წმიდა იოანე ოქროპირი

თქუმული მისივე მოთმინებისათჳს და ამის სოფლისა აღსასრულისათჳს და მოსლვისათჳს უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესა მეორედ განსჯად ცხოელთა და მკუდართა. წიგნის კითხვისათჳს და დაყუდებისა.

ძველი ქართული თარგმანი

გუაკურთხენ უფალო!

ცხორებაჲ ყოველთა წმიდათა და მართალთაჲ მოთმინებითა განშუენებულ და განბრწყინებულ არს. ამისთჳს, ჵ კაცო, გიყუარდინ მოთმინებაჲ, ვითარცა ფსალმუნი გასწავებს და გეტყჳს: "დაუთმე უფალსა, დაიცვენ გზანი მისნი" (ფსალმ. 36.34). და წმიდაჲ მოციქული პავლე გასწავებს, რაჲთა მოიგნე საქმენი კეთილნი, და იტყჳს, ვითარმედ: "მწუხარებასა შინა მოთმინებაჲ" (რომ. 5.3). და ოდეს მოიგო მოთმინებაჲ, მაშინ ჰპოვო წყაროჲ ცხორებისაჲ, რომელ არს სასოებაჲ, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ: "მოთმინებამან ყვის გამოცდილებაჲ და გამოცდილებამან სასოებაჲ, ხოლო სასოებამან არა არცხჳნის" (რომ. 5.4-5).

დაემორჩილე უფალსა და ემონე მას, და მან მოგცეს შენ ყოველი თხოვაჲ გულისა შენისაჲ. რაჲ უსანატრელეს არს ამისსა, უკუეთუ ესრეთ მოიგნე შენ სასმენელნი მეუფისანი კეთილად მსმენელად ვედრებასა შენსა! ვისმე არა ჰნებავნ, რაჲთა ყურნი მსაჯულისანი მორჩილ სიტყუათა მისთა იყუნენ. ხოლო შენ, ძმაო, მუშაკი ხარ კეთილსა საქმისაჲ, და გიმიზდა ქრისტემან საქმედ ვენაჴისა თჳსისა. აწ ვიდრემდის გაქუს-ღა ჟამი, იქმოდე კეთილად. ისმინე, რაჲ-იგი თქუა მოციქულმან პავლე, ვითარმედ: "რაჲცა სთესოს კაცმან, იგიცა მოიმკოს" (გალ. 6.7).

აწ უკუე სთესევდით სულითა, რაჲთა მოიმკოთ ცხორებაჲ საუკუნოჲ, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ: "რომელი სთესვიდეს ჴორცთა შინა, ჴორცთაგანცა მოიმკოს ხრწნილებაჲ" (გალ. 6.8). ისმინე აღთქუმაჲ კეთილისაჲ, რომელი იტყჳს: "სთესევდით სულთა შინა თქუენთა სიმართლესა და მოისთლოთ ნაყოფი ცხორებისაჲ" (ოსე 10.12). ნუ სულმოკლე იქმნები შრომასა შინა, რომლისაგან ესვიდე მოსაგებელსა, რამეთუ სადაცა არნ ბრძოლაჲ. მუნცა არნ პატივი, და სადაცა ღუაწლი -- მუნცა გჳრგჳნი. აწ ოდეს ესე გულისჴმა-გიყოფიეს, დააჯერე სულსა შენსა მოთმინებაჲ ღაღადებდ მარადის თავით თჳსით და ჴმობად წმიდათა თანა: მჴნე იყავ და განძლიერდინ გული ჩემი, დაუთმენ უფალსა. საქმისა შენისათჳსმცა განმზადებულ ხარ მარადის განსლვად და შრომად ყანასა შენსა, რამეთუ ყანაჲ ესე სოფელი არს. მიიღე საქმარი კეთილი, რომელ არს მცნებაჲ ძუელისა და ახლისა სჯულისაჲ. შეზღუდე მტილი შენი ეკლითა, რომელ არს მოთმინებაჲ. ყავ სული შენი ვითარცა ვენაჴი კეთილი, ნაყოფის გამომღებელი, და იქმენ შენ ვითარცა მჴუმილნი, რომელნი მჴუმილვიდიედ სამწყსოსა გინა სავენაჴესა. რამეთუ იტყუელვედ ჴელთა მათთა და ჴმითა მაღლითა ღაღადებენ და იზახებედ, და ოხრისა მათისაკენ ივლტიედ ყოველნი, რომელთა ჰნებავნ მიპარვად სამცველოჲ მათი, რომელსა სცვივიედ. ეგრეთვე შენ ღაღადებდ ლოცვასა შინა და განსცხრებოდე გალობით, და ესრეთ განსდევნო მჴეცი იგი მზაკუარი, მელი მცბიერი, რომელ არს ეშმაკი, რომლისათჳს იტყჳს წერილი, ვითარმედ: "მიპყართ ჩუენ მელები მცირე, განმრყუნელი ქუეყანისა ჩუენისაჲ (ქება 2.15). მღჳძარედ ეკრძალებოდე მტერსა შენსა მარადის, ნუუკუე სტყორცოს გულსა შენსა ისარი ბოროტთა გულის-სიტყუათაჲ. და უკუეთუ გესროდის შენ შურდულითა შეგინებულთა გულის-თქუმათაჲთა, წინა-აღუდგ მას ფარი იგი სარწმუნოებისაჲ და დაიდგ ჩაფხუტი იგი სასოებისაჲ და შეირტყ მახჳლი იგი სულისაჲ რომელ არს შიში ღმრთისაჲ, და ესრეთ შეიჭურე მტერთა წყობასა. მოთმინე იყავ ბრძოლასა და ნუ სულმოკლე იქმნები, არამედ ყოლადვე მეცნიერ იყავ ყოვლისათჳს და იტყოდე მოციქულისა თანა: "არა ვითარცა ქართა ვსცემ" (I კორ. 9.26). გიხაროდენ მარადის, ვითარცა წერილ არს: "რაჲთა უწყოდიან ყოველთა კაცთა სიბრძნე შენი".

იყავნ მარადის შიში ღმრთისა გონებასა შენსა. ნუ იქმნები შენ მჴედარ ჩუენ, აბჯრის დამაბნეველ. ნუ იქმნები მუშაკ მცონარ და მოწყინე. ნუ ევლტი გჳრგჳნსა, რამეთუ ღუაწლი მცირედ ჟამ არს, ხოლო მოსაგებელი საუკუნო. აწ უკუე ოდეს იხილო ესევითარი, ჵ კაცო, ღაღატ-ყავ გონებასა შენსა წმიდათა თანა: მჴნე იყავნ და განძლიერდი[ნ] გული ჩემი, დაუთმენ უფალსა. ესრეთ ასწავებდ და შენ მოქმედ იყავ, რომელსა-იგი ასწავებდე. და უკუეთუ მოგიჴდენ შენ ბოროტნი გულის-სიტყუანი, ძლიერად წინა-აღუდეგ მათ და მასვე სიტყუასა იტყოდე: მჴნე იყავ[ნ] და განძლიერდინ გული ჩემი, დაუთმონ უფალსა. მიემსგავსე დავითს წინასწარმეტყუელსა, რომელმან-იგი ერთისა ქვისა ტყორცებითა დასცა გოლიათი იგი მბრძოლი. რამეთუ ანგელოზნი მდგომარე არიან და ხედვენ ცხორებასა შენსა, ვითარცა წერილ არს, ვითარმედ: სახილველ იქმნენით სოფლისა ანგელოზთა და კაცთა, და უკუეთუ გიხილონ შენ მძლედ ჭეშმარიტად, განიხარონ; ხოლო უკუეთუ გიხილონ შენ ძლეულად, წარვიდენ იგი შენგან თავ-მოდრეკილნი, რამეთუ ვერ თავს-იდებენ. მაშინ ეშმაკნი სიხარულით გეცინოდიან შენ ძლევისა შენისათჳს.

აწ უკუე შეირტყ ნაცვალად მახჳლისა შიში უფლისაჲ, რამეთუ შიში ღმრთისაჲ ვითარცა მახჳლი ორპირი განმკუეთელ არს ყოველსა გულის-თქუმასა ბოროტსა. მოიგე უკუე მარადის შიში უფლისაჲ და მოიჴსენე შიში სიკუდილისაჲ და დღე იგი საშინელი, ოდეს-იგი აღეგზნენ ცანი და დაიწუნენ სამყარონი, დადნენ და დაიჴსნენ, და ქუეყანაჲ და საქმენი მისნი დაიწუნენ. რაჟამს დამოცჳვენ ვარსკულავნი, ვითარცა ფურცელნი, მზე და მთოვარე დაბნელდენ. რაჟამს-იგი გამოჩნდეს ძე ღმრთისაჲ გარდამომავალი ზეცით ქუეყანად და ძალნი ცათანი იძრვოდიან წინაშე მისა. რაჟამს-იგი ერთი-ერთსა უსწრობდენ გუნდნი ანგელოზთანი და ჴმაჲ საყჳრისაჲ დასწუვიდეს ყოველსა და დაინთქმოდის უკეთურებაჲ. და იყუნენ გარემოჲს მისა სასტიკებაჲ ქართაჲ და ძრვანი საშინელნი, და ქუხილნი საზარელნი, და მეხის-ტეხანი შესაძრწუნებელნი, რომელ ეგევითარი არაოდეს ყოფილ არს და არცა ყოფად არს ვიდრე მუნ ჟამამდე, რამეთუ ძალნი ცათანი შიშითა ძრწოდიან ზარისა მისგან საშინელისა, რომელი იყოს მას დღესა შინა.

ვითარ უკუე ყოფად ვართ, ძმანო ჩემნო, მას დღესა შინა საშინელსა და შესაძრწუნებელსა. ვითარ სამე ძრწოლასა შევეპყრნეთ ჩუენ. იხილე-ღა ოდეს-იგი იყუნეს ძენი ისრაჱლისნი უდაბნოსა მას სინაჲსასა, რამეთუ ვერ შემძლებელ იქმნეს დათმენად სასტიკებასა ქარისასა, და ბნელსა, და ნიავწულ(ილ)სა, და ჴმასა საყჳრისასა და ზრახვასა უფლისასა ცეცხლით გამო. არამედ უსწრვეს და ღაღატ-ყვეს, რაჲთა არღარა შესძინოს მათდა სიტყუად, რამეთუ ვერ თავს-იდებდეს, რომელი იყო ფრიად უმშჳდეს და უდარეს საშინელებასა მას მეორედ მოსლვისა მისისასა, რამეთუ არა რისხვით გარდამოვიდოდა მათდა და არცა გულის წყრომით ზრახვიდა მათ, არამედ სახიერებითა და სიმშჳდითა, რაჲთა გულ-პყრობილ ყუნეს და ნუგეშინის-სცეს, ვითარმედ მათ თანაარს შეწევნად მათდა.

აწ ისმინეთ, ძმანო ჩემნო, რამეთუ ოდეს-იგი სახიერებით ნუგეშინის-ცემად ჩემდა გარადმოვიდა უფალი და ვერ დავითმინეთ მოსლვისა მისისა ზარი, რაჟამს-იგი არცა ცანი აღგზნებულ იყუნეს და არცა სამყარონი დადნებოდეს, და არცა ქუეყანაჲ და საქმენი მისნი დაიწუებოდეს, და არცა ოხრიდა ჴმაჲ საყჳრისაჲ, ვითარცა ქადაგი მკუდართა განმაღჳძებელი, რომელნი საუკუნითგან დაძინებულ არიან. და არცა ცეცხლი შთანსთქმიდა, და არცა სხუაჲ საშინელებაჲ რაჲ იყო, რომელი უკუანასკნელ ყოფად არს ზარი შესაძრწუნებელი. რაჲ უკუე ყოფად გჳც, ოდეს-იგი გარდამოხდეს რისხვითა და გულის წყრომითა მიუწდომელითა, და დაჯდეს საყდართა დიდებისა თჳსისა, და მოუწოდოს ყოველსა ქუეყანასა მის წინაშე აღმოსავალითგან მზისაჲთ ვიდრე დასავალამდე და ყოველთა კიდეთა, რაჲთა განიკითხოს ერი თჳსი და მიაგოს კაცად-კაცადსა საქმეთა მათთაებრ.

ვაჲ ჩუენდა, ძმანო ჩემნო, ვითარ უკუე ვიყუნეთ ჟამსა მას, ოდეს-იგი ყოველნი შიშუელნი და ქედ-დადრეკილნი წარვდგეთ წინაშე მისა ადგილსა მას შესაძრწუნებელსა და ზარის ასაჴდელსა. ვაჲ ჩუენდა, სადა უკუე იყოს ჟამსა მას თავჴედობაჲ იგი სიჭაბუკისა ჩუენისაჲ, ანუ ძლიერებაჲ გუამისაჲ ამის? სადამე იყოს შუენირებაჲ იგი მტყუვარი და უსარგებლოჲ? მაშინ სადამე იყოს შემკულებაჲ სამოსლისაჲ, ანუ გულის-თქუმაჲ ცოდვისა და ბილწებისაჲ? სადა უკუე იყუნენ მაშინ სოდომიანნი? სადამე იყუნენ მაშინ მსუმელნი ღჳნისანი და განმცხრომელნი მრავლითა სახიობითა და ჴმითა ქნა რისა და სტჳრისაჲთა, რომელნი საქმესა საღმრთოსა ყოლადვე არა მიხედვიდეს? სადა იყუნენ ჟამსა მას უდებნი და განუსუენებით ცხორებულნი ნებასა შინა თავისა მათისასა? არა ნუ ესე ყოველივე წარჴდა და ვითარცა დაჴსნილი განქარდა?!

სადა უკუე იყოს მაშინ სიყუარული ოქროჲსა და ვეცხლისაჲ და მოყუარულნი მისნი, რომელნი შეურაცხ-ჰყოფდეს ყოველისა და ჰგონებდეს თავთა თჳსთა, ვითარმედ არიან რაიჲმე? სადა იყოს მაშინ ცუდი დიდებულებაჲ და პატიოსნებაჲ კაცისაჲ? სადა იყოს სიმჴნე და ახოვნებაჲ? სადა იყოს მეუფებაჲ, სადა იყოს მთავრობაჲ, სადა იყოს ერისთაობაჲ? სადა იყოს მაშინ მრჩობლი ჴელმწიფობაჲ, რომელნი-იგი ზუაობენ მონაგებთა მათთა სიმრავლესა, და ღმრთისათჳს არას ზრუნვიდიან? მაშინ იხილონ და დაუკჳრდეს, შეეშინოს და შეძრწუნდენ, და ძრწოლამან შეიპყრნეს იგინი და ელმოდის მათ ვითარცა სალმობაჲ შობადისაჲ, და ვითარცა ჭურნი მეკეცეთანი შეიმუსრნენ. სადა უკუე იყოს ჟამსა მას სიბრძნე იგი ბრძენთაჲ და გამოძიებაჲ იგი მათი ცუდი? ვაჲ მათდა, რამეთუ შეშფოთდნენ და შეძრწუნდენ, ვითარცა მთრვალნი, და ყოველი სიბძრნე მათი დაინთქას. სადა იყოს მაშინ ბრძენი, სადა იყოს მწიგნობარი, სადა იყოს ჟამსა მას მფლობელი დაცუდებადი?

ჵ ძმანო ჩემნო, გულისჴმა-ვყოთ, ვითარ უკუკე ჯერ-არს ყოფაჲ ჩუენი, რაჟამს-იგი სიტყუაჲ მიგუეჴადებოდის ყოველთავე საქმეთა ჩუენთათჳს, დიდთათჳს და მცირეთა, რამეთუ სიტყუაჲ მივსცეთ მსაჯულსა მას სიმართლისასა ყოვლისათჳსცა სიტყჳსა ცუდისა, ვითარ უკუე ჯერ-არს ყოფაჲ ჩუენი ჟამსა მას, უკუეთუ დავიდგინნეთ ჩუენ მარჯუენით კერძო მსაჯულისა მის და მეფისა დიდებულისაჲსა: ვითარ უკუე ვიყუნეთ, ოდეს-იგი მოგჳკითხვიდენ ჩუენ ყოველნი წმიდანი და მართალნი, მუნ მყოფნი, ოდეს-იგი მოგჳკითხოს აბრაჰამ, ისაკ და იაკობ, დავით, მოსე, ნოვე და იობ, და წინაწარმეტყუელთა ყოველთა, მოციქულთა და მოწამეთა და ყოველთა წმიდათა, და რასაღა ვიტყჳ წმიდათა, რომელნი სათნო ეყუნეს ღმერთსა ცხორებასა მათსა თჳთეულად, არამედ ყოველთა მოგიკითხონ შენ და ყოველთათჳს, რომელთაჲ გესმოდა აქა ცხორებაჲ მათი, დაგიკჳრდა. მოვიდენ შენდა და შეგიტკბონ შენ და მოწლედ მოგიკითხონ შენ მხიარულთა ჴსნისა შენისათჳს.

ვითარ უკუე ჯერ-არს ყოფაჲ ჩუენი ჟამსა მას და რომელი-მე სიხარული იყოს ჩუენდა, სიხარული მიუწდომელი, ოდეს-იგი ჰრქუას მეუფემან მარჯუენით მდგომარეთა მათ მხიარულითა პირითა: "მოვედით, კურთხეულნო მამისა ჩემისანო, და დაიმკჳდრეთ სასუფეველი განმზადებული თქუენთათჳს სოფლის დაბადებითგან წინაჲთ" (მათე 25.34). მაშინ, ძმანო ჩემნო, მიიღონ გჳრგჳნი შუენიერი და სასუფეველი დიდებული ჴელისაგან ღმრთისა თჳსისა და სუფევდენ ქრისტეს თანა, რაჟამს დაიმკჳდრნენ კეთილნი იგი აღთქუმულნი ღმრთის მოყუარეთათჳს. მაშინ არღარა იყოს შიში და მწუხარებაჲ, ყოლადვე გულისჴმა-ყავ, ჵ ძმაო, რაჲ არს სასუფეველი ცათაჲ. ესე არს ვითარცა თქუმულ არს, რამეთუ მიიღო გჳრგჳნი ჴელისაგან ღმრთისა შენისა და ქრისტეს თანა სუფევდე უკუნისამდე.

აწ გულისჴმა-ყავ, ძმაო, რაჲ არს ხილვაჲ პირსა ღმრთისასა ყოველსა ჟამსა, რამეთუ იყოს განმანათლებელად შენდა. მაშინ არა ესე მზე იყოს ნათელ შენდა დღისი, ვითარცა თქუა ესაია წინაწარმეტყუელმან, და არც ესე მთოვარე განმანათლებელ შენდა ღამე, არამედ უფალი იყოს ნათლად შენდა საუკუნო და ღმერთი დიდება შენდა. ესე არს, ძმაო, რომელი აღუთქუა ღმრთის მოყუარეთა, და რომელთა ეშინის მისა, დაიმარხვენ მცნებათა მისთა. და კუალად გულისჴმა-ყავ, ძმაო, წარწყმედაჲ იგი ცოდვილთაჲ, ოდეს-იგი წარიდგინნენ საშინელსა მას სამჯავროსა. რომელი სირცხჳლი და მწუხარებაჲ დაეცეს მათ ზედა წინაშე მართლმსაჯულისა, ოდეს-იგი არ აქუნდეს სიტყჳს გებაჲ; რომელი სიწბოჲ და სირცხჳლი დაეცეს მათ ზედა, ოდეს-იგი დაადგინნეს მარცხენით მეუფისა; რომელმან ბნელმან დაფარნეს იგინი. მაშინ რისხვითა და გულის წყრომითა მისითა შეაძრწუნნეს იგინი, რაჟამს-იგი ჰრქუას: წარვედით ჩემგან, დაწყეულო, ცეცხლსა მას საუკუნოსა, რომელი განმზადებულ არს ეშმაკისათჳს და ანგელოზთა მისთა. ვაჲმე, იმანო ჩემნო, რაჲ მწარე მწუხარებაჲ და იწროებაჲ გარე მოადგეს მათ და სულთა მათთა, ოდეს-იგი ჴმანი კრებულისანი ღაღადებდენ, მიიქცენ ცოდვილნი ჯოჯოხეთად. ვაჲმე, ძმანო ჩემნო, რომლითა ჴმითა ღაღადებდენ გლოით და ტყებით, ოდეს-იგი მიისხმოდიან ვითარცა საცხოვარნი შეყენებად სატანჯველსა მას საუკუნესა, დაუთმენელსა და დაულევნელსა. ვაჲმე, რომელსამე ადგილსა, სადა-იგი ტირილი თუალთაჲ განუწყუედელი და ღრჭენაჲ კბილთაჲ დაუცადებელი და ტარტაროსი იგი დაუცხრომელი, რომლისაგან ეშინის ეშმაკთაცა.

ვაჲმე, საყუარელნო, რაჲ-მე არს ჯოჯოხეთი? - არამედ ცეცხლი დაუშრეტელი. რაჲ ბნელი იგი წყუდიადი გარესკნელი საუკუნოჲ უკუნისამდე? ვაჲმე, რომელნიმე ანგელოზნი არიან სატანჯველთა ზედა და უწყალონი, რომელნი ყოლადვე არავის ზე დაადგრებიან და არც ელმის, არამედ მარადის ჰყუედრიდენ უწყალოდ და სტანჯვიდენ მას მოსწრაფედ. მაშინ მწარითა ჴმითა ღაღადებდენ სატანჯველით გამო ღმრთისა მიმართ, და არა ისმინოს მათი. მაშინღა ცნან, ვითარმედ ამაო იქმნა ყოველი ცხორებაჲ მათი ცუდსა ამას სოფელსა, რომელსა-იგი არა ჰგონებდეს, ვითარმედ აქაჲ წუთისა სიტკბოებაჲ მუნ საუკუნესა სიმწარედ გარდაექცეს მათ უკუნისამდე. სადა იყოს მაშინ გულის-თქუმაჲ იგი ცოდვისა მტყუვარისაჲ მუნ, რამეთუ გულის-თქუმაჲ სხუაჲ არღარაჲ არს მუნ, არამედ შიში ხოლო ღმრთისაჲ ჭეშმარიტად. ესე გულის-თქუმაჲ აღავსებს სულსა ვითარცა ცმელითა სიპოხისაჲთა. მას ჟამსა სულთა მათთა და საქმეთა მათთა, რომელ ქმნეს, აღიარებდენ და იტყოდიან, ვითარმედ: სასჯელი უფლისაჲ სამართალ არს., რამეთუ გუესმა და გუეუწყა ამისთჳს და არა ვინებეთ მოქცევად ბოროტთაგან საქმეთა ჩუენთა. მას ჟამსა არღარა სარგებელ ეყოს მათ ესრეთ ღაღადებაჲ.

ვაჲ ჩემდა, ძმანო ჩემნო, რამეთუ გითხრობ თქუენ ყოველთა და განგაკრძალებ ცოდვისაგან, და მით ვარცხუენ თავსა ჩემსა, რამეთუ ცოდვანი ჩემნი უმრავლეს ქჳშისა ზღჳსა არიან და მე შეკრულ ვარ მათგან, ვითარცა საკრველითა რკინისაჲთა, და არ მაქუს კადნიერებაჲ ახილვად სიმაღლესა ცისასა. ვისა მივილტოდი, არამედ შენდა მიმართ, უფალო მოწყალეო, რამეთუ ძჳრ-უჴსენებელ ხარ. "მიწყალე მე, ღმერთო, დიდითა წყალობითა შენითა, აჰჴოცე უსჯულოებაჲ ჩემი, უფროჲს განმბანე მე უსჯულოებისა ჩემისაგან, და ცოდვათა ჩემთაგან განმწმინდე მე, რამეთუ ურჩულოებაჲ ჩემი უწყი და ცოდვაჲ ჩემი წინაშე ჩემსა არს მარადის. შენ მხოლოსა შეგცოდე, უფალო, და ბოროტი შენ წინაშე ვყავ" (ფსალმ. 50.1-4).

შენდა მოვილტი და მრავალთა მოწყალებათა შენთა შეუვრდები; შენ, უფალო, ურჩ გექმენ და შენდავე მოვისწრაფი ძჳრ-უჴსეკნებელისა, შენ განგიდეგ და შენვე შეგივრდები, და ვევედრები მრავალთა სახიერებათა შენთა და ლმობიერად გიღაღადებ: გარე მიიქციე პირი შენი ცოდვათა ჩემთაგან და ყოველნი ურჩულოებანი ჩემნი აჰჴოცენ სახელისა შენისათჳს მხოლოჲსა, რამეთუ არაჲ მაქუს მე, რომელი-მცა წარგიდგინე შენ, არცა საქმენი კეთილნი და არცა გული წმიდაჲ, არამედ სასოებაჲ მაქუს წყალობისა შენისაჲ.

და დავსდებ სულსა ჩემსა წინაშე კაცთ მოყუარებისა შენისა, რაჲთა გული წმიდაჲ დაჰბადო ჩემ თანა და სულითა წმიდითა დამამტკიცო მე (ფსალმ. 50.10), რაჲთა არა დავეცე მე კუალად ცოდვისა განწირულობასა, არამედ ამიერითგან გმონო შენ სიმართლით და ჭეშმარიტებით ყოველთა დღეთა ცხორებისა ჩემისათა, რამეთუ შენი არს სუფევაჲ, ძალი და დიდებაჲ უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.

გევედრები თქუენ, ძმანო, ვინაჲთგან ამას მოველით, ვისწრაფოთ განწმედად თავთა თჳსთა, და უბიწონი მშჳდობით წარუდგინნეთ უფალსა სულნი ჩუენნი. ოდეს მოგიჴდეს შენ გულის-სიტყუაჲ ბოროტი, იჴადე მახჳლი შიშისა ღმრთისაჲ და მით განჰკუეთო ყოველი ძალი მტერისაჲ, და გაქუნდი შენ მარადის წიგნნი საღმრთონი ნაცვალად საყჳირისა. და ვითარცა, რაჟამს საყჳრსა დასციან, მუნთქუესვე მჴედარნი შეკრბიან. ეგრეცა რაჟამს წიგნთა საღმრთოთა ჴმა-ყვიან ჩუენდა მომარ(თ), მუნთქუესვე შეკრბიან გულის-სიტყუანი ჩუენნი და მოიქციან შიშსა ღმრთისასა. რამეთუ მსგავს არიან გულის-სიტყუანი ჩუენნი მჴედართა მეფისათა, მბრძოლთა მტერთა მიმართ, და ვითარცა საყჳრმან, რაჟამს ჴმა-ყვის ჟამსა ბრძოლისასა, განაღჳძნის და მოსწრაფე ყუნის მბრძოლნი იგი, ვითარცა მკუდარნი, და მაშინ ეწყვნიან მტერთა ძლიერად. ეგრეთვე წიგნნი საღმრთონი განაღჳძებენ გონებათა ჩუენთა საქმედ კეთილისა და განგრილიან გულის-თქუმაჲ ცოდვისაჲ, და განაძლიერიან ვნებათა მიმართ. ამისთჳს, ჵ ძმაო, რავდენ შემძლებელ იყო, აიძულე სულსა შენსა და აბრალობდ მას, და ისწრაფე შეკრებად გულის-სიტყუათა შენთა, რომელნი განუბნევიან მტერსა მანქანობითა და ვერაგობითა, ღონისძიებითა, რაჟამს შთაგიგდოს გულსა შენსა გულის-სიტყუაჲ ბოროტი და მწუხარებაჲ, რამეთუ მრავალ გზის მწუხარებაჲ ფრიადი მოაწიის კაცსა ზედა, რაჲთა მით დასცეს, და მრავალ გზის - სიხარული და ფართოებაჲ.

რამეთუ ამას ყოველსა იქმს იგი მანქანებით და ზაკუვით, რაჲთამცა განაშორა კაცი ღმრთისაგან. რამეთუ ოდეს ვერ შეუძლის ვნებად კაცსა და წარწყმედად გულის-სიტყუათა მიერ, მოაწიის მის ზედა მწუხარებაჲ, რაჲთამცა ბუნებაჲ დააბნელა, და შემდგომად მისა დასთესის, რაჲცა უნებნ. და ესევითარი შთაუგდის გულის-სიტყუაჲ და ეტყჳნ დარწმუნებით, ვითარმედ: "ვინაჲთგან ვიწყე კეთილისა საქმედ, დღენი ბოროტნი მოიწინეს ჩემ ზედა, არამედ ვიქმოდი აწ ბოროტსა და მივემთხჳო კეთილსა". მაშინ უკუეთუ პოის კაცი არა მღჳძარედ. შთანთქის იგი, ვითარცა ჯოჯოხეთმან. და უკუეთუ ამით ვერ შეუძლის ვნებად მისა, მაშინ მისცის მას სიმდიდრე და ფართოებაჲ, და აღამაღლის და მისცნის მას საცთურად მონაგებნი მრავალნი, რომელი არს უძლიერეს ყოველთა ვნებათა. რამეთუ ესე ყოველი, რომელი უყვის კაცსა ამაღლებისა და ზუაობისათჳს, რაჲთა დადვას პირი მისი ზეცას, ვითარცა წერილ არს, დასხნეს ცათა შინა პირნი მათნი. ამით ყვის კაცი არღარა მეცნიერ ღმრთისა და არცა მეცნიერ უძლურებასა თჳსსა, და არცა მეცნიერ დღესა სიკუდილისასა; ესე არს გზაჲ ყოვლისა ბოროტისაჲ და, რომელსა ჰნებავს სლვაჲ მას ზედა, მსწრაფლ მიიწევის იგი საუნჯეთა ჯოჯოხეთისათა. ესე არს გზაჲ ყოველთა განსაცდელთაჲ და წარწყმედისაჲ.

არა გასმიესა, ძმაო, რავდენ გზის მოიწევის მტერი შენ ზედა ამისგან, რამეთუ გპოის შენ მრავალ გზის შუებასა და ფართოებასა და მრავალ გზის იწროებითა და მწუხარებითა და განსაცდელითა? რამეთუ შემძლებელ არს გამოცდად საქმესა კაცისასა. და რომლითაცა აგონის ძლევად, მითცა ჰბრძავნ და ეწყვებინ ახოვნად, რაჲთა აღაშფოთოს იგი და განაშოროს სიმართლისაგან. აწ უკუე განიფრთხვე შენცა, საყუარელო, და ეწყვებოდე მას მარადის მოუწყინებელად წიგნის კითხვითა, და მათგან ისწაო, ვითარ განერე საბრჴეთა მტერისათა და მიიწიო შენ ცხორებასა საუკუნესა. რამეთუ ძალი საღმრთოთა წიგნთაჲ განმანათლე\ბელ არს გონებისა და მოსცემს ღმრთისამიერსა შეწევნასა, რომელმან მოიცალოს კითხვად მათ შინა.

რამეთუ წერილ არს: "მოიცალეთ და გულისჴმა-ყავთ, რამეთუ მე ვარ ღმერთი". არა უწყია, საყუარელო, რამეთუ რომელმან მოიგოს მარადის წიგნის კითხვაჲ გულითა წმიდითა, მან მოიგოს ცნობაჲ ღმრთისაჲ? ამისთჳს ნუ  უდებ იქმნები მარადის კითხვად წიგნთა საღმრთოთა, არამედ მარადის განუშორებელ იყავ ლოცვისა და წიგნ(ი)ს კითხვისაგან, რაჲთა განანათლოს გონებაჲ შენი და სრულ იყო ყოვლითავე უნაკლულოდ.

არა უწყია, ვითარ რომელნიმე იქადიედ პირველთა მეფეთა ცხორებას თხრობად, და რომელინმე ჰამბავთა და ზღაპართა მთავართასა ზედა ზუაობენ და იქადიედ, ხოლო შენ იქადოდე წინაშე ღმრთისა, და სულსა წმიდასა ეუბნებოდე საღმრთოთა მიერ წიგნთა, რამეთუ სული წმიდაჲ ზრახავს წიგნთა შინა საღმრთოთა. შე-უკუე-იკრძალე წიგნის კითხვაჲ და ლოცვაჲ მარადის, რამეთუ, რავდენ შეიყუარო ღმერთი წიგნის კითხვითა და ლოცვითა, იკურთხოს გუამი შენი, სული და სამშჳნელი. აწ ვინაჲთგან ამას მეცნიერ ხარ, ვითარმედ წიგნის კითხვითა იკურთხევის ღმრთისაგან, ისწრაფდი მარადის კითხვად წიგნთა საღმრთოთა მოუწყინებელად და, თუ ვერ ძალ-გიც კითხვად უმეცრებითა, ითხოვდი გონებითა წმიდითა, რამეთუ ნეტარი ანა, დედაჲ სამოელ წინაწარმეტყუელისაჲ, გულსა ხოლო შინა თჳსსა ილოცვიდა და ბაგენი ოდენ იძრვოდეს და ჴმაჲ არა გამოვიდოდა, ხოლო ლმობიერად ვედრებაჲ იგი მისი აღიწეოდა სასმენელთა უფლისა საბაოთისათა და მის მიერ მოემადლა თხოვაჲ მისი.

ეგრეთვე შენ, ჵ კაცო, უკუეთუ ვერ იკითხავ პირითა, ილოცევდი გონებითა, რამეთუ ღმერთსა ესმის მდუმრიადიცა ვედრებაჲ. უკუეთუ უმეცარ ხარ წიგნის კითხვასა, მიისწრაფე მკითხველისა, რაჲთა გესმეს და სარგებელ გეყოს, რამეთუ წერილ არს, ვითარმედ "უკუეთუ იხილო კაცი მრჩობლად მეცნიერი, აღიმსთუე მისა და ფერჴნი-მცა შენნი ზღურბლთა მისთა სტკებნიან" (ზირ. 6.36). და ესე არა მათთჳს უთქუამს, რომელთა კითხვაჲ არა იციან, არამედ მათთჳს, რომელნი მეცნიერად იკითხვენ, მათთჳს თქუმულ არს, რამეთუ მრავალნი იკითხვენ და არა მეცნიერებით.

აწ იხილე, ძმაო, და ნუ შეურაცხ-ჰყოფ ნიჭსა მას, რომელი მოცემულ არს შენდა ღმრთისა მიერ, არამედ მოსწრაფედ ეძიებდი და გულისჴმის-ყოფით სათნო ეყავ ღმერთსა, რომელი გულის-სათქუმელ არს უფროჲს ოქროჲსა და ანთრაკისა, რაჲთა მიიწიო შენ ნეტარებასა მას წმიდათასა. რამეთუ წერილ არს: "ნეტარ არიან, რომელნი გამოიკულევენ წამებათა მისთა, ყოვლითა გულითა მათითა გამოიძიონ იგი (ფსალმ. 118.2). აწ უკუე ნუმცა დაგაბრკოლებს შენ მტერი წიგნის კითხვასა. რამეთუ მოაწიის კაცსა ზედა სიცონილი და მოწყინებაჲ, და შთაუგდის გულსა ურვაჲ და მწუხარებაჲ, და ეტყჳნ: "ქმენ ესე და ესე პირველად", და შემდგომად უურველად იკითხევდი წიგნსა. ოდეს ამას ესევითარსა გაზრახებდეს და მოსწრაფე გყოს საქმესა, უწყოდე, რამეთუ შექცევისა და დაბრკოლებისა შენისათჳს გიზამს ამას, რაჲთა მოგაცთუნოს შენ წიგნის კითხვასა და სარგებელსა სულისა შენისასა, რამეთუ ოდეს იხილის კაცი მოსწრაფედ და მჴურვალედ წიგნის კითხვასა, სარგებლისათჳს სულისა თჳსისა მოინადიროს ამით ესევითართა, რაჲთამცა ვითარ დააბრკოლა.

ხოლო შენ ეკრძალე, ძმაო, და ნუ შეიწყნარებ მზაკუარისა მის ზრახებასა, არამედ იყავ შენ ვითარცა ირემი წყურიელი, რომელსა სურინ და მიისწრაფინ წყაროდ მიმართ წყალთაჲსა, რაჲთა სუას და განისუენოს წყურილისაგან. ეგრეთვე შენ სურვიელად მიივლტოდე კითხვად საღმრთოთა წიგნთა და განაგრილნე ვნებანი ეგე გულის-სიტყუათა შენთანი, რაჟამს სუა სარგებელი იგი, რომელი მის მიერ იყოფების. რაჟამს მოგცეს შენ ღმერთმან განგონებაჲ და გულის\ჴმის-ყოფაჲ სიტყუათაჲ, რაჲთა იკითხვიდე მეცნიერებით და დაიწერდე გონებასა და დაიცვიდე მარადის ჴსენებითა, რაჲთა არა  განგეშოროს შენგან. რამეთუ წერილ არს:"გულსა ჩემსა დავიფარენ სიტყუანი შენნი და სიმართლეთა შენთა ვიტყოდე, და არა დავივიწყენ მე სიტყუანი შენნი". და კუალად იტყჳს: "რაჲთა-მე წარიმართნის ჭაბუკმან გზანი თჳსნი არამედ იმარხნის თუ სიტყუანი შენნი" (ფსალმ. 118.11-16).

ხედავა, ძმაო, რამეთუ ჴსენებითა სიტყუათა ღმრთისათაჲთა შემძლებელ არს კაცი სლვად გზათა მისთა. ხოლო რომელი სიტყუათა ღმრთისათა იკითხვიდეს და გზათა მისთა არა ვიდოდის, საწყალობელ არს კაცი იგი, რამეთუ გამოცდილებაჲ ვერ მოუგია. ესევითარსა არარაჲ აჴსოვს, არამედ რომელსაცა მეცნიერად ჰგონებნ, და-ვე-ავიწყდის. და ღმერთი ეტყჳს ესევითარსა მას: აწ, შენ, ვითარღა იტყჳ სიმართლეთა ჩემთა, აღიღებ აღნათქუემთა ჩემთა პირითა შენითა; შენ ეგერა მოიძულე სწავლულებაჲ, განიშორენ და განსთხიენ ყოველნი სიტყუანი პირისა ჩემისანი. და უბრძანის მოღებაჲ მისი, რომელსა იგი ჰგონებნ, ვითარმედ აქუს მას სარწმუნოებაჲ, რამეთუ სახელ-იდებნ თავსა თჳსსა ქრისტიანედ და საქმით უვარ-ჰყოფნ, და არნ იგი უძჳრეს ურჩულოთა. მაშინ უბრძანის მისგან განძარცუვად სული წმიდაჲ, რომელი მიუღებიედ მას დღესა მას გამოჴსნისასა, რომლისასა ჰგონებნ მის თანა ყოფასა.

მაშინ იქმნის კაცი იგი ვითარცა ჭური ღჳნისაჲ, სავსე რყუნილებითა. და რომელმან იხილოს იგი და არა უწყინ, რაჲ შეემთხჳა, ჰგონებნ სავსესა ღჳნითა კეთილითა, ხოლო რაჟამს ზედამიწევნით განიხილის, პოის იგი სავსე სიმყრალითა. ეგრეთვე კაცი იგი, რაჟამს განიხილოს დღესა მას სასჯელისასა, იპოვოს იგი სავსე ზაკუვითა. მაშინ განეცხადოს ყოველთა საქმე მისი, ვითარცა-იგი მათი, რომელნი ეტყოდიედ მეუფესა დღესა მას განკითხვისასა: "უფალო, უფალო, არა სახელითა შენითა ვწინაწარმეტყუელებდითა და სახელითა შენითა ძალთა მრავალთა ვიქმოდეთა?" მაშინ მიუგოს მათ: "ამენ, გეტყჳ თქუენ, ვითარმედ: არა გიცნი" (მათე 25.12).

ხედავა, ძმაო, რამეთუ ესევითარსა არარაჲ აჴსოვს, ხოლო შენ გეჴსენენ სიტყუაჲ, რომელი გესმას, რაჲთა ხჳდოდი გზათა მისთა. იხილე, და ნუ უტეობ მფრინველთა გარდამოსლვად და აღტაცებად თესლსა მას ძისა ღმრთისასა, რამეთუ სიტყუაჲ ღმრთისაჲ თესლად წოდებულ არს, და - უკუე - ჰფალ იგი ურნატსა ქუეყანისა შენისასა, რაჲთა ნაყოფი მრავალი გამოიღოს, ესე არს, რაჲთა დასთესო სიტყუაჲ ღმრთისაჲ გულსა შინა შენსა, რაჲთა ნაყოფიერ იქმნას ღმრთისა. და რაჟამს იკითხვიდე საღმრთოთა წიგნთა, გულს-მოდგინედ იკითხევდი და ჭეშმარიტად იღუაწე, რაჲთა გულისჴმა-ჰყოფდე, რომელსა იგი იკითხვიდე. და ნუ ისწრაფი ფურცელთა გარდაყრასა და გარდათუალვასა ოდენ, არამედ უკუეთუ ჰპოვო რომელიმე სიტყუათაგანი და ვერ გულისჴმა-ჰყო, ნუ გცონონ მეორედ და მესამედ და უფროჲს მისა ქცევადდა კუალად წარკითხავად, ვიდრემდის გულისჴმა-ჰყო ძალი იგი სიტყჳსაჲ მის. და რაჟამს დასჯდებოდი შენ კითხვად გინა სმენად მკითხველისა, ევედრე ღმერთსა და თქუ: ჵ უფალო ჩემო და ღმერთო ჩემო, იესუ ქრისტე, აღაღე პირი ჩემი და განახუენ თუალნი გონებისა ჩემისანი, რაჲთა ვისმინნე სიტყუანი შენნი და გულისჴმა-ვყუნე მცნებანი შენნი, და ვყო ნებაჲ შენი; უფალო, მე უცხო და მწირ ვარი ქუეყანასა ზედა, ნუ დამირწყავ მე მცნებათა შენთა, არამედ აღმიხილენ თუალნი ჩემნი, რაჲთა ვიხილნე საკჳრველებანი შენნი. მასწავე მე, უფალო, საიდუმლოჲ სიბრძნისა შენისაჲ, რამეთუ მე შენ გესავ, განაბრწყინვე გონებაჲ ჩემი. ჰე ძმაო, გევედრები, რაჲთა ესრეთ ილოცვიდე შენ ყოლადვე ღმრთისა მიმართ, რაჲთა განანათლოს ცნობაჲ შენი და გულისჴმა-გიყოს ძალი სიტყუათა მისთაჲ.

ხოლო მრავალთა ილოცეს, და რაჟამს მიენდვნეს თჳსსა ცნობასა და გულისჴმის-ყოფასა და ჰგონებდეს იგინი ბრძენ თავთა თჳსთა, და განცოფნეს და ვერ გულისჴმა-ყვნეს წერილნი და მთხრებლსა გმობისასა შთაცჳვეს და წარწყმდეს. აწ უკუეთუ ჰპოვო შენ წიგნთა შინა სიტყუაჲ რაჲმე, ვერ გულისჴმის-საყოფელი, ეკრძალე, რაჲთა არა გასწაოს შენ ეშმაკმან და თავით თჳსით სთარგმანო იგი და სთქუა, ვითარმედ: ესე არს ძალი სიტყჳსაჲ ამის და სხუებრ არა ეგების ესე თქუმად. ეკრძალე თავსა შენსა, რაჲთა არა ესევითარსა რასმე თავით თჳსით ჴელი შეჰყო, არამედ უკუეთუ გრწამს ღმერთი, სიტყუათა მისთაჲ გრწმენინ მართლითა სარწმუნოებითა და არქუ ეშმაკსა მას, რომელი სიტყუასა მარადის თარგმნიდეს: მართლუკუნ იქეც, ეშმაკო, რამეთუ მე უწყი, ვითარმედ სიტყუანი ღმრთისანი უბიწო არიან ვითარცა ვეცხლი გამოჴურვებული, გამოცდილი მის წილ შჳდ წილად, და არარაჲ არს მათ შინა გულარძნილი და არცა ქცეული, არამედ ყოველნი მართალ და წმიდა არიან მათთჳს, რომელნი გულისჴმა-ჰყოფენ, და ჭეშმარიტ არიან მათთჳს, რომელნი სწავლულებასა მეცნიერ არიან, ხოლო მე არა მეცნიერ ვარ და არცა უწყი, არამედ ესე ხოლო, ვითარმედ ყოველნი წერილნი ღმრთისანი სრულ არიან. და მოციქული პავლე იტყჳს, ვითარმედ: "სჯული სულიერ არს" (რომ. 7.14). და კუალად აღიხილენ ზეცად და თქუ: უფალო, მე მრწამს სიტყუაჲ შენი და არა გამოვიწულილავ, არამედ მინდობილ ვარ მე სულისა მიერ წმიდისა თქუმულთა: "აღდეგ, უფალო, მაცხოვნე მე" (ფსალმ. 3.7), რაჲთა ვპოვო მე მადლი წინაშე შენსა, რამეთუ არარაჲ ვარ, არამედ მიჴსენ მე, რაჲთა ვპოვო წყალობაჲ შენი, ჵ მოწყალეო, რამეთუ შენი არს სუფევაჲ, ძალი და დიდებაჲ უკუნითი უკუნისამდე.

საყუარელნო ძმანო ჩემნო, მოიგეთ დაყუდებაჲ ვითარცა ზღუდე რვალისაჲ, მტკიცე, რამეთუ დაყუდებამან ზეშთა გყოს შენ ვნებათა, რამეთუ შენ ზეშთა ეწყობი და იგი არს ქუეშე შენსა. მოიგე უკუე დაყუდებაჲ შიშითა ღმრთისაჲთა და ვერ შემძლებელ იქმნენ ვნებად შენდა ისარნი მტერისანი, რამეთუ ოდეს შეიერთნენ დაყუდებაჲ და შიში ღმრთისაჲ, ექმნენ იგინი ეტლ ცეცხლისა მომგებელთა მისთა ზეცად აღმყვანებელ და ისწავე ელია წინაწარმეტყუელისაგან, რომელმან-იგი შეიყუარა დაყუდებაჲ და შიში ღმრთისაჲ ვითარ-იგი ზეცად აღიტაცა ეტლითა ცეცხლისაჲთა. დაყუდებაჲ ჴსნაჲ და მაცხოარი არს მონაზონთაჲ ყოველთაგან ვნებათა, დაყუდებაჲ კიბე არს ზეცად აღსავალი, დაყუდებაჲ მოგზაური კეთილი არს მიმყვანებელი ზეცისა მეუფისა.

დაყუდებაჲ თავი არს შიშისა ღმრთისა მოგებისაჲ. დაყუდებაჲ მიმყვანებელი არს გზასა სინანულისასა, დაყუდებაჲ სარკე არს ცოდვათა სახილავი, რომელმან უჩუენნის კაცსა ცოდვანი თავისა თჳსისანი. დაყუდებაჲ მომპოვნებელი არს ცრემლთაჲ და დედაჲ ტირილისაჲ. დაყუდებაჲ მშობელი არს ყუდროებისაჲ, დაყუდებაჲ სამკჳდრებელი არს სიმდაბლისაჲ და შესავედრებელი მოთმინებისაჲ. დაყუდებაჲ კეთილი მოძღუარი არს მასწავლელი სათნოებათაჲ. დაყუდებაჲ შიშსა თანა ღმრთისასა განმანათლებელ არს გონებასა კაცისასა. დაყუდებაჲ მსტოვარი არს მღჳძარე ბოროტთა გულის-სიტყუათა მოწევნასა. დაყუდებაჲ მიზეზი არს ყოვლისა კეთილისაჲ და დამამტკიცებელი ლოცვისა და მარხვისაჲ და წიგნის კითხვისაჲ და განმაშორებელი ნაყროვნებისაჲ და უძღებებისაჲ. დაყუდებაჲ [და] მაცხრობელი არს უკეთურთა გულის-სიტყუათაჲ და მყუდროჲ ნავთ-საყუდელი ღელვა-გუემულთაჲ.

დაყუდებაჲ განსუენებაჲ არს სულისაჲ. დაყუდებაჲ უღელი არს სულ-მცირე და ტჳრთი სუბუქი, რომელი განუსუენებს მტჳრთველთა მისთა. დაყუდებაჲ სიხარული არს სულისაჲ და მხიარულებაჲ გულისაჲ. დაყუდებაჲ აღჳრი არს სასმენელთა და სახედველთაჲ და ენისაჲ. დაყუდებაჲ მტერი არს ამპარტავნობისაჲ და მბრძოლი ცუდად-დიდებისა და კადნიერებისაჲ.

დაყუდებაჲ დედაჲ არს ძლიერებისაჲ და მშობელი ახოვნებისაჲ მტერთა წყობასა. დაყუდებაჲ საკრველი არს ვნებათაჲ და მოქლონი გულის-თქუმათაჲ. დაყუდებაჲ მუშაკი არს უძილი და მოქმედი ყოვლისა საქმისა კეთილისაჲ. დაყუდებაჲ მოძღუარი არს უპოვრებისაჲ და მასწავლელი სულგრძელებისაჲ, დაყუდებაჲ მტილი არს შუენიერი სავსე ნაყოფითა კეთილითა. დაყუდებაჲ და შიში ღმრთისაჲ გოდოლ მტკიცე არიან წინაშე პირსა მტერისასა, შესავედრებელ მოღუაწეთა მეუფისა მის ცათაჲსა, მომპოვნებელ გჳრგჳნსა ბრწყინვალესა.

ჰე ძმაო, მოიგე თავის შენისა ესე ნაწილი პატიოსანი, რომელი გამოირჩია მარიამ, დამან ლაზარესმან. რამეთუ ესე მარიამ დაყუდებულად იყო, რაჟამს ჯდა იგი ფერჴთა თანა უფლისათა; იგინი ხოლო მარტოდ ეპყრნეს და მათ ოდენ შევროდომილ იყო. ამისთჳს აქო იგი უფალმან და თქუა, ვითარმედ: "მარიამ კეთილი ნაწილი გამოირჩია თავისა თჳსისა, რომელი არაოდეს მიეღოს მისგან" (ლუკა 10.42). ხედავა, ძმაო, რაჲ არს დაყუდებაჲ? რამეთუ ღმერთი აქებს მომგებელთა მისთა. აწ უკუე მოიგე ესე და იშუებდ ღმრთისა შენისა, დაჯედ ფერჴთა მისთა თანა და შეევედრე მათ ხოლო, რაჲთა იტყოდი   კადნიერად წინაწარმეტყუელისა თანა: "მიგდევდა შენ სული ჩემი და მე   შემიწყნარა მარჯუენამან შენმან, და ვითარცა ცმელითა სიპოხისაჲთა განძღეს სული ჩემი" (ფსალმ. 62.5-9).

ჰე ძმაო, მოიგე ესე, რომელი უტკბოჲს თაფლისა არს, რამეთუ პური ხოლო და მარილი, დაყუდებით და განსუენებით, უფროჲს და უზეშთაეს არს მრავალთა სანოვაგეთა და საშუებელთა გემოვნებათა ურვასა შინა და      მწუხარებასა და შფოთთა სოფლისათა. ისმინე, რაჲ-იგი თქუა უფალმან სახარებასა შინა: "მოვედით ჩემდა ყოველნი მაშურალნი და რომელთა ტჳრთი მძიმე გეტჳრთოს, და მე განგისუენო თქუენ" (მათე 11.28), რამეთუ ღმერთსა ჰნებავს განსუენებაჲ თქუენი მწუხარებათაგან და ურვათა ამის სოფლისათა. ჰნებავს მას, რაჲთა იყუნეთ განსუენებულ და უზრუნველ, ვითარცა ერისაჲ მის ეგჳპტით ჰნებავს განყვანებაჲ შენი უდაბნოდ, რომელ არს დაყუდებაჲ, რაჲთა განგინათლოს გზაჲ შენი სუეტითა მით და ღრუბლითა, რაჲთა გაჭამოს შენ მანანაჲ, რომელ არს პური დაყუდებისაჲ, განსუენებაჲ და უურველობაჲ, რაჲთა დაგიმკჳდროს შენ ქუეყანაჲ იგი აღთქუმისაჲ, რომელ ას ზეცისა იერუსალჱმი. ჰე საყუარელო, მოიგე ესე, რაჲთა იხარებდე და განსცხრებოდი გზასა წამებათა ღმრთისა შენისათა, ვითარცა ყოვლითა სიმდიდრითა. ჰე ძმაო, მოიგე ესე დაყუდებაჲ დაშიში ღმრთისაჲ, და ღმერთი მშჳდობისაჲ იყავნ შენ თანა, რომელსა შუენის დიდებაჲ და თაყუანის-ცემაჲ უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.

გევედრები თქუენ, ძმანო ჩემნო საყუარელნო ღმრთისანო, რაჲთა ყოველსა ჟამსა იჴსენებდეთ თქუმულსა ამას სარწმუნოებისათჳს და სასოებისა და სიყუარულისა და სიმდაბლისა, რაჲთა შეჰკრბებოდით ყოველსა ჟამსა ლოცვად შიშითა ღმრთისაჲთა და სწავლითა წიგნითა საღმრთოთაჲთა და დაყუდებითა. რამეთუ ოდეს განამრავლოთ და გარდაჰმატოთ ამას, არა იყუნეთ თქუენ ცალიერ და არცა უნაყოფო ცნობითა ჩუენისა იესუ ქრისტესითა, რამეთუ ყოველმან მონაზონმან, რომელმან, ესე არა მოიგოს, არამედ უდებ იქმნას ცხორებისა თჳსისათჳს, იგი ბრმა არს და მწუხარე, და დაუვიწყებიეს მას ბრალთა თჳსთა საურავი, და მსგავს არს იგი ძაღლსა, რომელი მიექცის თჳსსა ნათხევარსა და ვითარცა ღორი, რომელი იმწუბის სიმყრალესა მწჳრისასა. რამეთუ რომელნი ივლტოდეს სოფლისა საცთურთაგან მეცნიერებითა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესითა, უკუეთუ კუალად იქცენ და შეერინენ სოფლისა საურავთა და ზრუნვასა ჴორციელსა და იძლინენ, ესევითართა ექმნის უკუანაჲსკნელი უძჳრეს პირველისა. უმჯობეს იყო მათდა, ეცნავე თუმცა არა გზაჲ იგი ჭეშმარიტებისაჲ, ვიდრეღა ცნობასა და კუალად ქცევასა.

აწ უკუე, ჵ მონაზონნო, ჵ საყუარელნო, ჵ მორწმუნენო, ჵ მონანო ქრისტესნო, ჵ ახოვანნო, ჵ მოღუაწენო და მჴედარნო მისნო, აღვიღოთ ყოლადვე ყოველსა ჟამსა საჭურველი ესე, რომელი მე გითხარ, და გუაჴსობსმცა ესე დაუვიწყებლად, რაჲთა შემძლებელ ვიქმნეთ ღუწად ღუაწლსა მას და დავტკებნოთ ყოველი ძალი მტერისაჲ, რაჲთა განვერნეთ რისხვისაგან მომავალისა შვილთა ზედა განდგომილთასა და ვპოვოთ მადლი და წყალობაჲ დღესა მას სასჯელისასა წინაშე მართლმსაჯულისა, რომელი მიაგებს ყოველთა საქმეთა მათთაებრ, რომლისა მხოლოჲსა არს სუფევაჲ და ძლიერებაჲ აწ და მარადის უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.