მწყემსი კეთილი

წმიდა ნიკოდიმოს ათონელი

უხილავი ბრძოლა

თავი 22
გრძნობადი საგნები ხერხი და საშუალებაა ჩვენი გრძნობების
კეთილად სამართავად, თუ მათი მეშვეობით ღვთის სიტყვის განხორციელებაზე,
მისი ცხოვრების საიდუმლოებებზე, ვნებასა და ჯვარცმაზე ვიფიქრებთ

უკვე ვისაუბრეთ იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება გრძნობადი საგნებიდან ჩვენი გონება ღვთის ჭვრეტამდე ავამაღლოთ. ახლა შევისწავლოთ, თუ როგორ გადავიტანოთ გონება გრძნობადიდან ღვთაებრივზე და ამით ღვთის სიტყვის განხორციელებაზე და მისი ცხოვრების წმიდა საიდუმლოებების - ჯვარზე ვნებისა და სიკვდილის გააზრებაზე. ამგვარი გააზრებისა და შემეცნებისათვის მთელი სამყაროს გრძნობადი საგნები გამოდგება. ოღონდ ამის შემდეგ გონებით უნდა გაიხსენო, რომ უზენაესი ღმერთია უპირველესი მიზეზი და მათთვის ყოფიერების, ძალის სრულყოფილების, ქმედების მიმნიჭებელი და სხვა არსებათა შორის ადგილის დამამკვიდრებელი. რაოდენ დიდი და უსაზღვროა ღვთის სახიერება, რომელიც იმდენად დამდაბლდა და დამცირდა, რომ კაცად იშვა და ადამიანთათვის ეწამა. მთელი შექმნილი სამყაროს ერთიანმა საწყისმა დაუშვა, რომ თავისივე შექმნილი არსებებისგან ჯვარზე ვნებულიყო.

როდესაც დაინახავ, მოისმენ ან შეეხები იარაღს, შოლტს, სვეტს, თოკს, ეკლიან ტოტებს, ჩაქუჩს, ლურსმნებს ან სხვა მსგავსს, გონებით გაიაზრე, რომ ეს ყველაფერი ოდესღაც შენი მაცხოვრის საწამებლად გამოიყენეს.

როდესაც ღატაკთა ქოხებს ხედავ ან თავად ცხოვრობ ასეთ სახლში, გამოქვაბული და ბაგა გაიხსენე, სადაც ჩვენი უფალი ადამიანად იშვა. წვიმის დანახვისას გეთსიმანიის ბაღში იესოს სახიდან მომდინარე სისხლისა და ოფლის წვეთები გაიხსენე, მიწას რომ რწყავდნენ. ზღვისა და ნავების ხილვისას, გაიხსენე, როგორ მიდიოდა უფალი წყალზე და ნავიდან მოძღვრავდა ხალხს. ქვები, რომელთაც ხედაც, დაე, იმ ქვებს გახსენებდნენ, უფლის სიკვდილის ჟამს რომ ცვიოდა, და მიწა, რომელზედაც დაიარები, იმ ძვრას შგახსენებდეს, რომლითაც შეირყა იგი იესოს ვნების ჟამს.

მზემ, დაე, ის ბნელი გაგახსენოს, რომელმაც გადაფარა იგი; წყალმა ის წყალი, სისხლთან ერთად რომ გადმოდინდა უფლის ღვთაებრივი ფერდიდან, როდესაც მეომარმა მახვილი უგმირა ჯვარცმულს; ღვინოს ან სხვა სასმელს თუ იგემებ, ის ძმარი და ნაღველი გაიხსენე, წყლის მაგივრად რომ შეასვეს ჯვარცმულ უფალს.

როდესაც იმოსები, გაიხსენე, რომ საუკუნეთა უწინარესი სიტყვა ადამიანური ხორცით შეიმოსა, რათა საკუთარი ღვთაებრიობით შეემოსე. ჩაცმულმა უფალი იესო ქრისტე გაიხსენე, რომელმაც ინება, შიშველს აეტანა გამათრახება და შენს გამო ჯვარცმულიყო. თუ რაიმე ხმოვანება ტკბილი და საამო მოგეჩვენება, მაცხოვარზე იფიქრე, რომლის ბაგეთაგანაც მადლი და სიტკბოება იღვრებოდა, როგორც ფსალმუნშია: განეფინა მადლი ბაგეთა შენთა (44,2), და მისი ტკბილმოუბრობის გამო ხალხი მოუშორებლად თან ახლდა. სურდათ, მუდმივად ესმინათ, როგორც წმიდა ლუკა მახარებელი ამოწმებს: მთელი ხალხი მონუსხულივით უსმენდა მას (19,48). როდესაც ბრბოს ხმაური და ყვირილი გესმის, იუდეველთა უკანონო შეძახილი გაიხსენე: წაიყვა, წაიყვა, ჯვარს აცვი იგი (იოან. 19,15)! - ყურში რომ ჩაესმოდა მაცხოვარს. როდესაც ვინმეს ლამაზ სახეს შეამჩნევ, გაიხსენე, რომ მშვენიერმა სიკეთითა უფროის ძეთა კაცთასა (ფს. 44,3), უფალმა იესო ქრისტემ შენდამი სიყვარულის გამო ჯვარზე გაკვრა ინება. საძულველი იყო კაცთაგან ათვალწუნებული, გატანჯული და სნებამორეული, ერთი იმათგანი, ვიდაც პირს არიდებენ (ეს.53,3). ყოველთვის, როდესაც საათი რეკს, ის სიმძიმილი და წუხილი გაგახსენდეს, გეთსიმანიის ბაღში რომ დაეუფლა იესოს, როცა მისი ვნებისა და სიკვდილის ჟამი ახლოვდებოდა; ან იფიქრე, რომ იმ ჩაქუჩის ხმა გესმის, რომლითაც უფალი ძელს მიალურსმნეს. და საერთოდ, ნებისმიერი სამწუხარო მოვლენისას, რაც კი შეგემთხვევა შენ თუ სხვას, გახსოვდეს, რომ ჩვენი ნაღველის, ვნებისა და წუხილის განცდა არაფერია უფლის სულისა და ხორცის იმ მტკივნეულ იარებთან შედარებით, რაც განიცადა მაშინ, როდესაც ჩვენი ცნონებისთვის ევნო.