მწყემსი კეთილი

წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა
ნაწილი მეორე

თავი 2
როგორ გვმართებს ევქარისტიის წმიდა საიდუმლოს მიღება,
ანუ უფალ იესო ქრისტესთან ზიარება საიდუმლოდ - საიდუმლოებებით

იმ მიზნის მისაღწეავდ, რისთვისაც ამ ღვთაებრივ საიდუმოოს მივეახლებით, გარკვეული განწყობილება, ქმედებანი და საშუალებებია საჭირო ზიარებამდე, ზიარებისას და მას შემდეგაც. ზიარებამდე სინანულისა და აღსარების საიდუმლოთა მეშვეობით უნდა განვიწმინდოთ ნებისმიერი სიბინძურისა და ცოდვისაგან, სასიკვდილო იქნება თუ არასასიკვდილო; შევასრულოთ, რასაც აღსარების შემდეგ მოძღვარი გვეტყვის და მტკიცედ გადავწყვიტოთ, რომ მთელი გულით, სულით ძალითა და გონებით ვემსახურებით და სათნოვეყოფით ერთადერთს - უფალ იესო ქრისტეს. ამ საიდუმლოთი უფალი იესო ქრისტე ჩვენ საკუთარი სისხლისა და ხორცის, სულის, ღმრთეებისა და განკაცებული მაცხოვრის ძალმოსილების თანაზიარს გვხდის. გავიაზროთ, რა არარაობაა ჩვენს მიერ გაღებული მასთან შედარებით, რასაც უფალი გვაძლევს. გულში აღვიბეჭდოთ, რომ ყველაფერს გავაკეთებთ მის სადიდებლად; და თუ ოდესმე გავხდებით მფლობელი ყველაზე დიდი ნიჭისა, რაც კი შეიძლება მიაგოს უფალს მიწიერმა თუ ზეციურმა გონიერმა ქმნილებამ, დაუფიქრებლად მივუძღვნით მის ღვთაებრივ დიდებულებას.

როდესაც წმიდა საიდუმლოებებთან ზიარება გსურს,რათა მათით საკუთარი და უფლის მტრების დამარცხება შეძლო, წინა საღამოს, ანდა უფრო ადრეც, გაიაზრე, რამდენად სურს უფალს - ჩვენს მაცხოვარს, ძეს ღვთისას, რომ მის სისხლსა და ხორცს ეზიარო, რომ დაუთმო საკუთარი გული, რათა შეგიერთოს და ამით ვნებების განდევნასა და მტრის დამარცხებაში დაგეხმაროს.

იმდენად დიდი და მხურვალეა ჩვენი უფლის ეს სურვილი, რომ შექმნილ გონებას არ ძალუძს სრულყოფილად დაიტიოს. ეს რომ რამდენადმე ღრმად შეიგრძნო, გონებაში ორი აზრი უნდა აღიბეჭდო: 1) თუ რამდენად გამოუთქმელია ყოვლადსახიერი უფლის სიხარული ჩვენთან გულწრფელი ურთიერთობის გამო, როგორც წმიდა წერილი გვასწავლის: ადამის მოდგმაში იყო ჩემი სიხარული (იგავ. 8,31), როგორ ძლიერ სძულს ღმერთს ცოდვა, რადგან ის ხელს გვიშლის უფალთან შეერთებაში და სრულიად საწინააღმდეგოა ღმრთაებრივი სრულყოფილებისა. ბუნებით უსაზღვროდ სახიერმა და უწმიდესმა ნათელმა, გამოუთქმელმა მშვენიერებამ, შეუძლებელია, უზომოდ არ ითაკილოს ცოდვა, რაც სხვა არაფერია, თუ არა უკიდურესი ბოროტება, სიბნელე, ხრწნა და სიბინძურე ჩვენს სულებში. ცოდვის მიმართ იმდენად მოუთმენელია უფალი, რომ ცოდვით დაცემისთანავე, საღვთო განგებულება, ძველ და ახალ აღთქმათა ძალისხმევა, განსაკუთრებით კი ჩვენი მაცხოვრის, ძე ღმერთის - უფალ იესო ქრისტეს ვნება, დაცემის კვალის წაშლისა და გამოსწორებისკენაა მიმართული. ზოგიერთი ღვთისმეტყველი და მასწავლებელი იმასაც ამბობს ( გავიხსენოთ წმიდა დიონისე არეოპაგელის თქმულება ტიტუს ხილვის შესახებ), საჭირო რომ ყოფილიყო, უფალი იესო ქრისტე ცოდვის განსანადგურებლად ბნელეთის ძალებსაც კი აღძრავდაო. ასე დევნის ღვთის გულისწყრომა ცოდვას.

როდესაც გაიაზრებ, თუ რამდენად ძლიერია ღვთის სურვილი შენს გულში შემოსვლისა, რათა საბოლოოდ დაამარცხოს იქ შენი მტრები, რომლებიც მისი მტრებიც არიან, შეუძლებელია, ღვთის მიღების მხურვალე სურვილი არ იგრძნო. ამ განწყობას ის საქმითაც განგიმტკიცებს. გამხნევდი, სიმამაცე და კადნიერება გამოიჩინე და მტკიცედ გწამდეს, რომ შენში შემოვა შენი ზეციური მფარველი - იესო ქრისტე. შემდეგ კი იმ ვნებას შეებრძოლე, რომელიც ყველაზე მეტად გაწუხებს და რომლის დათრგუნვაც ყველაზე მეტად გსურს. ეცადე, სიძულვილითა და ზიზღით დაამარცხო იგი. ამავე დროს საკუთარ თავში ამ ვნების საპირისპირო სათნოების ლოცვითი სურვილი აღძარი. და ყოველივეს აღსასრულებლად საქმით მოემზადე.

აი, ასე უნდა მოიქცე ზიარების წინა საღამოს.

დილით, წმიდა ზიარებამდე ცოტა ხნით ადრე, გონების თვალით გადახედე წინა ზიარებიდან აქამომდე შენს მიერ ჩადენილ არასწორ საქციელს, შეცოდებას, გართობას, გაიხსენე, როგორი უშიშებითა და სიბრმავით იქმოდი ყოველივეს, თითქოს არ არსებულიყო ღმერთი, მსაჯული და სამაგიეროს მიმგები, რომელიც ყველაფერს ხედავს და ცოდვათაგან შენს გამოსახსნელად საშინლად ეწამა და სამარცხვინო სიკვდილით ევნო ჯვარზე. შენ კი, ცოდვას დამონებულმა, ფეხქვეშ გაქელე ეს ყველაფერი, საკუთარი ბილწი ვნებები უფლის - შენი მაცხოვრის ნებაზე მაღლა დააყენე. დაე, სირცხვილით აღივსოს შენი სული ასეთი უმადურობისა და უშიშობის გახსენებისას. ოღონდ, თავი დაიცავი სასოწარკვეთილებისგან და არ დაუშვა, სირცხვილმა დაგრთგუნოს. ყოვდადმომთმენი უფალი იხილავს რა შენს სინანულს და მზადყოფნას, ამიერიდან მხოლოდ მას ერთადერთს ემსახურო, მოგხედავს, რათა თავისი უსაზღვრო მადლით გადაფაროს შენი უმადურობის უფსკრული, უშიშობა და მცირდმორწმუნეობა. უღირსების მდაბალი შეგრძნებითა და სრული სასოებით, სიყვარულითა და ერთგულებით მიენდე უფალს. განუმზადე გულში ფართო კარავი, რათა დაუბრკოლებლივ შემოვიდეს. როგორ? - გულიდან არა მარტო მისწრაფებებისა და გრძნობების, არამედ ყოველგვარი გულისსიტყვების განდევნით და გულის კარის ჩაკეტვით, რათა იქ უფლის გარდა ვერავინ შეაღწიოს.

წმიდა საიდუმლოსთან - ქრისტეს სისხლსა და ხორცთან ზიარებისას გულის სიღრმეს მიაშურე, მდაბლად თაყვანი ეცი უფალს და გონებით ასე მიმართე: „შენ ხედავ, ყოვლადსახიერო უფალო ჩემო, როგორ ადვილად ვცოდავ საკუთარი თავის დასაღუპად, როგორ მებრძვის ვნება და და რამდენად უძლური ვარ, რომ მისგან განვთავისუფლდე. შემეწიე და გააძლიერე ჩემი უძლური მცდელობა, ანდა თავად აღიღე ჩემი იარაღი და ჩემს მაგივრად შემუსრე მტრები“.

ამის შემდეგ უფალ იესო ქრისტესთან და ჩვენს ზეციურ მამასთან ერთად წმიდა საიდუმლოს მეშვეობით შენზედ გადმოსულ სულიწმიდას მიმართე, რომელმაც თავისი მადლით უფლის სისხლისა და ხორცის მისაღებად აღგძრა, მოგამზადა და ახლა, ზიარების შემდგომ გარს გერტყმის. თაყვანი ეცი სამებაში განდიდებულ ჩვენს კეთილისმყოფელ ერთ ღმერთს და მადლობა აღუვლინე შენზედ გამოვლენილი დიდი წყალობისათვის, როგორც უდიდესი ძღვენისთვის. მტკიცედ გადაწყვიტე, რომ სამსახოვანი ერთი ღმერთის იმედით საკუთარ ცოდვებთან საბრძოლველად მოემზადო. იცოდე, თუ საკუთარი ვნებების დასაძლევად მთელს ძალისხმევას არ მოუხმობ, ღვთისგან შემწეობას ვერ მიიღებ. ხოლო თუ მხოლოდ საკუთარი ძალების იმედად იქნები, თუდნაც ფრიადი გულმოდგინება გამოიჩინო, წარმატებას ვერ მოიპოვებ. გულმოდგინებას და ძალისხმევას ნუ მიატოვებ, ოღონდ წარმატებას მხოლოდ უფლისგან ელოდე. შემწეობაც უცილობლად მოგევლინება, შენს უძლურ მცდელობას განაძლიერებს, გამარჯვებას მოგანიჭებს და დაძლევ მათ, ვისაც ებრძვი.