაგრამ შეიყვარე იგი არა როგორც "სისხლი და ხორცი", არამედ როგორც სული: "ხოლო რომელი შეეყოს უფალსა, ერთ სულ არს" (1 კორ. 6.17). მაშასადამე, სიყვარული მართებულია და კეთილ-მოგვარებული იმათში, ვინც სრულყოფილია. ღვთის შემდეგ წესრიგი ჩვენ შორისაც რომ არსებობდეს, პირველი მცნება მოითხოვს, გვიყვარდეს მშობლები, მეორე მოითხოვს შვილების სიყვარულს, მესამე - მსახურებისას. ხოლო თუ ძე ცუდია და მსახური კარგი, სიყვარულში მსახურმა ძის ადგილი უნდა დაიკავოს. მხოლოდ ამგვარად მოხერხდება, რომ "წმიდათა სიყვარული მოწესრიგებული იყოს". ჩვენმა მოძღვარმა და უფალმა სახარებაში სიყვარულის მცნებათა გამოთქმისას, სიყვარულის თითოეული ფორმა დაახასიათა კერძო ნიშნით და ამ შეგონების აზრი: "განაწესეთ სიყვარული ჩემ ზედა", გაამჟღავნა იმათთვის, ვისაც წმიდა წერილის გულისხმისყოფის უნარი აქვს; "შეიყუარო უფალი ღმერთი შენი ყოვლითა გულითა შენითა და ყოვლითა სულითა შენითა და ყოვლითა გონებითა შენითა... შეიყუარო მოყუასი შენი, ვითარცა თავი თჳსი" (მათე 22.37,39). მას არ უთქვამს: "შეიყვარო ღმერთი შენი, ვითარცა თავისი თჳსი" ან "შეიყვარო მოყვასი შენი ყოვლითა გულითა შენითა და ყოვლითა გონებითა შენითა". ამის გარდა მან თქვა: "გიყვარდეთ მტერნი თქვენნი" (მათე 5.44), მაგრამ არ დაუმატებია: "ყოვლითა გულითა თქუენითა". ღვთიურ სიტყვას წესრიგი არ აკლია. იგი შეუძლებელს არაფერს გვთავაზობს და არ გეუბნება: "გიყვარდეთ მტერნი თქუენნი, ვითარცა თავი თჳსი", არამედ ამბობს: "გიყუარდეთ მტერნი თქუენნი". საკმარისია გიყვარდეს ისინი და სიძულვილს არ განიცდიდე მათ მიმართ. მაგრამ, მოყვასი უნდა გიყვარდეს "ვითარცა თავი თჳსი", და უფალი "ყოვლითა გულითა შენითა და ყოვლითა სულითა შენითა, და ყოვლითა გონებითა შენითა". თუკი ამას გაიგებ და გაგებულს კი სრულყოფ, შენ განახორციელებ სიძის სიტყვით მოწოდებულს: "შემიყვანეთ მე სახლსა ღჳნისასა, განაწესეთ ჩემ ზედა სიყუარული". შენის აზრით, ვინ არის ჩვენ შორის მართებული სიყვარულის მქონე?

სიყვარულის ჭრილობა

"დამამტკიცეთ მე ნელსაცხებელთა მიერ" (ქება 2.5). ერთ-ერთმა მთარგმნელმა არჩია "ენ ოინაპთეი" - ვაზის ყვავილში. მაგრამ აი რას პასუხობს სძალი: "გარემომასხთ მე ვაშლი". რა ვაშლი? "ვითარცა ვაშლი შორის ხეთა მაღნარისათა, ესრეთ არს ძმისწული ჩემი შორის ძეთა". ამიტომაც: "გარემომასხთ მე ვაშლი, რამეთუ დაწყლულ ვარ მე სიყუარულითა". რა ამაღელვებელია, და რა მართებული, სასიყვარულო ჭრილობათა მიღება! ზოგი ხორციელი სიყვარულის ისრით იკოდება, ზოგი - ამა თუ იმ მიწიერი ვნებით. ხოლო რაც შეგეხება შენ, განიშიშვლე სხეული და გამოეჩვენე საუცხოო ისარს, ისარს მოხდენილს, რადგან ღმერთია მოისარი. ყური დაუგდე წმიდა წერილს, რომელიც ამავე ისარზე ლაპარაკობს. მეტიც, მოისმინე რას ამბობს თვით ისარი, უფრო მეტ აღტაცებაში რომ მოხვიდე: "დამდვა მე, ვითარცა ისარი რჩეული, და კაპარჭსა შინა მისსა დამფარა მე. და თქვა ჩემდამო: დიდ არს შენდა ესე წოდება შენი". გულისხმა-ჰყავ რას ნიშნავს ისარი და თავისთვის როგორ გამოარჩია იგი უფალმა. რა ბედნიერებაა ამ ისრით დაჭრა! სწორედ ამ ისრით დაიჭრნენ ისინი, საუბრისას ერთმანეთს რომ განუცხადეს: "ანუ არა გულნი ჩუენნი განჴურვებულ იყვნეს ჩუენ შორის, ვითარ-იგი მეტყოდა ჩუენ გზასა ზედა და ვითარ-იგი გამომითარგმანებდა ჩუენ წიგნთა?" (ლუკა 24.32). თუ ვინმე დაიჭრება ჩვენი სიტყვით, თუ დაიჭრება საღვთო წერილის გაკვეთილებით და შეძლებს თქვას: "დაწყლულ ვარ მე სიყვარულითა", ალბათ შეძლებს თავისთვის ამის შემოწმებას; მაგრამ რატომ - ალბათ? გამოვთქვამ ცხად დასტურს.

ხვევნა

9. "მარცხენე მისი თავსა ჩემსა და მარჯუენემან მისმან შემიწყნაროს მე" (ქება 2.6). ღვთის სიტყვას მარჯვენა და მარცხენა ხელი აქვს. სიბრძნე, გააზრებათა ნაირგვარობის მიხედვით, მრავალსახოვანი ერთია თავის არსში. სიბრძნის მარჯვენასა და მარცხენაზე თვით სოლომონმაც მოგვცა სწავლება, როცა თქვა: "სიგრძე ჟამთაჲ და წელნი ცხორებისანი მარჯუენით მისსა, ხოლო მარცხენით მისსა დიდებაჲ და სიმდიდრე" (იგავ. 3.16). მაშ, "მარცხენა მისი თავსა ზედა ჩემსა", რათა დავისვენო ისე, რომ სიძის მკლავი სასთუმლად მედოს და ჩემი სულის უმთავრესი ნაწილი ღვთის სიტყვაზე განისვენებდეს. "მარცხენა მისი თავსა ზედა ჩემსა". შენთვის არ არის მომგებიანი იმ "სასთუმალთა" შეძენა, რომელთაც მოჰყვება კვნესა-გოდება. ეზეკიელთან წერია: "ვაჲ, რომელნი შეაკერვენ სასთაულებსა ყოველსა ქუეშე იდაყუსა ჴელისასა (ეზეკ. 13.18). ნუ შეიკერავ მსგავს სასთუმალთ, სხვაგან ნუღარ ეძებ თავის მისადებს, სიძის მარცხენა ხელი გქონდეს თავქვეშ ამოსადებად და თქვი: "მარცხენა მისი თავსა ზედა ჩემსა". როცა ეს ხელი გექნება თავქვეშ, ყველაფერი, რაც ამ ხელშია, მოგეცემა და ჭეშმარიტად იტყვი: "მარცხენით მისსა დიდება და სიმდიდრე" (იგავ. 3.16). ხოლო სიძის მარჯვენა ხელი, დაე, სრულად შემოგეხვიოს. "სიგრძე ჟამთა და წელნი ცხოვრებისანი მარჯუენით მისსა"; ამიტომაც "გრძელ ჟამ იყო ქუეყანასა ზედა კეთილისასა, რომელი უფალმან ღმერთმან შენმან მოგცეს შენ" (გამოსვ. 20.12).

სიძის თვლემა

"გაფუცებ თქუენ, ასულნო იერუსალიმისანო, ძალთა და სიმტკიცეთა აგარაკისათა". ხვეწნით რატომ მიმართავს სძალი იერუსალიმის ასულთ: "უკუეთუ აღსდგეთ და განაღჳძოთ სიყუარული" (ქებ. 2.7). რა ხანია, თქვენში სძინავს სიყვარულს, ო, ქალწულნო იერუსალიმისანო, იმ სიყვარულს, ჩემში, "სიყვარულით დაჭრილში", რომ გამოღვიძებულა. მაგრამ თქვენში, რომელნი მრავალრიცხოვანი ხართ და ყმაწვილნი, რომელნიც იერუსალიმის ასულნი ხართ, სიძის სიყვარულს სძინავს. მაშ, "გაფუცებ თქვენ, ასულნო იერუსალიმისანო", "განიღვიძეთ" და არა მხოლოდ განიღვიძეთ, არამედ გააღვივეთ თქვენში არსებული სიყვარული. თქვენი შექმნისას სამყაროს შემოქმედმა თქვენს გულებში ჩათესა სიყვარულის მარცვლები. მაგრამ ამჟამად, როგორც ნათქვამია სხვაგან: "სიმართლემან დაიძინა მის შორის" (ეს. 1.21), "თქვენში თვლემს სიყვარული". კიდევ სხვაგან იგივე აზრითაა ნათქვამი: "განისუენა ვითარცა ლომმან და ვითარცა ლეკუმან ლომისამან" (რიცხვ. 24.9). ღვთის სიტყვა ჯერ კიდევ მთვლემარეა ურწმუნოებში და მათში, ვინც გულით ეჭვს ატარებს; იგი ფხიზლობს წმინდანებში, სძინავს იმათში, ვისაც ქარიშხალი არყევს, მაგრამ იღვიძებს იმათ ყვირილზე, ვისაც გამოღვიძებული სიძის მეოხებით ხსნა მოსურვებია. როცა ღვთის სიტყვა იღვიძებს, მაშინვე სიმშვიდე ისადგურებს, მაშინვე წყნარდებიან წყლის ზვირთები: იგი შერისხავს ქარებს და ტალღათა სიცოფეც დგება. როცა მიძინებულია - ქარიშხალია, სიკვდილია, სასოწარკვეთილებაა. "გაფუცებ", მაშ, "ასულნო იერუსალიმისანო, ძალთა და სიმტკიცეთა აგარაკისათა". რომელ აგარაკებზეა აქ ლაპარაკი? იმ აგარაკებზე, რომელთაც აქვთ "სულნელებაჲ ველისა სავსისა, რომელი აკურთხა უფალმან" (დაბ. 27.27).

ძმისწულის კვლავ გამოჩენა

10. "უკუეთუ აღსდგეთ და განაღჳძოთ სიყუარული, ვიდრემდიცა ინებოს...ჴმაჲ ძმისწულისა ჩემისა: აჰა, ესერა, ესე მოვალს ვლდომით მთათა ზედა" (ქებ. 2.7-8). ამ სიტყვებს ისევ ეკლესია ამბობს, რომელიც ქალწულებს მოუწოდებს, სიძის მისაღებად მოემზადონ, თუკი სიძე მათთან მოსვლას და გაბაასებას იკადრებს. სძლის საუბრისას სიძე გამოჩნდება. თითით აჩვენებს მას და ამბობს: "აჰა, ესერა, ესე მოვალს ვლდომით მთათა ზედა". ყური დაუგდე სძლის სულს, ნეტარსა და სრულყოფილს, რომელსაც ხელეწიფება ასე ერთბაშად იხილოს სიძის მოსვლა, შეიგრძნოს მასთან მოსული სიბრძნე, "სიყვარული" და უთხრას იმათ, ვინც მას ვერ ხედავს: "აჰა ესერა მოვალს". ილოცეთ, რათა მეც შევძლო ვთქვა: "აჰა ესერა, მოვალს". თუკი შევძელი ღვთის სიტყვის წარმოჩენა, გარკვეულწილად მეც ვამბობ: "აჰა ესერა, მოვალს". მაგრამ სად "მოვალს"? არა იქ, სადაც ხეობაა, ან სადაც დაბლობები იშლება. მაშ, სად? - "ვლდომით მთათა ზედა და მორბის ბორცუთა". თუკი მთა ხარ, ღვთის სიტყვა "ხტება" შენზე. თუ არ ძალგიძს, მთა იყო, მაგრამ მთაზე პატარა ბორცვი ხარ, მაშინ შენზე "გადმოირბენს". როგორი მშვენიერია ეს სიტყვები და სინამდვილეს კარგად მისადაგებული. იგი ხტება მთებზე, რადგან მთა მეტად მაღალია, და "გადაირბენს ბორცვებს", რადგანაც ბორცვი ნაკლები სიმაღლისაა. იგი მთებს არ გადაირბენს და ბორცვებზე არ დახტის: "აჰა, ესერა, ესე მოვალს ვლდომით მთათა ზედა და მორბის ბორცუთა".

ირემი და ქურციკი

11. "მსგავს არს ძმისწული ჩემი ქურციკსა, ანუ ნუკრსა ირმისასა მთათა ზედა ბეთელისათა" (ქება 2.9). საღვთო წერილი ამ ორ ცხოველს არა ერთხელ ახსენებს, და, აღსანიშნავია, რომ მათ, ხშირ შემთხვევაში, ერთად მოიხსენიებს. "აი, რას შეჭამ" - ნათქვამია, და შემდეგ, ცოტა მოშორებით დასახელებულია "ქურციკი" და "ირემი" (შდრ. 2 შჯ. 14.4). ამ წიგნშიც, ქურციკი და ირემი ერთად არის ნახსენები. მართლაც, ეს ცხოველები რაღაცით ენათესავებიან და უახლოვდებიან ერთმანეთს: ქურციკს აქვს გამჭოლი მზერა. ირემი გველების მკვლელია. ჩვენ შორის ვინ არის ღირსი, რომ ამ ნაწყვეტის საიდუმლო მისი ღირსების შეულახავად გაამჟღავნოს? ვილოცოთ, რომ ღმერთმა მოგვანიჭოს მადლი "საღვთო წერილის გახსნისა" და ინებოს, რომ თქვენ გეთქვათ: "როგორც იესომ აგვიხსნა საღვთო წერილი" (შდრ. ლკ. 24.32). ვიტყვით, რომ ფიზიოლოგების მიხედვით, რომლებიც ყველა ცხოველის ბუნებას იკვლევენ, ქურციკმა თავისი სახელი მიიღო თანდაყოლილი უნარიდან გამომდინარე. მას დაერქვა ქურციკი (დორკას) იმის გამო, რომ აქვს გამჭოლი მზერა, ე.ი. პარა ტო ოქსიდრკესტერონ. ირემი, თავის მხრივ, გველების მტერია და დევნის კიდეც მათ; ნესტოებიდან გამონასუნთქი ჰაერით ისინი ხვრელებიდან გამოჰყავს და იმარჯვებს რა ამ ქვემძრომთა შხამიანობაზე, სიამოვნებით შეექცევა მათ. იქნებ ჩემი მაცხოვარი "ქურციკია" "თეორია"-ს მიხედვით, და "ირემი" "ქმედების" მიხედვით. რაში მდგომარეობს მისი ქმედება? იგი კლავს გველებს, აშთობს მტრულ ძალებს; ამიტომაც ვეტყვი მას: "შენ შეჰმუსრე თავები ვეშაპთა წყალთა ზედა, შენ შეჰმუსრე თავი ვეშაპისა მის" (ფს. 73.13-14).

ღვთის სახლი

12. "მსგავს არს ძმისწული ჩემი ქურციკსა, ანუ ნუკრსა ირმისასა მთათა ზედა ღვთის სახლისა" (ქება 2.9). მართლაც, ბეთელ ითარგმნება როგორც "ღვთის სახლი". ყველა მთა არ არის ღვთის სახლი; ღვთის სახლი მხოლოდ ის "მთებია", რომლებიც ეკლესიისაა. მართლაც, სხვა მთებიც არსებობს, ეგვიპტისა და ალოფილების მთები, აღმართული და დადგმული "ღვთის მეცნიერების წინააღმდეგ". გინდა იცოდე, რატომ არის მისი ძმისწული მსგავსი "ქურციკსა, ანუ ნუკრსა ირმისასა მთათა ზედა ბეთელისათა " (ქება 2.9). იყავ მთა, რომელიც ეკლესიისაა. "მთა ღვთის სახლისა" და სიძე მოვა შენთან, მსგავსი "ქურციკსა, ანუ ნუკრსა ირმისასა მთათა ზედა ბეთელისათა". სძალი ხედავს მოახლოებულ სიძეს, მანამდე მთებსა და ბორცვებზე რომ იმყოფებოდა, ხედავს მას იმგვარადვე "მხტომარეს და მორბენალს". შემდეგ ცნობს, რომ სიძე წამოსულა მისკენ და მისი თანმხლები ქალწულებისაკენ და ამბობს: "აჰა, ესერა, ესე დგას უკუანა ზღუდესა ჩუენსა" (ქება 2.9). თუ ზღუდეს აღმართავ და ღვთის სახლს ააშენებ, იგი მოვა "უკუანა ზღუდესა ჩუენსა, და იხედავს სარკუმლით გამო" (ქება 2.9). ყოველი სარკმელი ჩვენს რომელიმე გრძნობას შეესატყვისება. მათგან "იხედება" სიძე. მართლაც, რომელი გრძნობიდან არ იხედება ღვთის სიტყვა? სარკმლებიდან ყურება რას ნიშნავს და მათგან სიძე როგორ იხედება, ამას შემდეგი მაგალითი გვიჩვენებს. სადაც სიძე არ იხედება, იქ სიკვდილი აღწევს, როგორც ამას იერემიასთან ვკითხულობთ: "რამეთუ აღმოვიდა სიკვდილი სარკმელთა თქუენთათა" (იერ. 9.21). როცა ქალს გულისთქმით უყურებ, "სიკვდილი შემოდის შენ სარკმელთაგან".

"და გარდმოხედავს არდაბაგთაჲთ" (ქება 2.9). გულისხმაყავ, რომ მახეებს შორის დადიხარ და ყოველი მხრიდან საფრთხე გემუქრება (იხ. ეკლ. 9.13). გარემო სავსეა მახეებით; მაცდურმა ყველაფერი დაიპყრო თავისი ბადეებით. თუ ღვთის სიტყვა მოვა და, დაიწყებს ბადეთა მიღმა გამოჩენას, იტყვი: "სული ჩუენი, ვითარცა სირი, განერა მახისა მისგან მონადირეთასა; საბრჴე შეიმუსრა, და ჩუენ განვერენით. შეწევნა ჩუენი სახელითა უფლისაჲთა, რომელმან ქმნა ცანი და ქუეყანა" (ფს. 123.7-8). სიძე გამოჩნდა ბადეთა მიღმა. იესომ გზა გაგიხსნა. იგი ჩამოვიდა ქვეყნად; დაექვემდებარა ამქვეყნიურ მახეებს. ნახა რა ამ ბადეებში გაბმული კაცთა სიმრავლე, თვით წამოვიდა მათ გასარღვევად, რაკი მეტს არავის შეეძლო ამის აღსრულება; იტვირთა მტრულ ძალთა მიერ შებორკილი ადამიანური სხეული და განხეთქა შენთვის ბორკილნი. ამგვარად შეგიძლია თქვა: "აჰა, ესერა, ესე დგას უკუანა ზღუდესა ჩუენსა, და იხედავს სარკუმლით გამო და გარდმოხედავს არდაბაგთაჲთ" (ქება 2.9).

სიძის ხმობა

როცა ის "გამოჩნდება" გუნებაში იტყვი: "მომიგებს ძმისწული ჩემი და მეტყვის მე: აღდეგ, მახლობელო ჩემო"; განგიმზადე გზა, გავარღვიე ბადეები, "მოვედ, მახლობელო ჩემო, შუენიერო ჩემო, ტრედო ჩემო". რატომ ამბობს "აღდეგ", რატომ ამბობს "ისწრაფე"? აი, ამის პასუხი: "შენთვის ავიტანე ქარტეხილთა სიცოფე, შევაყენე შენს წინააღმდეგ აღმართული ზვირთები" (შდრ. მათე 8.23). შევმუსრე სიკვდილის საწერტელნი, აღვდექი მკვდრეთით (შდრ. 1 კორ. 15,20,20,55) და გავხსენ ჯოჯოხეთის კრულება. ამიტომაც გეუბნები: "აღდეგ, მოვედ, მახლობელო ჩემო, შუენიერო ჩემო, ტრედო ჩემო. რამეთუ, აჰა, ესერა, ზამთარი წარჴდა და წჳმა დასცხრა და წარვიდა გზასა თჳსსა. და ყუავილი გამოჩნდა ქუეყანასა ჩუენსა" (ქება 2.10-12). მკვდრეთით აღმდგარმა ქარიშხალი დავაცხრე და სიმშვიდე დავამყარე; ქალწულისაგან და მამის ნებით შობილი, რაკი, ხორცის მიხედვით, ვსრულდებოდი "სიბრძნითა და ჰასაკითა"; "ყუავილი გამოჩნდა ქუეყანასა ჩუენსა, ჟამი სხლვისა მოიწია".

სხლვა ცოდვათა შენდობაა. მართლაც, ნათქვამია: "ყოველმან რტომან რომელი ჩემ თანა არს... და მოიღოს ნაყოფი, განწმიდოს იგი, რაჲთა უფროჲსი ნაყოფი გამოიღოს" (იოანე 15.2); მოიღე ნაყოფები და ადრინდელი უნაყოფო რტოები მოგეშორება. რადგანაც "ჟამი სხლვისა მოიწია, ხმა გვრიტისა ისმა ქვეყანასა ჩუენსა". უსაფუძვლოდ არ იღებდნენ მსხვერპლად ერთ წყვილ გვრიტს და მტრედის ორ პატარას (ლევ. 5.7). მართლაც, მათ ერთი და იგივე ღირებულება აქვთ, ამიტომაც ასახელებდნენ არა მხოლოდ "ერთ წყვილ გვრიტს" ცალკე, არამედ "ერთ წყვილი გვრიტი და ორი მტრედი". "მტრედი" სულიწმიდაა (შდრ. მარკ. 1.10). მაგრამ, როცა სულიწმიდა ლაპარაკობს დიდ დაფარულ საიდუმლოებებზე, მიუწვდომელნი რომ რჩებიან კაცთა უმრავლესობისათვის, მაშინ მას აღნიშნავენ სიტყვით "გვრიტი", ე.ი. იმ ჩიტის სახელით, რომელიც მუდამჟამ მთათა მწვერვალებსა და ხეთა კენწეროებზეა. სამაგიეროდ, "ხეობებსა" და ყველასათვის განკუთვნილ ადგილებში სულიწმიდის აღსანიშნავად მტრედი გამოიყენება. ბოლოს, რადგანაც მაცხოვარი დამდაბლდა და მოვიდა ქვეყნად, და რაკი იორდანის მახლობლად ბევრი ცოდვილი იყო, სულიწმიდა გამოჩნდა არა"გვრიტის", არამედ "მტრედის" სახით; ადამიანთა სიმრავლის გამო სწორედ იგი დარჩა ჩვენს სიახლოვეში როგორც უფრო ნაზი ფრინველი. მაგალითად, იგი "გვრიტის" სახით გამოეცხადა მოსეს და ყოველ წინასწარმეტყველს, ვინც კი მთებსა და უდაბნოებში განმარტოვდა და იქ მიიღო ღვთის სიტყვა: "ჴმაჲ გურიტისაჲ ისმა ქუეყანასა ჩვენსა. ლეღუმან გამოუტევა გაგაჲ თჳსი" (ქება 2.12-13). "ხოლო ლეღჳსაგან ისწავეთ იგავი: ვითარცა-იგი რაჟამს ტრონი მისნი დაჩჩჳან, და ფურცელი გამოვალნ, უწყოდეთ, რამეთუ ახლოს არს ზაფხული" (მათე 24.32). ღვთის სიტყვას სურს გვამცნოს, რომ ზამთრის შემდეგ, სულის ქარტეხილთა შემდეგ, მოსავლის აღების დრო ახლოვდება და ამბობს: "ლეღუმან გამოუტევა გაგაჲ თჳსი, ვენაჴნი ყუავიან, მოსცეს სულნელებაჲ თჳსი". ისინი ყვავილებად იფურჩქნებიან; დადგება დრო, როცა იქნება ყურძენი.

კლდის ქვაბულში

13. "აღდეგ, მოვედ, მახლობელო ჩემო, შუენიერო ჩემო, ტრედო ჩემო" (ქება 2.13). რაც ზემოთ განვიხილეთ, სძლის მიერ წამოითქვა ისე, რომ ქალწულებს მისი არ ესმოდათ. სიძის ხმა მხოლოდ მას ჩაესმის. მაგრამ ჩვენც გვინდა, გავიგონოთ სიტყვები იმისა, ვინც სძალს ეუბნება: "აღდეგ, მოვედ მახლობელო ჩემო". იგი არ უხმობს ქალწულებს, არ ეუბნება მათ "ადექით", არამედ ამბობს: "აღდეგ, მოვედ, მახლობელო ჩემო, შუენიერო ჩემო, ტრედო ჩემო, და მოვედ თავით შენით, საგრილსა ქუეშე კლდისასა (ფრანგ. თარგ.-ში "კლდის ქვაბულში")" (ქება 2.13-14). მოსეც გამოქვაბულში შედის, რომ ზურგიდან იხილოს ღმერთი (გამოსვ. 33.23). "წინა ზღუდის გამოქვაბულში" მიუახლოვდი ჯერ იმას, რაც "ზღუდის წინა ადგილია" და მერე შეძლებ შესვლას იქ, სადაც ზღუდე თავად "კლდეა". "მაჩვენე პირი შენი". "ამ დღემდე" მსგავსი სიტყვებით მიმართავდნენ სძალს, მაგრამ მას არ ჰქონდა საკმარისი ნდობა იმისთვის, რომ "პირისპირ ეჭვრიტა ღვთის დიდება" (შდრ. 2 კორ. 3.18). ხოლო ეხლა, როცა იგი მორთულია და მოკაზმული, ეუბნებიან: "მაჩუენე პირი შენი". არც მისი ხმოვანება იყო საკმაოდ ტკბილი საიმისოდ, რომ მისთვის დამსახურებულად ეთქვათ: "მასმინე მე ხმა შენი". როცა ისწავლა მან ლაპარაკი - დადუმდი ისრაელ და ისმინე (შჯ. 27.9) - და ახლა როს იცის, რა უნდა თქვას, მისი ხმა "ტკბილი" ხდება სიძისთვის წინასწარმეტყველის სიტყვისამებრ: "ტკბილ ეყავნ მას გალობა ჩემი" (ფს. 104.34). მაშინ მიუგო სიძემ: "მასმინე მე ჴმაჲ შენი, რამეთუ ტკბილ არს ჴმაჲ შენი" (ქება 2.14). თუ გააღებ პირს ღვთის სიტყვისათვის, სიძე გეტყვის: "ტკბილ არს ჴმაჲ შენი სმენად და პირი შენი შუენიერ". ამიტომაც, ავდგეთ და ვილოცოთ, რომ ღმერთმა ღირსი გაგვხადოს სიძისა, სიტყვის, სიბრძნის, იესო ქრისტესი, მისი დიდება და სიმტკიცე უკუნითი უკუნისამდე, ამინ.

1 - ეს ტერმინი, რომელსაც ხშირად იყენებენ ეკლესიის მამები, აღნიშნავს ღვთის განზრახვას ისტორიაში.

2 - მოგვყავს ამ მუხლის ფრანგულ თარგმანში მოცემული ვარიანტი. ძველ ქართულ თარგმანშია: „ვიდრემდის მოახსენეს მას ჴელნი მისნი მეუფემან“ (ქება 1.12).

3 - ეს მუხლი მოგვყავს ფრანგულ თარგმანში მოცემული ვარიანტიდან. ძველ ქართულ თარგმანშია: „ტევანი გამობუტკოვის, ძმისწული ჩემი ჩემდა, შორის ვენაჴოვანსა გაადისასა“ (ქება 1.14).