მწყემსი კეთილი

წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა

თავი 44
როგორ დავიცვათ თავი სატანის ბოროტი რჩევებისგან

როდესაც ვერაგი სატანა მიხვდება, რომ ჭეშმარიტი, მხურვალე მოშურნეობით აღვსილნი კეთილად წარვემატებით სათნოებების გზით და აშკარა ცდუნებებით ბოროტისკენ ვერ მიგვდრეკს, მაშინ ნათლის ანგელოზად გარდაისახება და ხან მოჩვენებითი კეთილი გულისსიტვებით, ხან წმიდა წერილის გამონათქვამებით, ხანაც წმიდანთა მაგალითებით ჩაგვაგონებს, უდროოდ და საკუთრი ძალების გაუთვალისწინებლად სულიერი სრულყოფილების გზაზე თავს ვიდოთ ფრიადი ღვაწლი, რათა სათნოებების მწვერვალზე მეოცნებენი, ცოდვის უფსკრულში შთაგვაგდოს. ბოროტი ზოგიერთს სხეულის სასტიკად გამოფიტვს, გაშოლტვას, შიშველ მიწაზე წოლას და სხვა ღვაწლის ტვირთვას ასწავლის. ამით სატანა საკუთარი დიადი საქმეებით შთაგონებულს ან საიმაყეს მოჰგვრის, ან უკიდურესი გამოფიტვის წყალობით დააავადებს და ადამიანი სულ მცირე ქველ საქმესაც ვეღარ იტვირთებს. ანდა ფიზიკური შრომით დაქანცული სრულიად გულცივი გახდება სულიერი ღვაწლისა და ცხონების მიმართაც კი. ასე თანდათან გაგულგრილდება და უძლიერესი ვნებებით ატანილი, შესაძლოა, კვლავ ძველებურ ხორციელ სიტკბოებას და სოფლის სიამეთ მიეცეს.

რამდენი სული დაღუპულა მტრის ასეთი მზაკვრობით. ისინი უგუნურ მოშურნეობას დაემონნენ, თვითმოკვდინების გზაზე საკუთრი ძალების ზომა ვერ განსაზღვრეს და ღვაწლის გულისსიტყვებით ცდუნებულნი ბოროტი დემონების სასაცილონი შეიქნენ. ეს არ მოხდებოდა, კეთილგონიერება რომ შეენარჩუნებინათ და არ დაევიწყებინათ, რომ თვითმოკვდინების ღვაწლი მაშინაა ნაყოფიერი და მოსაწონი, როდესაც საამისოდ საკმარისი სულიერი სიმდაბლე და ფიზიკური ძალა შეგვწევს. ამასთანავე, ასეთ ღვაწლს კეთილგონიერება უნდა წარმართავდეს. იგი უნდა გამოვიყენოთ როგორც საშუალება სულიერი წარმატების გზაზე და არ ვაქციოთ მიზნად. ეს ღვაწლი ხან უნდა მცირდებოდეს, ხან იზრდებოდეს, ცვალებადობდეს, ხანაც დროებით წყდებოდეს.

მას, ვისაც არ ძალუძს წმიდანთათვის დამახასიათებელი მკაცრი ცხოვრებისა და შრომის ტვირთვა, შეუძლია სხვაგვარად მიბაძოს მას: აღძრას და გულში დაამკვიდროს კეთილი განწყობილებები, შეეჩვიოს გულწრფელ ლოცვას, მუდმივად დაიცვას გულის სიწმინდე და ებრძოლოს ვნებიან გულისსიტყვებსა და სურვილებს, შეიყვაროს განმარტოება, მდუმარება, მორჩილება და თვინიერება; სიავის წილ სიკეთე მიაგოს, და ყოველივე ბოროტისგან დაიცვას თავი. გულიდან გამომავალი სიკეთენი უფრო სათნოა ღვთისთვის, ვიდრე ხორცის მოკვდინების უზომო ღვაწლი. მით უმეტეს, როდესაც ჩვენი ზნეობრივი მდგომარეობა ამგვარ გმირობას არ ითხოვს.

როდესაც საჭირო იქნება ხორციელი ღვაწლის ტვირთვა, გირჩევ, გონივრულად მოიქცე. დიდით ნუ დაიწყებ, მცირედით სინჯე. სჯობს, ნელ-ნელა მიიწევდე ზემოთ, ვიდრე შენთვის შეუფერებელი სიმაღლის დაპყრობისას იძულებული გახდე, ძირს დაეშვა. გირჩევ, თავი აარიდო მეორე უკიდურესობასაც, რასაც ზოგჯერ ისიც ვერ გაექცევა, ვინც სულიერ ადამიანად ითვლება. თავმოთნეობით და საკუთარი თავის სიბრალულით აღვსილნი, ისე გულმოდგინედ ზრუნავენ ჯანმრთელობაზე, რომ უმნიშვნელო ავადმყოფობის დროსაც კი შიშს თავს ვერ აღწევენ. მხოლოდ სიცოცხლის შენარჩუნებაზე ფიქრობენ და საუბრობენ. დელიკატურ საჭმელ-სასმელს ეტანებიან, გემოთმოყვარეობას ამჯობინებენ ჯანის სიმრთელეს, ამიტომ სუსტდებიან და ხშირად ერყვევათ ჯანმრთელობა - თავიანთი უგუნურებით კარგავენ იმას, რასაც უდიდეს სიკეთედ მიიჩნევდნენ.

მართალია, ისინი თავიანთ ამგვარ ქმედებას ღვთისადმი უკეთესი მსახურების სურვილით ამართლებენ, სინამდვილეში ეს მხოლოდ ორი დაუძინებელი მტრის - სულისა და ხორცის შეთანხმების მაცდუნებელი მცდელობაა, რაც სულისათვისაც საზიანოა და ხორცისთვისაც. ამით სხეული ჯანმრთელობას, სული კი - მაცხოვნებელ განწყობას კარგავს. ამიტომ სულისა და სხეულისათვის უსაფრთხო და სასარგებლოა კეთილგონიერებით მართული ზომიერი ცხოვრების წესი. ამ დროს უნდა გავითვალისწინოთ სულიერი მოთხოვნილებებიც, სხეულის აგებულებაც და ჯანმრთელობის მდგომარეობაც. ყველას ერთნაირი საზომით ვერ მივუდგბით, თუმცა საყოველთაოა კანონი: სხეული ემსახურებოდეს სულს. ამასთანავე, გაიხსენე უკვე ნათქვამი, რომ არა მხოლდ ხორციელი, სულიერი სათნოებების მოხვეჭის დროსაც თანმიმდევრობა უნდა დაიცვა და ნელ-ნელა წარემარტო წინ.