წმიდა იოანე ოქროპირი

ებისტოლე წმიდისა იოვანე ოქროპირისაჲ თევდორესა მიმართ, რომელმან მონაზონებაჲ დაუტევა და ცოლი შეირთო, რომელი იყო დის წული იონან ჰრომთა პაპისაჲ.

ძველი ქართული თარგმანი

გუაკურთხენ უფალო!

იტყჳს უფალი პირითა ეზეკიელ წინაწარმეტყუელისაჲ: უკუეთუ მოიქცეს მართალი სიმართლისაგან თჳსისა და ქმნეს ცოდვაჲ წინაშე ჩემსა (ეზეკ. 3.20), არღარა მოვიჴსენნე ყოველნი სიმართლენი მისნი, რომელნი ექმნენ. თქუა უფალმან. და კუალად წმიდაჲ მოციქული პავლე იტყჳს: უკუეთუ ცოდოს კაცმან შემდგომად შეწყნარებისა სულისა წმიდისა, რომელ არს ცნობაჲ ჭეშმარიტებისაჲ, არა შეიწირვის შესაწირავი ცოდვილისაჲ (ებრ. 10.26), ვიდრემდის არა შეინანოს. და ესე მათ თქუეს, რომელთა წინაწარმეტყუელებაჲ აქუნდა მწუხარებითა და ტკივილით კაცთა ცოდვილთათჳს.

ხოლო მე, შვილო ჩემო, მეწამების დამბადებელი ყოველთა დაბადებულთაჲ, იესუ ქრისტე, ღმერთი ყოველთაჲ, ვითარმედ: შემმოსა მე ჰამბავმან შენმან მწუხარებაჲ ვითარცა სამოსელი და მომბლარდნა ტკივილი ვითარცა საბლარდნელი. და შემიძრწუნნა ყოველნი ძუალნი ჩემნი სასოწარკუეთილობამან შენმან და თუალთა ჩემთა მრავალნი ცრემლნი დათხევიან შენთჳს. იტყჳს წერილი, ვითარმედ: "ნაშობმან ბრძენმან ახარის მშობელთა თჳსთა" (იგავნი 10.1). ხოლო შენ, შვილო ჩემო, ნაცვალად სიხარულისა შემმოსე მწუხარებაჲ და ნაცვალად მხიარულებისა შემარტყ მე ჭუვილი და ნაცვალად ნუგეშინის-ცემისა სასოწარკუეთილებაჲ.

ვაჲმე, შვილო ჩემო, ამის შემთხუევისათჳს ბოროტისა და მტკივანისა, შვილო ჩემო, რომელმან ღმერთი უვარ-ყოს, რომელი წამალი იპოების საკურნებელად მისა გინა წყლულებასა მისსა? უკუეთუ კაცმან კაცსა შესცოდის, ღმრთისაგან ითხოვნ შენდობასა, ხოლო უკუეთუ ღმერთსა შესცოდოს, ვისგან ითხოოს მოტევებაჲ ცოდვათა თჳსთაჲ? არა უკუე მოიჴსენება, შვილო ჩემო, ჟამსა მას საშინელსა და წმიდასა, რაჟამს-იგი მდგომარე იყავ წინაშე წმიდასა საკურთხეველსა შორის განწყობილსა წმიდასა ძმათა კრებულისასა შიშით და ლმობიერად მდგომარეთა და შემოსილთა წმიდითა მით სქემითა (სახითა) ანგელოზთაჲთა, რომელიცა განჰფინეს წინაშე შენსა. და განგძარცუეს შენგან სამოსელი იგი მსოფლიოჲ, საერისკაცოჲ, რაჟამს-იგი აღთქუმით ღმერთსა და სიტყუაჲ მიეც, რაჲთა ჰმსახურებდე მას დღეთა ცხორებისა შენისათა და მარადის სდგე წინაშე მისსა შიშით, მღჳძარედ ლოცვასა შინა ცრემლით, ლმობიერითა გულითა მჴურვალედ და მოსწრაფედ ნებითა შენითა ვითარცა მჴედარი, რომელმან დაიწერის თავი თჳსი დივანსა შინა მეფისასა და მიერითგან წამო[ი]ღებნ იგი განწესებულსა როჭიკსა ერის კაცთასა, ვერღა შემძლებელ არნ იგი თავით თჳსით განთავისუფლებად მსახურებისა მისგან, არამედ მარადის მდგომარე არნ იგი წინაშე მეფისა შეჭურვილი საჭურველითა და განმზადებული ბრძოლად მტერთა მეფისათა თავ-გაწირვით.

ხოლო შენ, შვილო ჩემო, ნეფსით თჳსით განუკუთნე თავი შენი მეუფესა მას ზეცისასა და შეერთე მსახურებად მისა გუნდსა ანგელოზთასა და მათ თანა მდგომარე უგალობდი მას ჴმითა მით ანგელოზებრითა დაუცხრომელად დღე და ღამე, მდგომარე მათ თანა სიხარულით მსახურებასა ღმრთისასა, რომლისაგანცა შურით გამოგაგდო მტერმან მან ნათესავისა ჩუენისა. აწ უკუე რომელსა ვსტიროდი საქმეთა შენთაგანსა, ანუ რომლისთჳს სულთ-ვითქუმიდე: ცრუვებისათჳს შენისა აღთქუმასა მას ღმრთისასა, ანუ განშორებისათჳს შენისა გუნდსა მას ანგელოზთასა არა დადგრომად ჭეშმარიტებასა ზედა, ანუ განძარცუვასა შენგან წმიდისა მის და შუენიერისა სქემისასა? დატევებასა შენსა სიწმიდისა და სათნოებისასა, ანუ განშორებასა შენსა ღმრთისაგან? აბეზრობასა შენსა ძმათა კრებულისაგან, ანუ განყენებასა შენსა მამისაგან სახიერისა?

ვაჲმე, შვილო ჩემო, ვითარღა მარხვისა მის წილ წმიდისა და უბოწოჲსა კუალად იქეც უჟამოდ ჭამასა ნაყროვანებით და უძღებებით განჴრწნადთა მათ და მავნებელთა სანოაგეთასა და სიხარბით სუმასა სასუმელთა მათ საცთურებისათა და ნაცვალად საყოფლისა მის მყუდროჲსა და დაწყნარებულისა მიიქეც სამკჳდრებელთა მათ ამბოხოანთა და ურიდად განსაცხრომელთა და წარსაწყმედელთა, და ნაცვალად სარგებელისა და განსუენებისა მიიცვალე საჭირველსა და შრომასა უნდოსა.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, რამეთუ ქორწინებაჲ მონებისა უღელი არს კაცისთჳს და ცოლიერი კაცი მარადის ჭირსა და ურვასა შინა არს, და ზრუნვაჲ და მწუხარებაჲ არა დააკლდების დღეთა ცხორებისა მისისათა, რამეთუ ცოლი საფრჴე და საცთურ ექმნების და დამაყენებელ ყოველსა საქმესა კეთილისა და სათნოებისასა, და შეჰკრავს და აყენებს არა საქმედ კეთილისა. ვერცა ლოცვად შემძლებელ არს დაწყნარებით ცოლიერი და ვერცა მარხვად უზრუნველად, და ვერცა მღჳძარებად ღამის თევასა; და ვერცა დაწვების მოსიერი და წელ-მორტყმული, და ვერცა შუაღამედ აღდგების გალობად ზეცისა განწყობილსა თანა, და ვერცა შემძლებელ არს კითხვად წიგნთა წმიდათა, და ვერცა მოიკითხავს დღი\თი-დღედ წმიდათა ღმრთისათა, არამედ განიჴსნის სარტყელი და განიძარცჳს სამოსელი და დაწვის ვითარცა საცხოვარი პირუტყჳ უზრუნველად სარეცელსა შეგინებულსა და საწოლსა ბილწებისასა, რომელნი თჳნიერ სჯულისა იქორწინნენ; და თუ იღჳძებნ, ბილწებასა იგონებნ; და თუ დაიძინის, ბოროტთა სიზმართა და შემაძრწუნებელთა ჩუენებათა შეაძრწუნიან; და ოდეს განთენის და რომელიმე დღისაცა ჟამი წარმოჴდის და მაშინღა აღდგის, და ნაცვალად ლოცვისა და ღმრთის მსახურებისა იწყის ხოლო გონებად უკეთურებისა და განზრახვად უსამართლოებისა, და მოღებისა და მიცემისა უნდოდ, კაცთა მონაგებთა მოტაცებად და სულისა სარგებელსა დაჭირვებად და რიცხუად ვახშსა აღნადგინებთასა.

დედაკაცმან, შვილო ჩემო, მრავალნი წმიდანი განაშორნა უცნაურად ღმრთისაგან; დედაკაცი, შვილო ჩემო, კაცთა მსოფლიოთაჲ არს, რომელთაჲ არცა ლოცვაჲ და არცა მარხვაჲ შერაცხილ არს, რომელნი არა იღჳძებენ ღმრთისათჳს, არამედ, რაჟამს აღდგიან და შეიმოსნიან, განემზადნიან ხოლო ჭამად და სუმად და საზრახავად ზრახვასა ბილწებისა და შეგინებისასა და ეკაზმებიედ ცოდვასა, იწურთიედ ტყუილსა და იგონებედ სიძვასა და მრუშებასა და ყოველსა ბოროტისა საქმესა.

ცოლი, შვილო ჩემო, ესევითართათჳს არს, რომელნი ამათ საქმეთა ჰყუარობენ. ხოლო შენ, შვილო ჩემო, ნუ შესცვალებ სიყუარულსა ღმრთისასა ცოლისა სიყუარულად, დაღათუ ასული არს აზნაურთაჲ და დაშნი და ნანარი და მოყუარე კეთილისაჲ და ტომთაგან პატიოსანთა გამოსრული. ნუ აღირჩევ სიყუარულსა მისსა სიყუარულსა ზედა ღმრთისასა, რომელსა პირველვე განუკუთნე თავი შენი მსახურებად მისა. ნუმცა გძლევს სიყუარული ცოლისაჲ სიყუარულსა ანგელოზთასა. და ნუმცა პატივ-სცემ აღთქუმასა და ფიცებასა ცოლისასა უფროჲს აღთქუმასა და ფიცებასა ღმრთისასა. და მე უწყი, ვითარმედ განმზადებულ ხარ სიტყჳს გებად ჩემდა პასუხსა სიტყუათა ჩემთასა და მეტყჳ ესრჱთ, ვითარმედ: მიბრკუმა და დავეცი, და ბეჭედი იგი, დაცვული ქალწულებისა და სიწმიდისაჲ, შევმუსრე და წარვწყმიდე უდებებითა ჩემითა; და აწ რასაღა შემძლებელ ვარ ყოფად?

ისმინე, შვილო ჩემო, თქუმული იგი უფლისა ჩუენისაჲ, რომელსა იტყჳს, ვითარმედ: "მოიქეცით ჩემდა შვილნი ეგე განდგომილნი და მე მოვიქცე თქუენდა" (მალაქია 3.7). აწ უკუე მოიქეც, შვილო ჩემო, კუალად პირველსავე მას სახესა წმიდისა სქემისასა და ნუ იტყჳ, ვითარმედ: ცოდვაჲ ჩემი ფრიად დიდ არს, რამეთუ შემდგომად აღთქუმისა ჩემისა ცხადად ვერცრუვე წინაშე ღმრთისა და უგუნურებით დაუტევე იგი. ცოდვაჲ შენი, შვილო ჩემო, ფრიად დიდ არს, უკუეთუ დაადგრე მას ზედა სასოწარკუეთილებით განწირულად, ვითარმცა მარადის ისიძევდი ჴორცითა მკუდრისაჲთა, რომელი განსრულ არნ სოფლით. და ესე არს საწოლი ბილწებისაჲ მკუდრისა ჴორცითა და შენ, შვილო ჩემო, მომკუდარ იყავ ამის სოფლისაგან და ცოდვაჲ მისი არს შენ თანა. ვითარცა კაცმან რომელმან-მე მოიყვანა ცოლად დედაკაცი, რომელსა დაეწინდა თავი თჳსი ქრისტესა, შეემოსა სამოსელი თჳნიერ სამოსლისა ასულთა სოფლისათა და იგიცა განსრულ იყო ჴორცითა ამის სოფლისაგან, კუალად იქცა საწოლად ბილწებისა. ესევითარი იგი სამართლად მსაჯულისაგან დაისაჯოს, რამეთუ მსგავს არს იგი მძორსა მკუდრისასა, სავსესა სიმყრალითა. და ეგრეთვე შენ, შვილო ჩემო, მკუდარ იყავ სოფლისაგან და მკუდარსა, შვილო ჩემო, ცოლი არა უჴმნ და არცა შეეტყუების.

გრწმენინ ჩემი, შვილო ჩემო, ჭეშმარიტად, ვითარმედ ცოდვაჲ შენი ყოველი დედაკაცსა მას მოეჴადების, რომელმან-იგი დაუტევნა კაცნი ცოცხალნი სოფელსა შინა და მისცა თავი თჳსი მკუდარსა, რომელი განსრულ იყო სოფლით და დამონებულ იყო ღმრთისა.

აწ უკუე უკუმოიქეც, შვილო ჩემო, მონასტრადვე შენდა და კუალად-ეგე და შეევედრე ნავთ საყუდელსავე მას ცხორებისასა. მოიჴსენე, შვილო ჩემო, დღე იგი საშინელი განსლვისა შენისაჲ ამიერ სოფლით, რომლისა შემდგომად ვერღარას შემძლებელ ხარ კეთილისა საქმედ, ჟამი იგი საზარელი, ოდეს სული შენი განვიდოდის ჴორცთაგან და მწუხარებაჲ იგი და ტკივილი, რომელსა არა აქუს კურნებაჲ და ნუგეშინის-ცემაჲ, რამეთუ განწირულ არს.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი შესაძრწუნებელი, ოდეს ანგელოზნი მრისხანენი იძულებით განიყვანებდენ სულსა ცოდვილისასა ჴორცთაგან, რაჟამს ურგებნი იგი ცრემლთა ნაკადულნი გარდამოდიოდიან თუალთა მათთაგან და საშინლად ზარ-განჴდილნი განვიდოდიან, ინანდენ საქმეთა მათთჳს ბოროტთა და არღარას ერგებოდის, რამეთუ წარისხმდიან იგი(ნი) გზასა მას ბნელსა, იწროსა და საშინელსა, სადა-იგი ავაზაკთა სიმრავლე დამალულ იყოს საზუერესა ამას სამზირსა სულთა უკეთურთასა. და ჴმანი საზარელნი ისმოდიან, და პირნი საშინელნი იხილვებოდიან და გონებანი კაცთანი დაიწყლვებოდიან და ცრემლთა მდინარენი დიოდიან და საფუძველნი ქუეყანისანი იძრწოდიან და ყოველნი დაბადებულნი შიშით ზარ-განჴდილნი ძწოდიან. წიგნნი იგი მატიანთანი განეხუმოდიან და საქმენი კაცთანი დაფარულნი და ცხადნი აღმოიკითხვებოდიან და სატანჯველნი იგი საუკუნონი განემზადებოდიან და ცოდვილნი და უვარის-მყოფელნი მას შინა შეითხეოდიან.

მაშინ კაცად-კაცადსა დაფარულნი ემხილებოდიან და საქმეთაებრ და გულის-თქუმათა დაისაჯებოდიან და ყოველნი საქმენი ბოროტნი ცხადად ემხილებოდიან წინაშე მსაჯულისა მის ყოველთაჲსა. ვაჲმე, შვილო ჩემო, ჟამსა მას საშინელსა, რომელსამე ადგილსა დავიმალო ცოდვათა ჩემთათჳს, რომელნი მიქმნიან მე, რომელნი არა დავიწყებულ არიან.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ადგილი იგი სულთა საპყრობილისაჲ, რომელნიმე იწროებასა და ჭირსა შინა და რომელნიმე მწუხარებასა და სიბნელესა შინა წყუდიადისასა არიან, ხოლო რომელნიმე მხიარულნი ნათელსა შინა იხარებენ მარადის. მოიჴსენენ, შვილო ჩემო, სულნი იგი ცოდვილთანი, რომელნი მარადის შიშსა და ძრწოლასა შინა არიან გულ-გდებულნი და ზარ-განჴდილნი სატანჯველთა მათგან საუკუნეთა, და რომელნიმე შუებასა და სიხარულსა შინა არიან.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, დღჱ იგი საშინელი მეორედ მოსლვისა უფლისაჲ და ჴმაჲ იგი საყჳრისაჲ, რომელი შესძრვიდეს ყოველთა დაბადებულთა. მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი, რომელსა შინა მზე დაბნელდეს და არღარა ნათობდეს იგი მერმე უკუნისამდე, დღჱ იგი უკუანაჲსკნელი ყოველთა დღეთაჲ, კარნი იგი, რომელნიმე დაჴშულნი და რომელნიმე განხუმულნი, სადა-იგი იყოს ბნელი და ნათელი, რაჟამს-იგი ცუდ იქმნეს სრბაჲ მზისაჲ, ოდეს-იგი დაირღუენ მრავალ-ფერად განწესებანი ძალთა ცისათანი, რაჟამს-იგი დაირღუენ აგებულებანი ეტლის-თუალთანი, ოდეს-იგი დაჰჴსნდეს ჟამთა განწესებაჲ მთოარისაჲ, რაჟამს-იგი მოაკლდეს ჟამი ჴომთა სრბისაჲ და წარმოჩინებაჲ გმირისაჲ და განსრულდეს ნათობაჲ მთიებისაჲ და ცუდ იქმნეს რიცხჳ ვარსკულავთაჲ, რაჟამს-იგი წარიგრაგნოს ცაჲ, ვითარცა წიგნი ტყავისაჲ, და იცვალოს და განახლდეს ქუეყანაჲ; ოდეს-იგი დადნენ მთანი, ვითარცა ცჳლნი, და კლდენი - ვითარცა ქონი სიცხესა და ვითარცა მყინვარი მზესა, და ქარნი იგი სასტიკნი მოაკლდენ და განქარდენ, რომელნი იქცეოდეს შჳდ ათასსა წელსა ცასა ქუეშე, და გრიგალნი აღმარღუეველნი ღელვათა ზღჳსათანი, ჴმანი იგი ოხრისა ზღჳსანი დაცუდდენ, დასცხრენ, და გამოსადინელნი იგი წყაროთანი და საქანელნი იგი მდინარეთა სასტიკთანი დასწყდენ და განჴმენ. და ბუნებაჲ ქუეყანისაჲ კუალად იქცეს აგებულებასავე თჳსსა პირველსა და უფსკრულნი იგი ზღჳსა მის საშინელისანი, რომელნი არიან ქუეშე ქუეყანასა და ზღუანი იგი ზესკნელს ცათანი, განძჳნებულნი, რომელნი არიან ცათა, ქარითა სასტიკითა ელოდიან წამის-ყოფით ბრძანებასა დამბადებლის მათისასა შეერთებისათჳს ურთიერთას, და ბუნებაჲ იგი ცეცხლისაჲ და სიტფოჲ ჰაერისაჲ და სიმყურტე იგი ზღჳსა და ქუეყანისაჲ, საშინელებანი ქუეჲთ და საზარელებანი ზეჲთ.

მაშინ ძალნი იგი სულიერნი ძწოდიან შიშისაგან და გუნდნი იგი ნათლისანი განცჳბრდენ ზარისაგან, მთავრობანი იცვალნენ და ჴელმწიფებანი განლიგნენ, უფლებანი განკჳრდენ და საყდარნი შეძრწუნდენ. ქერობინნი ძწოდიან და სერობინნი დაილეწებოდიან შიშისაგან. მაშინ მიქაელ და გაბრიელ მთავარანგელოზნი შიშთ მდგომარენი მოელოდიან ბრძანებასა, ყოველნი გუნდნი ანგელოზთანი განწყობილნი მდგომარე იყვნენ შეშინებულნი და ზარ-განჴდილნი. მაშინ ელვანი იგი საშინელნი გამოჰკრთებოდიან და სმენაჲ იგი ქუხილისა და კრ(ჩ)ხიალისანი ისმოდიან და ოხრაჲ იგი საყჳრისა მის საშინელისაჲ ჴმა-სცემდეს და შესძვრიდეს ყოველსა დაბადებულსა და ზღუაჲ იგი ზესკნელი დგეს დამოკიდებული ჰაერთა შინა შეუძრველად და ყოველნი ძალნი ზეცათანი შიშით და ძწოლით დგენ ჰაერთა ზედა, განმზადებულნი მოელოდიან მოსლვასა უფლისა მათისასა, რაჲთა მყის მიისწრაფონ მისა მიმართ. მერმე წამის-ყოფითა საღმრთოჲთა ებრძანოს საიდუმლოდ გარდამოსლვაჲ ზღუასა მას ზესკნელსა ქუეყანად და უმალეს ელვისა გარდამოჴდეს და შეიძერწნენ ურთიერთას ზღუანი იგი ზესკნელნი და ქუესკნელნი, რომელნი-იგი დასაბამსა განყოფილ იყვნეს ბრძანებითა დამბადებელისაჲთა.

მაშინ გამოჩნდეს იერუსალემი იგი ზეცისაჲ და მოიწინენ ყოველნი წმიდანი და მთავარანგელოზნი, საყჳრსა სცემდენ და ზღუანი იგი ცეცხლად გარდაიქცენ და შეიცვან და დაფარონ ღელვათა მათ ალისა საშინელისათა. და დაიდგას საყდარი ცეცხლისაჲ საშინელი დიდებითა დიდითა ეტლის-თუალთა ზედა მოტყინარეთა. მაშინ გამოჩნდეს ჯუარი პატიოსანი წინაშე მისსა, ვითარცა დროშაჲ წინაშე მეფისა, და იხილონ ყოველთა ძალთა ზეცისათა სულიერთა, და შიშით და ძწოლით იწყონ ფრინვით მიგებებად მისა. ქერობინნი და სერობინნი ზარ-განჴდილნი, და ანგელოზნი და მთავარანგელოზნი და ყოველი კრებული ძალთა ზეცისათაჲ შიშით და ძწოლით მდგომარე იყვნენ წინაშე საყდართა მათ საშჯელისათა, მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი საშინელი შეცვალებისაჲ, ოდეს-იგი გამოჩნდეს ქუეყანაჲ ახალი განუხრწნელი, ქუეყანაჲ ნათლისაჲ ძეთათჳს ნათლისათა, ქუეყანაჲ ცხორებისა და კურთხევისაჲ, ქუეყანაჲ სიხარულისაჲ წარუვალი, რომელსა ზედა მართალნი იშუებდენ. ქუეყანაჲ, რომელსა ზედა არღარაჲ სავნებელი იყოს, არცაღა ეკალი და კუროჲს-თავი, არცა ღირღუარი და არც კლდოანი და ქვიანი, ქუეყანაჲ სურნელთა საკუმეველთაჲ და სამკჳდრებელი სულიერი და წმიდაჲ. მას ქუეყანასა ვესავ, შვილო ჩემო, სამკჳდრებელად შენდა და მას შინა მნებავს ხილვაჲ შენი მარადის და უკუნისამდე.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი საშინელი, რაჟამს-იგი საყდარნი მსაჯულისანი დაიდგნენ, და დაჯდეს მეუფე იგი დიდებისაჲ განკითხვად ცხოველთა და მკუდართა. და განემზადოს კიბე იგი ნათლისაჲ ზე აღლსვად ყოველთა წმიდათა წინაშე საყდართა მათ დიდებისათა.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ნათელი იგი მცხინვარე, რომელ არს ნათლისაგან ბრწყინვალისა გარე-შეცული საყდართა მათ ცეცხლისათა, რომელთა ზედა ჯდეს მეუფე იგი დიდებისაჲ მრავლითა საშინელებითა. მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი საშინელი სამართლად განკითხვისაჲ და უწყალოდ განსჯისაჲ და მსაჯული იგი ჭეშმარიტი თუალ-უხუავი, რაჟამს-იგი ებრძანოს ათორმეტთა საყდართა დადგმაჲ და წმიდათა მოციქულთა დაჯდომაჲ განსჯად ნათესავთა მრავალთა ჭეშმარიტებით.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, სამნი იგი გუნდნი მას ჟამსა შინა შიშით მდგომარენი, გუნდი ანგელოზთაჲ, გუნდი ძეთა კაცთაჲ და გუნდი ეშმაკთაჲ. მოიჴსენენ, შვილო ჩემო, წიგნნი იგი მოსაჴსენებელნი საქმესა კაცთასა, რაჟამს-იგი განეხუნენე და მდუმრიად აღმოიკითხვებოდიან ყოველნი დაფარულნი და ცხადნი ცოდვანი კაცთანი. მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი, ოდეს ვერვის სარგებელ ეყოს არცა მთავრობაჲ, არცა ჴელმწიფობაჲ, არცა მსაჯულობაჲ, არცა აზნაურობაჲ, არცა მონებაჲ, არამედ სამართლად მიეგებოდის კეთილი და ბოროტი დღესა მას.

მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი, რაჟამს-იგი ცოდვილნი იყვნენ შორის კრებულსა მართალთასა აღრეულნი პირველ განრჩევისა, ვითარცა თიკანნი შავნი შორის კრავთა საჩინოდ სპეტაკთა. მოიჴსენე, შვილო ჩემო, ჟამი იგი საშინელი, რაჟამს-იგი ითხოვოს მსაჯულმან მან კაცთაგან პასუხისა მიცემაჲ საქმეთა მათთათჳს კეთილთა და ბოროტთა, წმიდათა - მარხვაჲ და ლოცვაჲ, მონაზონთა - მღჳძარებაჲ და კეთილად მსახურებაჲ, მართალთა-ზე დგომაჲ და დაყუდებაჲ და შეიწრებაჲ თავთა მათთაჲ, განშორებულთა - უცხოებაჲ მათი და სიშიშულე და ნაკლულევანებაჲ, დარჩომაჲ მათი უდაბნოსა გარე, მოწამეთა - ხუეტაჲ და გუემაჲ და მოჭრაჲ ასოთა მათთაჲ მახჳლითა, ცეცხლი და სატანჯველი და მოკუეცაჲ თავთა მათთაჲ და ზღუასა დანთქმაჲ, და მრავალ-ფერნი ჭირნი და განსაცდელნი, კეთილის მომქმედთა - მოღუაწებაჲ მათი ობოლთა და ქურივთაჲ, ქალწულთა - მოთმინებაჲ მათი ბრძოლასა ჴორცთა ნებისასა და გლახაკთა - უღონობაჲ მათი და ნაკლულევანებისა მოთმინებაჲ უდრტჳნველად, მეფეთა - სარწმუნოებაჲ მათი და სიმართლით განგებაჲ, მდიდართა - უვახშოდ ვასხებაჲ და გლახაკთა მოწყალებაჲ, ქველის საქმჱ, მწყემსთა - დადებაჲ თავთა მათთაჲ სამწყსოთათჳს, მღდელთა - ჭეშმარიტი შუამდგომელობაჲ, სახეობაჲ კეთილის მომქმედობისაჲ, მსახურთა - სიწრფოებით და ერთგულად მსახურებაჲ და წესიერად მორჩილებაჲ მათი, მოძღუართა - სწავლაჲ ჭეშმარიტებისაჲ, მდაბალთა - სიმდაბლჱ მათი, და სახიერთა და მშჳდთა - სიწრფოებაჲ და სიმშჳდე გონებისა მათისაჲ, მონაზონთა - მოთმინებაჲ მათი და ლოცვისა განსრულებაჲ და მინდობაჲ ღმრთისა, ერის კაცთა - სიწრფოებაჲ და გლახაკთ მოწყალებაჲ და სიწმიდე მათი.

ესე ყოველნი იყვნენ, შვილო ჩემო, განმზადებულ შემთხუევად ღმრთისა კადნიერებით, შემთხუევად მინდობილნი საქმეთა მათთა კეთილთა. ხოლო შენ, შვილო ჩემო, არარაჲ გაქუნდეს, არცა გიც ნაწილი მათ თანა ყოლადვე. ვაჲმე, შვილო ჩემო, ჟამსა მას, ოდეს წარგადგინონ წინაშე ქრისტესა მსაჯულისა მის თუალ-უხუავისა! რომლითა-მე სახითა წარსდგე წინაშე მისსა, წმიდითა-მე მით სქემითა მონაზონებისაჲთა ანუ სამოსლითა მით მსოფლიოჲთა, საერისკაცოჲთა? რომელი-მე სიტყუაჲ მისცე ჟამსა მას განსამართლებელი ცრუვებისა მისთჳს აღთქუმისა შენისა, რომელი-იგი აღუთქუ ღმერთსა, ოდეს-იგი შეიმოსე სქემაჲ მონაზონებისაჲ?

ვაჲმე, შვილო ჩემო, ჟამსა მას, ოდეს გესმეს პირისაგან საღმთოჲსა, ოდეს-იგი გრქუას შენ, ვითარმედ: მე არა იძულებით გიწოდე შენ, არამედ შენ ნეფსით თჳსით მოხუედ, ხოლო მე შეგიწყნარე. ამისსა შემდგომად მეცრუვე და უარ-ჰყავ უფლებაჲ ჩემი და განამტყუვნე აღთქუმაჲ იგი, რომელი აღმითქჳ მე. ხოლო მე აღთქუმასა ჩემსა არა უარ-ვჰყოფ. ყოველმან რომელმან უვარ-მყოს, მეცა უვარ-(ვ)ყო იგი. შენ უვარ-მყავ მე შემდგომად აღთქუმისა, და მსახურებისა არა მმსახურე, არამედ მიყუე მე და მეცრუვე. ვაჲმე, შვილო ჩემო, რამეთუ ჟამსა მას უვარგის-მყოფელთა თანა შეირაცხო. შვილო ჩემო, რასა უკუე სარგებელ გეყოს შენ ცოლი ჟამსა მას, გინა შვილნი მას ჟამსა?

შვილო ჩემო, განარჩინენ კეთილის მოქმედნი ბოროტის მოქმედთაგან, რაჟამს არცა მამაჲ და არცა დედაჲ, არცა ძმანი და არცა ნათესავნი და მეგობარნი შემძლებელ არიან შეწევნად ჟამსა მას, განარჩინენ თუალ-უხუავად და უწყალოდ. ვაჲმე, შვილო ჩემო, ჟამსა მას, ოდეს განყუნენ ორ გუნდად თითოეულნი, მაშინ კეთილის მოქმედთა განაპონ ცეცხლი იგი, საშოვალ განვიდენ უვნებელად, ხოლო ცოდვილნი შთაცჳვენ შორის ალსა მას მოტყინარესა საშინელსა და მას შინა დაისაჯნენ უკუნისამდე, რომელსაცა ღირს იყვნენ მსგავსად საქმეთა მათთაებრ ბოროტთა; და რომელნიმე შთაითხინენ ჯოჯოხეთა, და სიღრმესა მას შინა დანთქმულნი არღარა იხილვნენ უკუნისამდე; და სხუანი შთაითხინენ სიმყრალესა მწჳრისა საშინელისა და ცივისასა, და სხუანი შთაითხინენ მღჳმესა ქუესკნელისასა; და სხუანი იქმნენ მატლთა საჭმლად უკუნისამდე; და სხუანი შეითხინენ ბნელსა მას წყუდიადისა გარესკნელისასა და არღარა იხილონ მათ ნათელი ვიდრე უკუნისამდე; და სხუანი დგენ კარსა ზედა მსაჯულისასა შეძრწუნებულნი; და სხუანი მიეცნენ ტირილსა მას თუალთასა და ღრჭენასა კბილთასა საუკუნოდ და უკუნისამდე.

მოიჴსენენ, შვილო ჩემო, ესე მწარენი სატანჯველნი, მოიჴსენენ ჴმანი იგი მწუხარებისანი და სულ-თქუმაჲ იგი და ტირილი დაულევნელი და ვაებაჲ იგი გაუწყუედელი, რომელსა ყოლადვე არა ეპოვების ნუგეშინის-ცემაჲ. და სიმწარე იგი სატანჯველთა მტკივანთაჲ, რომელსა შინა დანთქმულ იყვნენ ცოდვილნი. ვაჲმე, შვილო ჩემო, უკუეთუ მკჳდრობაჲ შენი მათ თანა ყოფად არს, უმჯობეს იყო შენდა, თუმცა ყოლადვე არა გეხილვა ნათელი ესე ჰაერისა ამის წარმავალისაჲ და არცამცა შერთულ იყავ რიცხუსა ძეთა კაცთასა.

აღიხილენ თუალნი შენნი, შვილო ჩემო, და იხილენ მოყუარენი შენნი, წმიდანი მონაზონნი, რომელსა სუფევასა შინა არიან. აცადენ მკუდარნი  დაფლვად თჳსთა მკუდართა (მათე 8.22) და შენ კუალად იქეც სახესავე მას შენსა ღმრთისასა ანგელოზებრსა და მსგავსად წინაწარმეტყუელისა იტყოდე: "კურთხეულ არს უფალი, რომელმან არა მიმცა მე ნადირად კბილთა მათთა და შემდგომი" (ფსალმ. 123.6). და შემძლებელ არს ღმერთი შეცთომილთა მოქცევად და მან მხოლომან სახიერებითა და კაცთ მოყუარებითა თჳსითა მოგაქციენ კუალად და შეგრთენ სამწყსოსავე თჳსსა, რამეთუ მოწყალე არს და შემწყნარებელ და მისი არს დიდებაჲ უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.