მწყემსი კეთილი

წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა
ნაწილი მეორე

თავი 17
გულის სიმშვიდისთვის უნდა ვერიდოთ პატივს
და შევიყვაროთ სიმდაბლე და უპოვარება

ასე რომ, ძმაო, თუ გულის სიმშვიდე გიყვარს, სიმდაბლის კარით შედი მასში. სხვა შესასვლელს, სიმდაბლის გარდა, ვერ ნახავ. სიმდაბლის მოსახვეჭად კი თავი აიძულე, სიხარულით მიიღოს ყოველგვარი გასაჭირი და უსიამოვნება; თავი აარიდე ნებისმიერ პატივსა და დიდებას; ისურვე, სხვათაგან დამდაბლებული და უცნობი იყო და ღვთის გარდა არავისგან მიიღო მზრუნველობა და ნუგეში. დარწმუნებული იყავი ღვთის სახიერებაში და განიმტკიცე გულში აზრი, რომ უფალი შენთვის ერთადერთი თავშესაფარია, სხვა დანარჩენი საგანი თუ ნივთი კი - ეკალი. თუ გულს მათ დაუთმობ, სასიკვდილო ზიანს მოგიტანენ. თუ სხვათაგან დამცირების ატანა მოგიევს, ნუ დაღონდები, სიხარულით მიიღე და გჯეროდეს, ამ დროს უფალია შენთან. და სხვა პატივს ნუ ისრუვებ და ეძიებ, ღვთის სიყვარულისა და მის სადიდებლად მსახურებისთვის ტანჯვის გარდა.

თავი აიძულე, სიხარულით შეხვდეს შეურაცხმყოფელ სიტყვას, განკითხვასა თუ სიძულვილს. ამგვარ ლანძღვა-გინებასა და უპატიობაში უდიდესი განძი იფარება და თუ ხალისით მიიღებ მათ, მალე სულიერად გამდიდრდები და ეს მასაც არ ეცოდინება, ვისი დამსახურებაცაა, ანუ ვინც უპატიოდ მოგექცა. ამ ცხოვრებაში ვინმეს სიყვარულსა და პატივისცემას ნუ ისურვებ, რათა თავისუფლად თანაევნო ჯვარცმულ მაცხოვარს და არავინ და არაფერმა დაგაბრკოლოს. უფრთხილდი საკუთარ თავს, როგორც უბოროტეს მტერს და ნუ იცხოვრებ საკუთარი ნების, გონების, გრძნობისა და გემოვნების მიხედვით, თუ არ გსურს, დაიბნე. მუდამ მზად გქონდეს იარაღი შენსავე წინააღმდეგ და როცა სურვილით თუნდაც რაიმე სიწმინდიკენ გადაიხრები, ეს სურვილი უდიდესი სიმდაბლით განიხილე ღვთის წინაშე და შეევედრე, რათა ღვთის ნება აღსრულდეს და არა შენი. ეს ღვთის ნებისადმი გულწრფელი ერთგულებით მოიმოქმედე, თავისმოყვარების მისხალის გარეშე და უწყოდე, თავად არაფერი გაგაჩნია და ვერაფერს გააკეთებ საკუთარი თავის საცხოვრებლად.

თავი დაიცავი გულისსიტყვებისაგან, რომლებიც წმინდად გაჩვენებენ თავს და უგუნურ მოშურნეობას გიღვივებენ. მათზე უფალი იგავით ლაპარაკობს: ეკრძალენით ცრუ წინასწარმეტყველთ, რომლებიც მოვლენ თქვენთან ცხვრების სამოსით, ხოლო შიგნით არიან მტაცებელი მგლები. თავიანთი ნაყოფით იცნობთ მათ (მათე, 7,15). ამის შედეგი სულიერი ტანჯვა და დაღუპვაა. ყველაფერი, რაც სიმდაბლეს, სულიერ სიმშვიდესა და სიწყნარეს განგაშორებს, თუნდაც ულამაზესი საფარველით წარმოგიდგებოდეს, ცრუ წინასწარმეტყველებაა. ისინი ცხვრის ტყავით შემოსილი ფარისეველნი, სინამდვილეში კი მტაცებელი მგლები არიან, რომლებიც განურჩევლად კეთილს უყოფენ მოყვასს, რათა სიმდაბლე, მშვიდობა და სიწყნარე წარსტაცონ, რაც ასე აუცილებელია ყველასათვის, ვისაც სურს სულიერ ცხოვრებაში წარემატოს. რაც უფრო სიწმინდით შემოსილი წარმოგიდგება რაიმე საქმე, მით უფრო მკაცრად უნდა გამოიძიო, სულსწრაფობისა და აღელვების გაერშე. თუ ხანდახან შეცდომას დაუშვებ, სულმოკლეობას ნუ გამოიჩენ, აღიარე საკუთარი უძლურება, დამდაბლდი ღვთის წინაშე და ეს შემთხვევა სამომავლო გაკვეთილად მიიღე. შესაძლოა, ეს უფლისგან დაიშვა, რათა შენში საკუთარი თავისთვისვე დაფარული და უხილავი სიამაყის გრძნობა გამოევლინა და ამით დაემდაბლებინე.

როდესაც შეამჩნევ, რომ შენი სული მომწამვლელი ვნებით ან ვნებიანი გულისსიტყვითაა დაჭრილი, ნუ შეშფოთდბი, ყურადღება გაამახვილე და შეეცადე, გულამდე არ მიუშვა ისინი. შეეწინააღმდეგე, მათთვის მიუწვდომლად აქციე გული და ღვთის წინაშე გულის სიწმინდე შეინარჩუნე. ამგვარად შეძლებ მუდამჟამს შენს შიგნით, გულის სიღრმეში ატარო უფალი და უბიწო განწყობილება შეინარჩუნო. ამასთანავე, შინაგანად დაარწმუნე თავი, რომ რაც შენში და შენს ირგვლის ხდება, ყველაეფრი გამოსაცდელად და განსასწავლად მოგერგო, რათა საბოლოოდ უცდომლად გაარჩიო, რა არის შენთვის მაცხოვნებელი და, ამის გათვალისწინებით და ღვთის სახიერებით, შენთვის განმზადებული გვირგვინის ღირსი შეიქნე.