პროფ. დიმიტრი ოგიცკი
დოც. მღვდელი მაქსიმე კოზლოვი

რომაული კათოლიციზმი

რომაულ-კათოლიკური ეკლესიის მარიამული დოგმატები

ლათინთა ეკლესიის მიერ გამოცხადებულ ყველაზე უფრო გვიანდელ დოგმატურ განსაზღვრებებს ქალწული მარიამის შესახებ ორი, ეგრეთ წოდებული მარიამული დოგმატი მიეკუთვნება, დოგმატი ქალწული მარიამის უბიწოდ ჩასახვის შესახებ და დოგმატი ქალწული მარიამის ხორციელად ზეცად ამაღლების შესახებ.

მართლმადიდებელ წმიდა მამათა ღმრთისმეტყველებაში ავტონომიური მარიამოლოგია არ არსებობს. წმიდა მამებთან სწავლება ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის შესახებ მხოლოდ ქრისტოლოგიაში შედის და როგორც რაიმე დამოუკიდებელი მარიამოლოგია ან წმიდა ქალწულისადმი მიძღვნილი განსაკუთრებული ანთროპოლოგიური განყოფილება არ არსებობს. თვით სახელწოდება ღმრთისმშობელი, რომლითაც ეკლესიამ ყოვლადწმიდა ქალწულის ღმრთისმშობლობა III მსოფლიო კრებაზე (431) საზეიმოდ დაამტკიცა, ქრისტოლოგიური კამათის კონტექსტში განმტკიცდა. იმათ საწინააღმდეგოდ, ვინც ღმრთისმშობლობას უარყოფდა, აქ დაცულია ჰიპოსტასური ერთობა ძე ღმერთისა, რომელიც ძე კაცისა გახდა: მისგან შობილი ნამდვილად ღმერთი და კაცია.

დოგმატი ქალწული მარიამის უბიწოდ ჩასახვის შესახებ

დოგმატი 1854 წ. პაპმა პიუს მეცხრემ განსაკუთრებული ბულით (კრების გარეშე) გამოაცხადა. მასში ნათქვამია: „სწავლება, რომელშიც გადმოცემულია, რომ ყოვლადკურთხეული ქალწული მარიამი მისი ჩასახვის პირველივე მომენტიდან ყოვლადძლიერი ღმრთის განსაკუთრებული მადლითა და განსაკუთრებული პრივილეგიით, კაცთა მოდგმის მხსნელის, იესო ქრისტეს დამსახურებათა გამო, პირველქმნილი ცოდვის ყოველგვარი ბიწისაგან დაცული იყო, ღმრთის გამოცხადებული სწავლებაა და აძიტომ ყველა მართალი მტკიცედ და გადაჭრით უნდა აღიარებდეს“.

აზრი ამ დოგმატისა ასეთია: მართალია, რომაულ-კათოლიკური ეკლესია მიიჩნევს, რომ ქალწული მარიამი თავისი მართალი მშობლების, იოაკიმესა და ანას მიერ ბუნებრივად ჩაისახა, ე.ი. მუცლადღება არ მომხდარა უქმროდ, ისე როგორც ხარების დღეს ქალწულის მიერ იესო ქრისტეს მუცლადღებისას, მაგრამ პაპის სწავლებით, ქალწული მარიამი უკვე თვით მუცლადღებისას იესო ქრისტეს მომავალ დამსახურებათა გამო პირველქმნილი ცოდვის თანაზიარობისაგან გათავისუფლდა.

ამ დროს კათოლიკური ეკლესია იქიდან ამოდის, რომ რამდენადაც პირველქმნილი ცოდვა პირველყოფილი უბიწოების დაკარგვასა და ზებუნებრივი მადლის ჩამორთმევაში მდგომარეობს და რამდენადაც ეს მადლი ყოვლადწმიდა ქალწულზე მისი მუცლადღების დროს ფრიად უხვად გარდამოვიდა, ამიტომ იგი ისეთივე მდგომარეობით უნდა შობილიყო, როგორ მდგომარეობაშიც პირველი ადამიანი დაცემამდე იმყოფებოდა.

დასავლელი ღმრთისმეტყეელები აზრს ქალწული მარიამის უბიწოდ ჩასახვის შესახებ ჯერ კიდევ ათასი წლის უკან გამოთქვამდნენ, მაგრამ ზოგჯერ სრულიად ურთიერთსაწინააღმდეგო პოზიციები ეკავათ. მას არ იზიარებდნენ და უარყოფდნენ, მაგალითად, დასავლური ღმრთისმეტყველების ისეთი დიდ წარმომადგენლები, როგორებიც იყვნენ, ანსელმ კენტერბერიელი (1033-1109), ბერნარდ კლერვოსელი (1090-1153) და თომა აქვინელი (1226-1274). ამ სწავლებას დომინიკანელთა ორდენიც ეწინააღმდეგებოდა. მთავარი დამცველი სწავლებისა უბიწოდ ჩასახვის შესახებ ფრანცისკანელი დუნს სკოტი იყო (დაახ. 1260-1308), შემდეგ კი იეზუიტთა ორდენიც მას მიემხრო. ქრისტეს ეკლესიამ ასეთი დოგმატი არ იცის და არსებითად მისი მიღებაც არ შეუძლია.

ადამიანთა მოდგმა იესო ქრისტემ იხსნა. ჩვენ, ვართ რა „შეზრდილნი“ მასთან, ქრისტეს მიერ ვიხსნებით. ეს იმას ნიშნავს, რომ მის ცხოვრებაში, ჯვარზე ვნებებსა და აღდგომაში ვმონაწილეობთ. ესაა ქრისტიანული სარწმუნოების საფუძველი, ხოლო რომაულ-კათოლიკური სწავლებიდან ქალწული მარიამის უბიწოდ ჩასახვის შესახებ გამომდინარეობს, რომ ხსნა სხვა გზითაც, ჯერ კიდევ ქრისტემდეც იყო შესაძლებელი. ამით ახალ კაცობრიობაში ქრისტეს პირველობა იჩრდილება.

ქალწული მარიამი იმავე კაცობრიობას ეკუთვნოდა, რომლისთვისაც ქრისტე ამ ქვეყნად გარდამოხდა. მართალი ანას მიერ მისი ბუნებრივი მუცლადღებაც ამას ადასტურებს (შობა „ხორცთაგან“). იზიარებდა რა კაცობრიობის ხვედრს, მასთან ერთად პირველქმნილი ცოდვის დანაშაულსაც იზიარებდა.

განა მართებული იქნებოდა, როგორც ამას კათოლიკები აკეთებენ, რომ ქალწული მარიამი ადამის მემკვიდრეობის დანარჩენი ნაწილისაგან გამოგვეყო და ამით ძველი აღთქმის წინასწარგანმზადებული განგებულებითი ისტორიის მთელი შინაარსისათვის ზიანი მიგვეყენებინა, რომელიც პრინციპულად იმაში მდგომარეობს, რომ ძის განსახორციელებლად კაცთა მოდგმამ თაობიდან თაობამდე ყველა გვარისაგან რჩეული აღზარდა? არსებითად, კათოლიკები ასევე კაცთა გვარის ბუნების ერთობასაც უარყოფენ, თუკი ქალწული მარიამი განსაკუთრებულია, მაშინ განა შეიძლება კაცთა მოდგმასთან მის სრულ იგივეობაზე ვილაპარაკოთ? ამით ხომ ხსნისათვის ქრისტეს მიერ დაცემული კაცობრიობის ნამდვილი წარმომადგენლისაგან თვით ჭეშმარიტი ხორცშესხმაც ეჭვის ქვეშ დგება.

რომაულ-კათოლიკური სწავლებით, პირველქმნილი ცოდვის შედეგისაგან ქალწული მარიამის არიდება მაცხოვრის მომავალი ჯვრის დამსახურებათა ძალით მოხდა. მაგრამ ასეთი განმარტება (ხსნა მომავალ დამსახურებათა ხარჯზე) იურიდიზმის სულითაა მოცული. თან გაუგებარია, ხსნის ასეთი შესაძლებლობა (ჯერ კიდევ ქრისტეს ქვეყნად მოსვლამდე) სხვა ადამიანებზეც რატომ არ ვრცელდებოდა.

უბიწოდ ჩასახვის შესახებ სწავლების დასამტკიცებლად რომაელ-კათოლიკები ვულგატაში გადმოცემულ წინასწარმეტყელებას იმოწმებენ იმის თაობაზე, რომ დედაკაცის თესლი გველის თავს შემუსრავს (შეად. შესქ. 3,15). მაგრამ ამ სიტყვებში არც პირდაპირი და არც ირიბი მითითება უბიწოდ ჩასახვაზე არ არის.

კათოლიკები ანგელოზის მისასალმებელ სიტყვებსაც იმოწმებენ, „გიხაროდენ, მიმადლებულო!“... ლათინურ თარგმანშია - gratia plena, ე.ი. „სავსე მადლითა“. მაგრამ ორიგინალის ბერძნული სიტყვა „კეხარიტომენე“ სიტყვასიტყვით ითარგმნება როგორც „მიმადლებული“. ამ აზრს მთავარანგელოზის შემდგომი სიტყვებიც განმარტავს: „ჰპოვე მადლი წინაშე ღმრთისა“, ე.ი. ეს მადლი მას თავიდანვე კი არ ჰქონდა მინიჭებული, არამედ თავისი ცხოვრების წესით დამსახურებულად „ჰპოვა“ (ასევეა ნათქვამი სხვა მართალთა შესახებაც - ნოეზე (შესქ. 6, 8), დავითზე (საქმ. 7, 46). აქ უბიწოდ ჩასახვაზე მითითებები არ არის.

კათოლიკური სწავლების დასამტკიცებლად არც იმის დამოწმება შეიძლება, რომ მართლმადიდებლური ეკლესია მართალი ანას მიერ ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის მუცლადღებას განსაკუთრებული მსახურებით აღნიშნავს (9 დეკემბერი). მართლმადიდებლები ელისაბდის მიერ იოანე წინამორბედის მუცლადღებასაც ასეთივე მსახურებით აღნიშნავენ (23 სექტემბერი), მაგრამ სრულიადაც არავის არ გამოაქვს დასკვნა, რომ პირველქმნილ ცოდვასთან იოანე წინამორბედის უთანაზიარობის გამო ეს მუცლადღებაც „უბიწო“ იყო.

როგორც საღმრთო ლიტურგიის ლოცვებიდან ჩანს, ეკლესია ამ სიტყვიერ მსახურებას ღმერთს უძღვნის ყველასათვის, ვინც კი ქრისტეს მიერ ჯვარზე სიკვდილითაა გამოსყიდული: „და ყოვლისა სულისა სარწმუნოებით აღსრულებულისა, უმეტესად ყოვლადწმიდისა, უხრწნელისა, უფროსად კურთხეულისა, დიდებულისა დედოფლისა ჩვენისა ღმრთისმშობელისა და მარადის ქალწულისა მარიამისა“. ეკლესია ამ მოსახსენებელში ქალწულ მარიამს არ ჩართავდა, პირველქმნილ ცოდვასთან მისი უთანაზიარობა რომ ეღიარებინა.

მთარგმნელის შენიშვნა: ლათინთა სწავლების უსაფუძვლობას წმიდა მამათა გამონათქვამები უშუალოდ ადასტურებენ. ისინი ქალწული მარიამის სულიწმიდით განწმენდაზე არაფერს იტყოდნენ, ამის საჭიროება რომ არ ყოფილიყო. ნეტ. იპოლიტე რომაელი: „რამეთუ წმიდითა სულითა განწმიდნა საშოჲ იგი ქალწულისაჲ მის და შეიმოსნა ძემან ღმრთისამან ჴორცნი წმიდისა მისგან ქალწულისა“ (შატბერდის კრბული X ს., 1979. გვ. 297); წმ. კირილე იერუსალიმელი: „და სული წმიდაჲ მოვიდა მის ზედა და განწმიდა იგი, რაჲთა შემძლებელ იქმნეს დატევნად მისსა, რომლისაგან არს ყოველი“ (კლარჯული მრავალთავი, 1991. გვ. 324); წმ. იოვანე ოქროპირია: „ჴორცთა შინა ქალწულისათა ჯერ იჩინა და იგი ჴორცითა მით არა შეიგინა, არამედ უფროჲს განწმიდა და პატიოსან ქმნა ქალწული იგი“ (ილ. აბულაძე, შრომები III, 1982. გვ. 64).

დოგმატი ქალწულ მარიამის ხორციელად ზეცად ამაღლების შესახებ

1950 წ. პაპმა პიუს მეთორმეტემ ქალწული მარიამის აღდგომისა და ხორციელად ზეცად ამაღლების (assumptio) შესახებ მეორე მარიამული დოგმატი გამოაცხადა. ამ დოგმატის ფორმულირება ორგვარ გაგებას უშვებს: იგი შეიძლება გულისხმობდეს საიქიო ცხოვრებაში ღმრთისმშობლის გადასვლას როგორც სიკვდილის გზით, ისე მის გარეშე.

ახალი დოგმატი უბიწოდ ჩასახვის დოგმატიდან ლოგიკურად გამომდინარეობს, რადგან თუ დედა ღმრთისა პირველქმნილი ცოდვის საერთო კანონს გამოაკლდა, მაშინ მას, ეჭვგარეშეა, ზებუნებრივი ნიჭებიც: უბიწოებაცა და უკვდავებაც - მიცემული აქვს; იგი, ცოდვით დაცემამდე პირველ მშობელთ მსგავსად, ხორციელი სიკვდილის კანონს არ უნდა დაქვემდებარებოდა.

„უბიწო ღმრთისმშობელი, მარადქალწული მარიამი, დაასრულა რა ამქვეყნიერი ცხოვრების გზა, სულითა და ხორცით ზეციურ დიდებამდე იქნა აყვანილი“. მიძინების დღესასწაულის საგალობლები ყოვლადწმიდა ქალწულის ზეცად აღსვლას ადასტურებენ; მისი წმიდა ნაწილების არარსებობის ფაქტით იკონოგრაფიაც იმავეს ამოწმებს. მაგრამ მართლმადიდებლურ სწავლებას კათოლიკური მხოლოდ გარეგნულად ემთხვევა, არსებითად კი - არა, რადგან რომაული დოგმატი უბიწოდ ჩასახვის დოგმატიდანაა წარმოშობილი. თუკი თანმიმდევრულად ვიმსჯელებთ, უბიწოდ ჩასახვის დოგმატზე დაყრდნობითაც კათოლიკე ღმრთისმეტყველებს მხოლოღ ორი გამოსავალი რჩებათ.

პირველი ღმრთისმშობლის სიკვდილის თვით შესაძლებლობის უარყოფაა, როგორც ამას ე.წ. იმმორტალისტები აკეთებენ (immortalis - უკვდავი). მაგრამ ეს სწავლება ძველ გადმოცემას, უწინარეს ყოვლისა კი, ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის ბუნებრივი სიკვდილოს ფაქტზე იერუსალიმის ეკლესიის გადმოცემას აშკარად უპირისპირდება. IV საუკუნიდან მოყოლებული ამაზე წმიდა მამათა მრავალი მოწმობა არსებობს (წმ. მოდესტი იერუსალიმელი, წმ. ანდრეა კრიტელი, ღირ. იოანე დამასკელი). კათოლიკობაში ეს მიმდინარეობა არც ისე გავლენიანია. ხოლო თუ კათოლიკები მორტალისტებთან ერთად ყოვლადწმიდა ქალწულის სიკვდილის ფაქტს გაიზიარებენ, მაშინ, ღმრთისმშობლის სიკვდილი აუცილებლად გამომხსნელად, ხოლო თვით წმიდა ქალწული მხსნელად ან თანამხსნელად უნდა გამოაცხადონ, როგორც ამის თაობაზე ლაპარაკობენ და წერენ და რისკენაც თანამედროვე კათოლიკე მარიამოლოგები იხრებიან. ეს დასკვნა მართლმადიდებლურ გადმოცემას განსაკუთრებით უპირისპირდება.

რომაულ-კათოლიკური სწავლების თავისებურებანი საიდუმლოთა შესახებ

რომაულ-კათოლიკურ და მართლმადიდებლურ ეკლესიათა შორის საიდუმლოთა შესახებ სწავლებაში (საკრამენტოლოგიაში) ყველაზე უფრო არსებითი დოგმატური განსხვავებანი საიდუმლოთა ნამდვილობისა და გამომხსნელობითი მოქმედების საკითხებს უკავშირდება.

ლათინთა სწავლებით, საიდუმლოს ნამდვილობისათვის, როგორც მისი სწორად შესრულება, ასევე საიდუმლოს შემსრულებლისაგან შესრულების განზრახვა და მიმღებისაგან მიღების განზრახვაცაა საჭირო. ბავშვებს ამ პირობებს არ უყენებენ, მაგრამ მათ სინანულის, ზეთისკურთხევისა და ქორწინების (როგორც ნამდვილ) საიდუმლოებებში მონაწილეობის მიღების უფლება არა აქვთ. თუკი მღვდლობის საიდუმლო ბავშვზე შესრულდება, ასეთი წესი დაუშვებლად, მაგრამ მაინც ნამდვილად შესრულებულად ჩაითვლება.

მიჩნეულია, რომ იქ სადაც ზემოაღნიშნული პირობები დაცულია, საიდუმლო თავისთავად (ex opere operatum) და არა მიდგომილის სარწმუნოების მიერ მოქმედებს. თითქმის ყველა საიდუმლოს ნამდვილობისათვის რწმენა აუცილებელი არ არის, ამისათვის ზემოთ მოხსენებული განზრახვაც საკმარისია, მაშინაც კი, თუ ეს განზრახვა ბოროტი მიზნით იქნება ნაკარნახები.

საიდუმლოს გამომხსენელობითი ქმედება (ანუ მისი ნაყოფი ისეთ საიდუმლოებებში, როგორიცაა ნათლისღება და სინანული) მიდგომილის შინაგან მდგომარეობაზე მხოლოდ რამდენადმეა დამოკიდებული. აქ ისევ კათოლიციზმისათვის დამახასიათებელი იურიდიზმის სულით აღბეჭდილი ფსიქოლოგია მჟღავნდება, რომელიც ადამიანის მოვალეობათა მინიმუმის გამოვლენისაკენ ისწრაფვის და ცოდვის გამო ცოდვილის სასჯელისგან გასათავისუფლებლად ყველაზე ადვილი წესის დაკანონებას ცდილობს.

შეიძლება დამახასიათებელი ისტორიული მაგალითი მოვიყვანოთ იმის საჩვენებლად, რა რეზულტატს მოგვცემს ამ სწავლების მიყოლა, რომლის პოზიციითაც, თუკი არის მღვდელი (კანონიკურად სწორად დადგენილი), თუკი არის ის, რაც საიდუმლოს მატერიად იწოდება (ვთქვათ, წყალი ნათლისღების საიდუმლოსათვის), და თუკი არის ადამიანი, რომელზეც ეს საიდუმლო სრულდება, საიდუმლო ნამდვილიცაა და გამომხსნელქმედითიც, დამოუკიდებლად იმისა, როგორი მიმართება ექნება მისდამი ადამიანს, მთავარია, მისი არმიღების სურვილი არ იყოს. ხოლო სწამს ადამიანს თუ არა, მზად არის იგი თუ არა მის მისაღებად - ამას მნიშვნელობა არა აქვს, სულ ერთია, საიდუმლო მისთვის მაინც მადლიანი და ქმედითი იქნება.

კათოლიკური ეკლესიის ისტორიაში ცნობილია, თუ ამ სწავლებამ ზოგიერთ საუკუნეში რა მძიმე და სავალალო ბოროტმოქმედება წარმოშვა. ინდოეთში XVII-XVIII სს-ში, როცა ინდუსები მდინარე განგში ყოველწლიური განბანვის რიტუალს ასრულებდნენ, ქურუმებისა თუ უბრალო ადამიანების სახით შენიღბული კათოლიკე მისიონერები (იეზუიტები თუ სხვა ორდენის ბერები) ნათლისღების ფორმულას თავისთვის მოკლედ წარმოთქვამდნენ და მდინარეში შემავალ ინდუსებს წყალს თითქოს შემთხვევით აშხეფებდნენ, რის შედეგადაც ითვლებოდა, რომ ისინი უკვე ნათელღებულები იყვნენ. ამ დროს მისიონერებს მხედველობაში არავითარი მატერიალური სარგებელი არ ჰქონდათ. ამგვარი მოქმედებით ისინი ახალ სამწყსოს ვერც კათოლიკურ ეკლესიას ჰმატებდნენ, რადგანაც ეს ინდუსები სუბიექტურადაც და ფაქტიურადაც ინდუისტებად რჩებოდნენ. მაშ, რითი ხელმძღვანელობდნენ ეს მისიონერები? ისინი საიდუმლოზე კათოლიკური ღმრთისმეტყველური სწავლების მიხედვით ხელმძღვანელობდნენ და სჯეროდათ, რომ ამგვარად შესრულებული ნათლისღებით ამ ადამიანთა სულებისათვის სარგებლობა მოჰქონდათ და მათ ცათა სასუფეველთან აახლოებდნენ. ყველაზე საშინელი ამაში გულუბრყვილო რწმენაა იმისა, რომ შესაძლოა ასეთი ქმედებით ადამიანი, რომელსაც საიდუმლოზე არავითარი წარმოდგენა არა აქვს, ეკლესიის საფარველქვეშ შეიყვანო და ცხონებას მიუახლოვო.

აღსარების (სინანულის) საიდუმლო

ჯერ კიდევ XIII ს-ში რომაელ-კათოლიკე ღმრთისმეტყველები (ალბერტ დიდი, თომა აქვინელი, დუნს სკოტი და სხვ.) იცავდნენ თვალსაზრისს, რომლის მიხედვითაც აღსარების სადუმლოში ცოდვათა შენდობის მისაღებად ღმრთის სიყვარულით გამოწვეული ღრმა ურვა (contitio) კი არა, არამედ არასრული განცდა, ანუ ცოდვების გამო შიშით ან რაიმე სხვა მოტივით ნაკარნახები უფრო მსუბუქი შენანებაც (attritio) საკმარისი იყო. ეს თვალსაზრისი რომაულ-კათოლიკურ ღმრთისმეტყველებაში საბოლოოდ XVI ს-ში განმტკიცდა. მიუხედავად იმისა, რომ პროტესტანტები ამგვარ მდგომარეობას, როგორც არაზნეობრივს, მძაფრად აკრიტიკებდნენ, მისი არსი ტრიდენტის კრებამ (1545-1563) მაინც დაამტკიცა (სესია XIX, კანონი 4).

რომაელ-კათოლიკე ღმრთისმეტყველები ასე მსჯელობენ: ღმრთის სიყვარულით ნაკარნახები სრული შემუსრვილება ადამიანს ღმერთთან საიდუმლოს გარეშეც არიგებს. თუკი ასეთ შემუსრვილება ცოდვათა შენდობის მისაღებად ერთადერთი საშუალებაა, მაშინ აღსარებაც საჭირო აღარ ყოფილა. ამ საიდუმლოს აზრი ისაა, რომ იგი ქრისტიანს ცოდვათა შენდობის მისაღებად უფრო მსუბუქი ხერხის (არასრული შემუსრვილების) გამოყენების შესაძლებლობას აძლევს. ამ საკითხების კათოლიკე სპეციალისტი, ღმრთისმეტყველი ა.ბენიე წერს: „ახალი კანონის უპირატესობა სწორედ იმაშია, რომ attritio (არასრული შემუსრვილება, რომელიც ადამიანისგან ღმრთის სიყვარულს არ ითხოვს. - ავტ.), არ იყო რა საკმარისი ცოდვათა შესანდობლად არც პირველყოფილსა და არც იუდაისტურ რელიგიებში, ქრისტიანულ რელიგიაში საიდუმლოსთან შეერთებით საკმარისი გახდა“. ამგვარად, კათოლიკური განმარტების თანახმად, ქრისტიანი, რჩება რა უფრო დაბალ ზნეობრივ დონეზე, ვიდრე პირველყოფილი რელიგიის წარმომადგენელი, საიდუმლოთა შემწეობით, შესაძლოა ცხონდეს! უფრო მეტად საიდუმლოთა აზრის დამახინჯება შეუძლებელია. მგონია, ყოველი ქრისტიანისათვის ნათელი უნდა იყოს, რომ საიდუმლონი ადამიანთა ზნეობრივი სრულყოფისათვის და არა მის სანაცვლოდაა დაწესებული.

XVII ს-ში აღსარების საიდუმლოში ღმრთის სიყვარულის გარეშე ცოდვათა შენდობის მიღების შესაძლებლობაზე სწავლების ირგვლივ კამათი წარმოიშვა. მაგალითად, ამ სწავლების წინააღმდეგ იანსენიტები აღდგნენ, რომელნიც ჰოლანდიელი რომაელ-კათოლიკე ეპისკოპოსის იანსენის კალვინიზმთან ახლოს მდგომი საღმრთისმეტყველო სწავლების მომხრეები იყვნენ და რომელთაც პაპები და ლათინი ღმრთისმეტყველები კიცხავდნენ. მაგრამ თვით რომაელ-კათოლიკე ეპისკოპოსთა და ღმრთისმეტყველთა წრეშიც მოიძებნენ ცალკეული პირები, რომლებიც ამტკიცებდნენ, რომ არასრული შემუსრვილებაც, იმისათვის რომ ქმედითი იყოს, ღმრთისადმი სიყვარულის რაღაც მარცვალს (ჩანასახს) მაინც უნდა შეიცავდეს, რასაც კათოლიკე ღმრთისმეტყველთა უმრავლესობა გადაჭრით ეწინააღმდეგებოდა. პაპმა ალექსანდრე მეშვიდემ, რათა თვით რომაულ-კათოლიკური ეკლესიის წიაღში წარმოქმნილი მაცდუნებელი პაექრობანი შეერბილებინა, 1667 წელს ორივე მხარის წარმომადგენლებს, როგორი იერარქიული მდგომარეობაც არ უნდა სჭეროდათ მათ, მოწინააღმდეგეთა დაგმობა აუკრძალა. ამასთან პაპმა ალექსანდრემ სცნო, რომ აზრი აღსარების საიდუმლოში ღმრთისადმი ყოველგვარი სიყვარულის აუცილებლობის უარყოფაზე მაინც უფრო გავრცელებული (communior) იყო. შემდგომში ამ აუცილებლობის მხურვალე უარმყოფელი კათოლიკე წმინდანი იეზუიტი ალფონს ლიგუორი (XVIII ს.) გამოდგა, რომელიც კათოლიკეთა შორის მორალის საკითხებში უდიდეს ავტორიტეტადაა მიჩნეული.

განა საჭიროა ლაპარაკი იმაზე, თუ რამდენად უცხოა მართლმადიდებლობისათვის მთელი ატმოსფერო ამგვარი ღმრთისმეტყველებისა?

✞ გაგრძელება...