საშინაო სესხი. პასივი და გადასახადი კონვენსიები. გაბანკროტება. შემნახველი სალაროები და რენტა. საფონდო ბირჟების გაუქმება. სამრეწველო ფასეულობების ტაქსირება.
წინა შეკრებაზე მოხსენებულს დავუმატებ საშინაო სესხების განმარტებას. საგარეო სესხზე არაფერს ვიტყვი, რადგან ის გვკვებავდა გოების ეროვნული ფულით. ჩვენი სახელმწიფოსთვის არაფერი უცხოური, ე. ი. რაიმე საგარეო არ იარსებებს. ჩენ ვსარგებლობდით ადმინისტრატორთა გამყიდველობითა და მმართველთა დაუდევრობით. ორმაგი, სამმაგი და მეტი თანხის მისაღებად გოი მმართველს სესხად ვაძლევთ სახელმწიფოსთვის არა საჭირო ფულს, ვინ გააკეთებდა ამას ჩვენთან მიმართებაში?... ამიტომ, ვისაუბრებ საშინაო სესხის დეტალებზე.
ამ სესხის გამოცხადებით სახელმწიფო იწყებს ხელმოწერებს თავის ვექსილებზე. ე. ი. პროცენტიან ქაღალდებზე. ყველასთვის ხელმისაწვდომი რომ იყოს, ფასი მერყეობს ასიდან ათასამდე. გარდა ამისა, დაწესებულია შეღავათები პირველ ხელმომწერებზე - მოერე დღეს ხელოვნურად უწევენ ფასს, ვითომ დიდი მოთხვონილების გამო. რამდენიმე დღის შემდეგ ხაზინის სალაროები თითქოს გავსებულია, ხელმოწერამ რამდენჯერმე თვით გადააჭარბა სესხის რაოდენობას: სწორედ ამაშია მთელი ეფექტი - აი, როგორი რწმენით ეკიდებიან მთავრობის ვექსილებს.
როცა კომედია გათამაშდება, წარმოიშობა პასივის, თანაც ერთობ მძიმე პასივის ფაქტი. პროცენტების გადასამეტებლად საჭიროა მივმართოთ სესხებს, რომელიც უფრო გაადიდებს ვალს. როცა კრედიტი გამოილევა, საჭიროა ახალი გადასახადით დავფაროთ არა სესხი, არამედ მისი პროცენტები. ეს გადახდები პასივია, რომელსაც პასივის დასაფარავად ვიყენებთ. შემდეგ იწყება კონვენსიების დრო, ისინი ამცირებენ პროცენტების გადახდას, მაგრამ არ ფარავენ ვალს. გარდა ამისა, ეს დამოკიდებულია სესხის გამცემზე, კონვენსიის გამოცხადებისას ფული უნდა დაუბრუნდეს იმათ, ვინც თანახმა არ არის თავისი ქაღალდის კონვერტირებაზე; ყველამ თუ უარი თქვა კონვერტირებაზე და თავისი ფული მოითხოვა, მთვრობა თავისსავე დაგებულ ხაფანგში გაებმება და აღნიშნულ თანხას ვერ გადაიხდის. საბედნიეროდ ფინანსურ საქმეებში ჩაუხედავი გოების მთავრობის წარმომადგენლები ყოველთვის ირჩევენ კურსის დაკარგვას და პროცენტების შემცირებას. საშინაო ვალის შემთხვევაში გოები ასეთ თამაშს ვერ წამოიწყებენ, რადგან იციან, რომ ჩვენ ყველა ფულს მოვთხოვთ. ასეთი გზით აღიარებული გაბანკროტება ყველას დაანახებს ხალხსა და მთავრობას შორის არსებულ ჯურღმულს.
თქვენს ყურადღებას მივაპყრობ კიდევ ერთ გარემოებას: ახლა ყველა სესხსი კონსოლიდირებულია ისეთი ვალით, რომლის გადახდის ვადა მეტნაკლებად ახალია, ეს ვალი შეტანილია შემნახველ და დამატებით სალაროებში და პროცენტების წყალობით განუხრელად იზრდება. ყოველივე ეს განაპირობებს გოების სახელმწიფო სალაროების მარცხს. როცა ჩვენ ავალთ მსოფლიო მბრძანებლის ტახტზე, ასეთი ფინანსური ხრიკები უკვალოდ აღმოფხვრება, ასევე განადგურდება საფონდო ბირჟები, რადგანაც ჩვენ არ დავუშვებთ, რომ ჩვენი ხელისუფლების პრესტიჟი ფსების არამდგრადობით შეირყეს. ბირჟას შევცვლით სახელმიწფო-საკრედიტო დაწესებულებებით, რომელთა ფუნქცია იქნება სამრწველო ფასეულობების ტაქსირება. ამ დაწესებულებებს შესაძლებლობა ექნებათ ერთი დღის განმავლობაში ბაზარზე გამოიტანონ 500 მლიონი სამრწეველო ქაღალდი ან იყოდონ ამდენივე, ამ გზით ყველა სამრწველო ორგანიზაცია ჩვენზე იქნება დამოკიდებული - წარმოიდგინეთ, რა ძალას მოვიკრებთ ამის საშუალებით.