მწყემსი კეთილი

წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა
ნაწილი მეორე

თავი 6
ღვთის ნების ერთგულების შესახებ

მონანული ღვთის სამსახურს იწყებს, უფალს მისი მცნებების დაცვით ემსახურება და მის ნებას ემორჩილება. იწყება ოფლისმღვრელი შრომა და ღვაწლი. მცნებების დაცვა ძნელი არ არის, მაგრამ მათი შესრულებისას უამრავი დაბრკოლებაა მოსალოდნელი, როგორც გარეგნული მიზეზების, განსაკუთრებით, მოღვაწის შინაგანი ჩვევებისა და მიდრეკილებების გამო. დაუღალავი მოსაგრე ღვთის შემწეობით საბოლოოდ ყველაფერს მოიპოვებს: შინაგან სიმშვიდეს და გარეგნული საქმეების წყნარად წარმართვას.

მოღვაწე თავად მოქმედებს, ოღონდ ღვთის დახმარებით. გამოცდილება პირველი დღეებიდანვე ასწავლის, რომ თუ რაიმე კეთილი კეთდება, მხოლოდ ის, რასაც ზეციური ძალა შეეწევა. დროთა განმავლობაში უფრო მეტად ვრწმუნდებით ამ ჭეშმარიტებაში. სიმშვიდის დამკვიდრებასთან ერთად ეს რწმენა უფრო და უფრო წარმმართველი ხდება და საბოლოოდ ღვთის ნებისადმი სრული ერთგულებით, ანუ ღვთისადმი სრული მინდობით მთავრდება. ღვთის მოქმედება ცხონების მოსურნეში პირველივე წუთებიდან იწყება, როგორც კი უფალს მივმართავთ. ამას თავად ეს მიმართვა სჩადის. ღვთის ზემოქმედება იზრდება იმის მიხედვით, თუ რამდენად განუდგება საკუთარ თავს მოღვაწე და შეიცნობს საკუთარ უძლურებას, რამდენად მიეწებება ღმერთს და სასოებს მას. როდესაც საბოლოოდ შესწირავს თავს ღმერთს, უფალი ამოქმედდება მასში და უჩვენებს, როგორ მოიქცეს და შეეწევა კიდეც. ეს ქრისტიანული სრულყოფილების მწვერვალია: რადგანაც ღმერთია, რომელიც შეიქმნს თქვენში ნდომასაც და ქმედებასაც თავისი კეთილნებელობით (ფილ. 2,13). ამის მარცვალი, როგორც უკვე ავნიშნეთ, საკუთარი თავის უნდობლობასა და ღვისადმი სასოებაში ძევს, აქ კი საბოლოოდ მომწიფდება.

ადამიანის ღვთის ნებისადმი სრული ერთგულება მაშინ შეიცნობა, როდესაც მთელი ძალით გამოვლინდება. ეს თავისთავად ხდება, მის მოსახვეჭად რაიმე განსაკუთრებული წესი ან გარკვეულ ქმედებათა თანმიმდევრობა არ არსებობს. ის შეუმჩნევლად იზრდება საკუთარი თავის უნდობლობისა და ღვთის სასოების მეშვეობით. წინა თავის დასასრულს ღვთისათვის თავის მსხვერპლად მიტანაზე საუბარმა მოითხოვა, ღვთის სრული სასოებაც მეხსენებინა. მისი ნების სრული ერთგულება არის სწორედ საკუთარი თავის უფლისათვის ყოვლადდასაწველ მსხვერპლად შეწირვა.

ამ მდგომარეობას მოწმობს თვითმოკვდინება - საკუთარი გონების, გულისსიტყვების, სურვილების, გრძნობების მოკვდინება, რათა ღვთის ნებით, მისი გონებითა და მასთან ზიარებით ვიცხოვროთ. ამ საქმეში მაცხოვარი მიგვიძღვის წინ. მან სრულად შესწირა თავი მამა-ღმერთს და ჩვენ, რადგან ჩვენ მისი სხეულის ასოები ვართ, მისი ხორცთაგანნი და მისი ძვალთაგანნი (ეფ. 5,30). მივყვეთ მის კვალს, რადგან მან სასოებით აღუთქვა მამა ღმერთს (იოან. 17,19), რომ ჭეშმარიტად ასეთნი ვიქნებით და ასე ვიცხოვრებთ.

რატომ აღესრულება ეს მსხვერპლშეწირვა საბოლოოდ და არა დასაწყისში?- იმიტომ, რომ საუფლო მსხვერპლი სრულყოფილი უნდა იყოს, უმწიკვლო და უზადო. დასაწყისში სრულყოფილება ძიების საგანია და არა ფლობილი. როდესაც სრულყოფილებას მოიპოვებენ, მსხვერპლის გაღებაც მაშინაა მართებული. თავიდან ადამიანი საკუთარ თავს სამსხვერპლო ძღვნად განამზადებს, საბოლოოდ კი მსხვერპლად ეწირება. სრულყოფილების გარეშე საკუთარი თავის ყოვლადდასაწველ მსხვერპლად მიტანა შეუძლებელია. შეიძლება გავიღოთ სხვაგვარი მსხვერპლი (მოწყალების, განწმენდის, მადლობის სახით), მაგრამ არა ყოვლადდასაწველი. მცდელობა და ამაზე საუბარი შეიძლება, მაგრამ ეს მხოლოდ სიტყვა იქნება და არა საქმე. საქმე კი უსიტყვოდ აღესრულება.

იცოდე, თუ ისევ მიელტვი რაიმე მიწიერს, ღვთის გარდა საკუთარ თავში ან სხვაგან ეძებ საყრდენს, ისევ გხიბლავს რაიმე ქმნილება და ტკბები მისით, ესე იგი, ჯერ არ ვარგიხარ ყოვლადდასაწველ მსხვერპლად. შეეცადე, განიშორო ყველაფერი, ჩაიკლა ყოველგვარი სურვილი, რათა შენში მხოლოდ ღვთისთვის სიცოცხლის სურვილი დარჩეს. ანუ შენ კი არა, მამა ღმერთი, მაცხოვარი იესო ქრისტე და სულიწმიდა ცხოვრობდნენ შენში. და მაშინ საკუთარ თავს უფალს მიუძღვნი და მისი შეიქნები. მანამდე კი ღმერთს მსხვერპლად მიართვი სული შემუსვრილი, გული შემუსვრილი და დამდაბლებული და, დრომდე ამით დაკმაყოფილდი. მაგრამ საბოლოოდ უნდა შეძლო, რომ თავი ყოვლადდასსაწველ მსხვერპლად მიუძღვნა უფალს.