წმიდა ეფრემ ასური

სწავლაჲ წმიდისა ეფრემისი სინანულისათჳს და სიმდაბლისა

ძველი ქართული თარგმანი

ნეტარ არს კაცისა მის, რომელმან გულისჴმა-ყოს უძლურებაჲ თჳსი, რამეთუ ამისი მეცნიერებაჲ ექმნა მას საფუძველ და დაწყება ყოველთა კეთილთა საქმეთა და სათნოებათა. რამეთუ რაჟამს გულისჴმა-ყოს კაცმან უძლურებაჲ თჳსი ჭეშმარიტად, მაშინ განაშოროს თავი თჳსი დაჴსნილობასა, რომელ არს უდებებაჲ ცნობისაჲ, და განამრავლოს დაცვაჲ თავისა თჳსისა. რამეთუ უკუეთუ არა მიეშუას კაცსა ზედა ღმრთისა მიერ მცირედ განსაცდელთა შევრდომაჲ, ჴორციელთა გინა სულიერთა, ვერ შემძლებელ არს კაცი ცნობად უძლურებისა თჳსისა, არამედ რაჟამს შეატყუას უძლურებაჲ თჳსი შეწევნასა ღმრთისასა, მაშინ გულისჴმა-ყოს სიდიდე მისი და კუალად რაჟამს გულისჴმა-ყოს შეწევნაჲ და დაცვაჲ და დაფარვაჲ და ყოვლით კერძოვე განრინებაჲ და ცხორებაჲ სულისა თჳსისაჲ და გული მისი მარადის შეეკრას შიშსა და ზარსა მისსა, მაშინ ეუწყოს მას და ცნას ჭეშმარიტად, ვითარმედ ზარი ესე და შიში, რომელ არს გულსა მი[ს]სა, მოასწავებს, ვითარმედ უჴმს მას სხუაჲცა შემწე, რამეთუ გული მისი წამებს შინაგანითა მით შიშითა, რომელი დადნების, რამეთუ ნაკლულ არს რომლითამე, და მისგან ვერ გულ-პყრობილ არნ მინდობით კაცი იგი, არამედ უჴმს მას შეწევნაჲ ღმრთისაჲ საცხორებელად, და რაჟამს გულისჴმა-ყოს, ვითარმედ უჴმს მას შეწევნაჲ ღმრთისა მიერი, განამრავლოს ლოცვაჲ, და რავდენცა განამრავლოს ვედრებაჲ, დამდაბლდეს გონებაჲ. რამეთუ არავინ უღონოჲ და მთხოველი ჰპოვო მზუაობარი, არამედ მდაბალი და გული[თ] შემუსრვილი, და სული მდაბალი ღმერთმან არა შეურაცხ-ყვის. ვიდრე არა დამდაბლდეს გული, არა დასცხრების სიარულისაგან. ხოლო სიმდაბლე შემკრებელი არს გონებისაჲ, და ოდეს დამდაბლდის კაცი, მუნთქუესვე მოიცვის იგი წყალობამან ღმრთისამან. მაშინ ცნას გულმან შეწევნაჲ იგი ზეგარდმოჲ, რამეთუ პოვოს რაჲმე მან ძალი მისანდობელი გონებასა შინა მი[ს]სა. და რაჟამს ცნას მიწევნაჲ იგი საღმრთოჲ, მოსრული შემწედ ამაღლებისა მისისა, მუნთქუესვე გული მისი აღივსოს სარწმუნოებითა და მისგან ცნას, ვითარმედ ლოცვაჲ შესავედრებელი არს შეწევნისაჲ და აღმომაცენებელი ცხორებისაჲ, საუნჯე სასოებისა და ჴსნისაჲ, ნავთ საყუდელი მძჳნვარებასა ღელვათასა და სინათლე დაბნელებულთაჲ, განმაძლიერებელი უძლურთაჲ, დამფარველი განსაცდელთაგან, სიმრთელე სნეულთაჲ და ფარი ჴსნისაჲ ჟამსა ბრძოლისასა, ისარი ლესული წინაშე პირსა მტერისასა.

და ესე ყოველნი სათნოებანი კეთილნი პირველად ლოცვითა მოიგებიან და სასოებითა დამტკიცდებიან. და რაჟამს ესე მოიგის კაცმან, გონებაჲ მისი განმხიარულდის მინდობითა. და მაშინ იწყის მადლობად ღმრთისა ყოვლითა გულითა თჳსითა მხიარულებით. წერილ არს, ვითარმედ: "ყოველი რომელი ითხოვდეს შენგან, მიეცი; და, თუ ვინმე წარგიღებდეს რასმე, ნუ აყენებ; და რომელსა ენებოს სესხების შენგან, ნუ მიიქცევი მისგან" (მათე 5.42) . ესე მცნებანი თჳთეულნი არიან განყოფილად, ხოლო მცნებაჲ შეერთებული ამას ზედა ესე არს, ვითარმედ: "განყიდე ყოველი მონაგები შენი და განუყავ გლახაკთა და აღიღე ჯუარი შენი და შემომიდეგი მე" (მარკოზ. 10.21) . ხოლო ჯუარი, რომელი თქუა, მოთმინებაჲ არს განსაცდელთა და მწუხარებათაჲ, რომელმან მისცა ყოველი მონაგები თჳსი გლახაკთა და აღიღო ჯუარი თჳსი და შეუდგა, ამან ერთობით აღასრულნა ყოველნი მცნებანი, რომელი ებრძანა მას ზეგარდმო. და კუალად თქუა, ვითარმედ: მნებავს ყოველთა კაცთა ყოველსა ადგილსა აღპყრობაჲ ჴელთაჲ სიმართლით.

და კუალად ამას ზედა ბრძანა შესლვაჲ საუნჯედ და ლოცვაჲ ფარულად, და კუალად მარადის ილოცევდით. აწ რომელი შევიდეს საუნჯედ და ილოცვიდეს მარადის, ამან აღასრულა ლოცვაჲ იგი, რომელ ბრძანა ყოველსა ადგილსა. და კუალად თქუა: ნუ ისიძავთ, ნუ კაც-ჰკლავთ, ნუ იმრუშებთ და ყოველთა მსგავსთა ამათთაჲ, და რამეთუ დაარღჳენით გულის-სიტყუანი თქუენნი სიმაღლისანი.

აწ უკუე რომელმან დაარღჳნეს გულის-სიტყუანი თჳსნი ყოვლისა ბოროტისანი, აღუსრულებიეს თქუმული იგი ზეგარდმოჲ. ამისთჳს ღმრთის მოყუარენი და მტკიცენი სარწმუნოებითა მოღუაწე არიან დაცვად მცნებათა მათ შეკრებულთა. მე ვჰგონებ, ვითარმედ სინანული ამით სამითა მცნებითა სრულ იქმნების, რაჲთა დაარღჳნეს კაცმან გულის სიტყუანი თჳსნი ბოროტნი, და მარადის ილოცივდეს, და მწუხარებათა და განსაცდელთა დაუთმოს მომავალთა. და ვერვინ შემძლებელ არს სრულებასა მიწევნად თჳნიერ ამათ სამთა საქმეთა სახელ-დებულთასა. მე ვითარ ვჰგონებ, ჯერ-არს და უღირს ყოველსა კაცსა სინანული ცოდვილსა და მართალსა, რომელთა ჰნებავს, რაჲთა მშჳდობასა ღირს იქმნენ, რამეთუ არავინ არს სრულ, რომლისამცა არა უნდა საქმე ამათ სამთა საქმეთაჲ, რომელ ვაჴსენენით.

აწ უკუე ვინაჲთგან დაიდვა საფუძველი სინანულისაჲ, ვაშენებდეთ მას ზედა საქმეთა კეთილთა სარწმუნოებითა ღმრთისაჲთა და სწავლითა ნათლის-ღებისაჲთა, რამეთუ ყოველსავე საქმესა საფუძველი ჯერ-არს დადებად და საფუძველ სინანულისა არს სარწმუნოებაჲ ღმრთისაჲ, და ერთი ნათლის-ღებაჲ მოსატევნებელად ცოდვათა, და მას ზედა შენებად, ვითარცა ვის ენებოს კეთილისა საქმე და სათნოებაჲ სჯულიერი. ხოლო რომელთა კუალად შეაგინებს წმიდაჲ იგი ნათლის-ღებაჲ გარდასლვითა მცნებათაჲთა და მიდევნებითა ცოდვისაჲთა, არღარა ჯერ-არს მეორედ ნათლის-ღებაჲ წყლითა. ხოლო მოცემულ არს ჩუენდა მეორედ ნათლის-ღებაჲ ცრემლითა სინანულისაჲთა მოსატევებელად ცოდვათა ჩუენთა, რომელნი შეგუემთხჳნენ უდებობით და დაჴსნილობით, შურითა მტერისაჲთა შემდგომად ნათლის-ღებისა ჩუენისა.

არამედ ჯერ-არს ჩუენდა, რაჲთა მოვიპოვნეთ ცრემლნი მჴურვალენი გულითა ლმობიერითა და სულითა მღჳძარითა. და ესრეთ დაუცადებლად ვიდრე განსლვამდე ჩუენდა ამიერ სოფლით ვვედრებოდით ქრისტესა ღმერთსა ჩუენსა ცოდვილთა მწყალობელსა, რაჲთა მოგჳტევნეს ბრალნი ჩუენნი და ღირს-მყუნეს სასუფეველსა მისსა, რაჲთა ვადიდებდეთ მას თანა მამით და სულით წმიდითურთ აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.