დიაკვანი ანდრია კურაევიჩვენი დამარცხების შესახებ(წიგნიდან "სატანიზმი ინტელიგენციისთვის". თ. 17)ახლა თამამად შემიძლია ვთქვა: ჩემი სიმკაცრე რერიხიანობისადმი დაკავშირებულია არა მარტო იმასთან, რომ გულს მტკენს იმის დანახვა, როგორ ატყუებენ და ამახინჯებენ ათასობით ჩემი თანამედროვეს ცხოვრებას, არამედ იმიტომ, რომ ვიცი, თეოსოფიის მოწაფეები ჩემი ერთმორწმუნეების დასჯას დაიწყებენ. ვიცით მახატმებს სწამთ "მხოლოდ მატერიის, როგორც ხილული ბუნების" (Письма Елены Рерих 1929 1938. Т. 1, с. 273). მაგრამ, ამასთანავე, ისიც გვახსოვს, როგორი რელიგიური წარმოდგენების მიხედვით სთავაზობენ თეოსოფები "სახელმწიფო წყობილების აშენებას, რომელიც აღბეჭდილი იქნება რელიგიური კულტის მონიზმით" (Письма Елены Рерих 1932 1955. с. 264). "მონიზმი" არანაირად არ ნიშნავს "უნივერსალიზმს", რომელიც საკუთარ თავში ტოვებს ადგილს ყველა სხვა დანარჩენი მსოფლიო რელიგიის მრავალფეროვნებისთვის. არა, -მათი საოცნებო "ერთობა" აუცილებლად დადგება. მე დარწმუნებული ვარ, რომ მომავალი თეოსოფიასა და ოკულტიზმს ეკუთვნის. თვით თეოსოფიის დამფუძნებლები შეიძლება დაივიწყონ, ხოლო მათი სახელები და წიგნებიც ისტორიის დინებაში გაითქვიფონ. მაგრამ, ერთი უდავო "დამსახურება" გააჩნიათ - ქრისტეანობა ლამის ერთადერთი მსოფლმხედველობაა დედამიწაზე, რომელიც საკუთარ ისტორიულ მარცხშია დარწმუნებული. ქრისტეანობამ გვაუწყა ერთ ერთი ყველაზე შავბნელი ესქატოლოგია; მან გაგვაფრთხილა, რომ ბოლოს და ბოლოს, ბოროტების ძალებს მიეცემა ძალა "წმიდათა წინააღმდეგ ბრძოლისა და მათი ძლევისა", და მიეცემა ხელმწიფება, "რათა მბრძანებლობდეს ყველა ტომსა და ხალხს, ერსა და ენას" (გამოცხ. 13:7). სახარება გვამცნობს, რომ ჯოჯოხეთის ბჭენი ვერ სძლევენ ეკლესიას, რომ ეკლესია უძლეველია. მაგრამ, "უძლეველობა" უცილობლივ "ძლევამოსილობას" როდი ნიშნავს. მიწიერი ისტორიის პერსპექტივაში ჩვენ სახარების საყოველთაო- ანტიქრისტეს თემა დემოკრატიულ ჟურნალისტიკაში ურცხვ კადნიერებად მიიჩნევა. თვით პუბლიცისტებსაც, რომლებსაც ქრისტეანებად მოაქვთ თავი, ეუხერხულებათ გაიხსენონ ბიბლიის დამამთავრებელი წიგნი - მაგრამ "ახალი მსოფლიო წესრიგის ფორმირება" მარტო "იუდეო- რადგანაც მე ვარ არა პოლიტოლოგი, არამედ ქრისტეანი ჟურნალისტი, ამ თემაზე არ ვწერ ფუტუროლოგიური აზარტით, მხოლოდ იმიტომ, რომ ეს "ახალი მსოფლიო" მალე მოვა. უბრალოდ, მე მიმაჩნია, რომ წმიდა წერილი არ საჭიროებს ცენზურას - "ავიღოთ აპოკალიფსისი... საიდუმლო წიგნი, რომელიც გაშფოთებს როდესაც კითხულობს, გული გიჩერდება იმ მოვლენების წარმოდგენაში, აპოკალიფსისი რომ გიწინასწარმეტყველებს... მისი პირველივე სტროფები გვამცნებს, როგორ მოაწყობენ სამსჯავროს ქრისტეს ეკლესიაზე... არ არსებობს არავითარი ეჭვი, რომ აპოკალიფსისი ეს არის არა ქრისტეანული, არამედ პირველქრისტეანული წიგნი... ეს არის წიგნი, რომელიც ტირის და გმინავს..." (Розанов В. В. Уединенное. – М., 1990, с. 398). აი, რაზე უნდა ვილაპარაკოთ უწინარეს ყოვლისა. აპოკალიფსისი ლაპარაკობს ქრისტეანთა გამოხსნაზე "ამ წუთისოფლის" აუტანელი ტყვეობიდან, და იმის, შესახებ, რომ ანტიქრისტეს გაბატონებაში ძირითადად დამნაშავეები არიან არა "მასონები", არამედ თვით ქრისტეანები, რომლებიც ქრისტეანად ყოფნით დაიღალნენ. აი, რატომ იკლებს ნათელი ამ წუთისოფელში. მათ მოუნდათ იყონ კიდევ ვიღაც, მოუნდათ წარმართული, სულიერი "ეგზოტიკის" გასინჯვა და აი, მიზეზი, თუ რატომ ვრცელდება უკუნი წყვდიადი მთელს დედამიწაზე "მეექვსე ჟამნიდან მეცხრემდე" (წმ. წერილში მრავლადაა სხვადასხვაგვარი სიმბოლური ანარეკლები. ქადაგების სამნახევარი წელიწადი იმისა, ვინც იყო "ნათელი სოფლისა" - აი, მთელი ქრისტეანული აპოკალიპტიკის უმთავრესი ცნობა: ადამიანები თვითონ აირჩევენ ახალ სარწმუნოებას და ახალ მეუფეებს, თვითონ გაუღებენ კარს "ბნელეთის თავადს". და რა ხდის გარდაუვალს ამ უკანასკნელ არჩევანს? ამისი ერთ ერთი მიზეზი არის სიკეთისა და ბოროტების "ასიმეტრიული შეიარაღება". სიკეთეს არ შეუძლია აირჩიოს მიწიერი პოლიტიკის ზოგიერთი საშუალება და სიკეთედვე დარჩეს. მაშინ როდესაც, პირიქით, ბოროტებისთვის არ არსებობს შეზღუდვები. მას შეუძლია საქველმოქმედო აქციებიც კი მოაწყოს ისე, რომ არ შეცვალოს თავისი ბოროტი ბუნება (მაგალითად, თუ ფილანტროპიულ ღონისძიებებს ისე მოაწყობენ, რომ დაეხმარებიან რა ადამიანებს ერთი მიმართებით, ბოროტებასთან კავშირს განამტკიცებენ სხვა მიმართებით, მათი ცხოვრების სხვა ასპექტებში - სიკეთე არ შეიძლება ძალდატანებით შეიჭრას ადამიანთა ცნობიერებაში. ბოროტება კი შეუზღუდავია ჰიპნოკრატიაში. ქრისტეანები არ ისახავენ მიზნად ახალი რასის ადამიანთა გამოყვანას გენური ინჟინერიის გამოყენებით. ნეოწარმართობა კი პირიქით, სრულიად მზად არის კაცობრიობის გენურ- გარდა ამისა, ცხადია, რომ ადამიანში ღრმად არის ჩამჯდარი "ჯვრისგან გაქცევა", სურვილი იცხოვროს ღვაწლის, მათ შორის, მცნებათა აღსრულების გარეშე. მეტნაკლები დაჟინებულობით და ხმამაღლა, ჩვენ ყველანი სახეში ვებუზღუნებით ქრისტეს იმ სიტყვებით, რა სიტყვებითაც მიმართავს მას დიდი ინკვიზიტორი დოსტოევსკისთან: "გადი ჩვენგან, ხელს გვიშლი!". და ერთხელაც ეს თავის მომაბეზრებელი ბუზღუნი და ჯანყი სრული წარმარტებით დასრულდება, რადგან აღსრულდებიან ჩვენი გულების ყოველდღიური და საყოფაცხოვრებო სურვილები - ადამიანები ცხოვრების ისეთ წესსა და საზოგადოებას აირჩევენ, რომელშიც შეუძლებელი იქნება ქრისტეს პოვნა (ამ მხრივ საკმაოდ საინტერესოა ვ. ალექსეევისა და ა. გრიგორიევის ნარკვევი, "ანტიქრისტეს რელიგია", რომელიც ააშკარავებს, თუ რითი შეუძლია ოკულტიზმს თანამედროვე ელიტის მიპყრობა. В. Алексеев и А. Григорьев. «Религия антихриста». – Новосибирск, 1994, сс. 193 212). ვადები ჩვენთვის უცნობია. სრულიად შესაძლოა, რომ ამჟამინდელი ნეოწარმართული ბუმი ისევე ჩაცხრება, როგორც გნოსტიკოსებისა და არიანელების, ბოგომილებისა და ხლისტების... სრულიად შესაძლოა, რომ "მერწყულის ეპოქის" წინასწარმეტყველები აღმოჩნდებიან მორიგი ცრუწინასწარმეტყველები. მაგრამ, საქმე ამაში როდია, არამედ იმაში, რომ რაც უფრო შორს მივდივართ, მით უფრო ეკრობა "პროგრესული კაცობრიობა" იმას, რის წინააღმდეგაც გრგვინავს აპოკალიფსისი. მე არ ვაკეთებ პოლიტიკურ პროგნოზებს. უბრალოდ ასე ლაპარაკობს ბიბლია. და ასე ლაპარაკობს გოეთე: "მე ვჭვრეტ დროებას, როდესაც ადამიანები შეწყვეტენ ღმრთის გულის გახარებას" (ციტ. Ясперс К. Смысл и назначение истории. – М., 1991, с. 156) და მაშინ დადგება აღსასრული. ბიბლიის ერთ ერთი ძირითადი ინტუიცია იმაში მდგომარეობს, რომ ის ისტორიას აღიქვამს როგორც საღმრთო სივრცეს, სადაც ერთმანეთს ხვდებიან და ელაპარაკებიან ღმერთი და ადამიანი. თუ ისტორია ვერ შეასრულებს თავის ამ დანიშნულებას - ოდესღაც არ მასვენებდა საკითხი: რატომ უნდა დამთავრდეს ისტორია? მთელი ჩვენი ცოდვებისდა მიუხედავად, რატომ არ აძლევს ღმერთი კიდევ ერთ შანსს, შეუბღალავ და უმწიკვლო თაობას? შემდეგ მე დავინახე: ისტორია საჭიროა მანამ, სანამ ადამიანს გააჩნია თავისუფლება. როდესაც არჩევნის თავისუფლება წაგვერთმევა - ვაკის დაკლაკნილ მდინარესაც შეუძლია კაშხალი წარმოშვას: ჯერ ამ კლაკნილში რამოდენიმე კუნძი ჩაიძირება, მას დაემატება შლამი და ქვიშა. გაჩნდება მეჩეჩი, შემდეგ - ისტორიის მდინარეც ასეა. თაობიდან თაობამდე სულ მეტი და მეტი ჭუჭყი გროვდება მის კალაპოტში. და ზეცა სულ უფრო და უფრო შორი ხდება. ძნელად გასაგები ხდება კითხვა: "უფალო, რა უნდა გავაკეთო, რომ დავიმკვიდრო საუკუნო სიცოცხლე?" და კიდევ უფრო რთული იქნება მოსმენილი პასუხის შესრულება... დადგება ისტორიის აღსასრული: აღარაფერი დარჩა აღსასრულებელი... აღარაფერი აღსრულდება. "სახარება - გარკვეულ ზომამდე მანუგეშებელი იყო იმის მიჩნევა, რომ ანტიქრისტე, ერთგვარი მოუგერიებელი მაგიური ძალით, საკუთარ ხელმწიფებას ძალდატანებით თავს მოახვევს ადამიანებს. მაგრამ უკანასკნელი ისტორიული ტრაგედიის თავისებურება სწორედ იმაშია, რომ "ხალხები ნებაყოფლობით გახდებიან მისი მოკავშირენი" (ღირ. ეფრემ ასურელი) (Преп. Ефрем Сирин. На пришествие Господне. 2. // Творения. Ч. 3. – Сергиев Посад, 1912, с. 139). არადა, იმისთვის, რომ კაცობრიობამ საკუთარინ ნებით გააკეთოს ასეთი არჩევანი, მის ყოველდღიურ ცხოვრებაში უნდა ხდებოდეს ისეთი რამ, რაც მას ამისკენ უბიძგებს. ანტიქრისტე მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება აირჩიონ და აღიარონ, თუკი ღირებულებათა მისი სისტემა ჯერ კიდევ მის მოსვლამდე გაბატონდება. სახარებას, რომელსაც ოფიციალურად ჯერ კიდევ პატივს მიაგებენ, ცვლის სხვა იდეალი - გ. ვაჰანიანის დასკვნით, "კულტურულ ასპექტში ჩვენი ასწლეული პოსტქრისტეანულია, რადგან ადამიანს უკვე აღარ გააჩნია შესაძლებლობა ქრისტეანი გახდეს. ჩვენი კულტურის ძირითადი რეგულატივები, ანუ ის, რაც განსაზღვრავს ჩვენს თვითშეგნებას, მიუწვდომელს გვხდის სახარებისთვის" (Vahanian G. Kultur ohne Gott?: Analisen und Thesen zur nachchristlichen Ara. – Gottingen: Vandenhoeck a.Ruprecht, 1973, s. 95). ანტიქრისტეს იმ სამეფოში, რომელსაც აპოკალიფსისი აღწერს, ადამიანს მიეცემა თავისუფალი არჩევანის უფლება აირჩიოს ესა თუ ის კანდიდატი, მაღაზიაში იყიდოს ამა თუ იმ მარკის მაცივარი. მაგრამ, მომავალი საზოგადოება უძლური იქნება პასუხი გასცეს კითხვას: რას ნიშნავს იყო ქრისტეანი. პასუხი ამ კითხვაზე, უკვე დღესაც კი არ ისმის. დასავლეთში "ქრისტეანად ყოფნაში" გულისხმობენ იმას, რომ იყო "წესიერი მოქალაქე, ბეჯითად იხადო გადასახადები და შეძლებისგვარად ეწეოდე ფილანტროპიას". XX საუკუნის უმსხვილესი პროტესტანტი ღვთისმეტყველი პაულ ტილიხი, კითხვაზე, ლოცულობს თუ არა, პასუხობდა: "არა, მე მედიტაციას ვეწევი" (Шейфер Ф. Современная философия и теология. // Диспут. 1992, январь март. с. 72). მართლმადიდებლურ ქვეყნებში ამაზე უარესს გიპასუხებენ: "იყო მართლმადიდებელი ნიშნავს - ვლადიმირ სოლოვიოვის ანტიქრისტეს ოცნებაა ჩაკეტოს მართლმადიდებლობა რიტუალურ- მახსენდება, რომ იუდეველთა ბრბომაც იგივე გააკეთა, როდესაც ითხოვდა იუდეველთა მეფის დასჯას და თაყვანს სცემდა პილატეს და ამბობდა, რომ არ ჰყავს სხვა მეფე, კეისრის გარდა... ამდენად, სოლოვიოვთანაც გამოყენებულია ეს მომენტი. სოლოვიოვი წერს, რომ როდესაც "იერარქთა უმეტესი ნაწილი, ყოფილ ძველმორწმუნეთა ნახევარი და მართლმადიდებელ მღვდელმსახურთა ნახევარზე მეტი, ბერები და ერისკაცნი სიხარულის ყიჟინით ტრიბუნაზე ავიდნენ ", ადგა მხცოვანი იოანე (4) და ხმამაღლა გააცხადა, რომ "ქრისტეანებისთვის ყველაზე ძვირფასი თვით ქრისტეა". უკიდურეს შემთხვევაში, მართლმადიდებლობასთან მიმართებაში ანტიქრისტეს პოლიტიკა უკვე ხორციელდება: მართლმადიდებლობა წარმატებით შეჰყავთ ეთნოგრაფიულ- ამასწინათ ერთ ერთ მონარქიულ ყრილობაზე, სადაც ტრიბუნიდან გამუდმებით ისმოდა ტრიადა: "მართლმადიდებლობა, თვითმპყრობელობა, ეროვნულობა", შევნიშნე, რომ ჩემს წინ, სამი საკმაოდ სიმპათიური და ინტელიგენტური გარეგნობის ქალბატონი, გატაცებით კითხულობდა წიგნს სახელწოდებით "რუნიკული მაგია", თანაც აშკარად აღიქვამენ მას როგორც "სასწავლო სახელმძღვანელოს". "რუსეთის აღორძინების" ამ აქტივისტებს ვთხოვე, ამ ყრილობაზე მაინც არ გათამაშებოდნენ სატანას. ამაზე საკმაოდ თავდაჯერებულად და მტკიცედ მიპასუხეს, რომ "განა ყველაფრის ცოდნა არ არის საჭირო?! განა ყველაფერს არ უნდა გავეცნოთ?!" მაგრამ, ამ ყველაფრისმცოდნეებს როცა ვკითხე იციან თუ არა "მამაო ჩვენო" - უკანასკნელი ასწლეულების განმავლობაში ქრისტეანობა გულმოდგინედ ნადგურდებოდა რაციონალისტური განმანათლებლობით. ღვთისმეტყველები (პროტესტანტები და კათოლიკეები, მათ კვალობაზე კი მართლმადიდებლებიც კი) ცდილობდნენ რაციონალური დასაბუთება მიეცათ ქრისტეანული სარწმუნოებისთვის. მისტიკას კი გულმოდგინედ დევნიდნენ მისგან. საიდუმლოებები "ობრიადებად" გადააქციეს, ხოლო ეს უკანასკნელი "უმეცართა ბიბლიად", ანუ ჟესტების მეშვეობით ბიბლიის განმარტებად გამოაცხადეს. "მაგიზმისგან" (ანუ ენერგიული, ზეციერი მყოფობის მადლმოსილებისგან) "გასუფთავებული" ქრისტეანობა საკმაოდ რაციონალისტური გახდა. როდესაც ევროპელებმა აღმოსავლეთის ასკეტიკა და მისტიკა აღმოაჩინეს (იგულისხმება ინდოეთის მისტიკა - ეკლესიური ადამიანების რელიგიური შეგნება დღესაც გაკვირვებს თავისი წინააღმდეგობრიობით. როგორც კი იწყება ლაპარაკი მართლმადიდებლობაზე - ქრისტეანები, რომლებსაც ხელში მხოლოდ "ეკლესიის ქრისტეანული დოქტრინა" შერჩათ და "ადამიანის უფლებათა ქრისტეანულ გაგებაზე" მსჯელობენ; ქრიტეანები, რომლებსაც ერცხვინებათ "წმიდა აიაზმისა" და მაცხოვრის სიტყვებისა, რომ ლიტურგიაზე პური და ღვინო მის ხორცად და სისხლად შეიცვლება, - მაგრამ, თუნდაც სარწმუნოების სიტყვებთან და ნიშნებთან მუშაობისას, ჩვენს პოსტმოდერნისტულ, "სათამაშო" ცივილიზაციაში მიმდინარეობს ცნებათა აღრევა. და ეს აღრევა, თუნდაც ყოფით, ჩვეულებრივ პარტიულ პოლემიკაში, ისე ფარულად და შეუმჩნევლად ხდება, რომ ადამიანი ვერ ამჩნევს უცებ ვის მხარეზე აღმოჩნდა. მაგალითად, ეკლესიური (უკვე ანტიეკლესიური - ვალერი სენდეროვი ასე მსჯელობს "უსჯულოების საიდუმლოს" შესახებ: "განა ურწმუნონი, ან მწვალებლები იყვნენ ქრისტეანული კულტურის უმთავრესი მტრები: მათი ტალღები თავს ევლებოდნენ "კაცთა ურიცხვ სიმრავლეს", მათ, ვინც არც ცხელია და არც ცივი... გულაღრეულ რაბლეზიანობას არც ღმრთისთვის სცალია და არც სატანისთვის. კიდევ ერთხელ დავფიქრდეთ: ჰუმანიზმი, რომელმაც შეცვალა ღმრთის სიყვარული, ქრისტეს სიყვარული! შუასაუკუნეების მკვეთრი მობრუნება ძველი აღთქმისკენ... მაგრამ, ეს მხოლოდ ისტორიული ადაპტაციის შეჯამებაა, სახარების ფაქტიური გადაწერაა, რომელიც აუტანელია მათთვის, ვინც "მხოლოდ ნელთბილია". შემდეგ რა ხდება უკვე ცნობილია. ქრისტეანობა "აღაშენეს" ახალ, კომფორტულ და უსაფრთხო დონეზე. როგორც ჩანს, ტილიხს ეკუთვნის ფრაზა მოსახერხებელ, მყუდრო ღმერთზე, რომელიც არაფერს ითხოვს, ყოველთვის მზად არის შენს გადასარჩენად, თუნდაც გადარჩენა სულაც არ გინდოდეს... ხოლო "უცებ თავს დატეხილი ჭეშმარიტების გამოელვება" გაქრა და სადღაც ისტორიულ წყვდიადში აითქვიფა. ის აღელვებდა ორიოდ ახირებულ ადამიანს, ის იყო ატავიზმი კეთილ ქრისტეანებს შორის, რომლებიც ოლიმპიური სიმშვიდით, საქმიანი პუნქტუალობით აღნიშნავდნენ კეთილი ღმერთის აღდგომას, რომელიც არის ჯანმრთელობის, ოჯახური სიმყუდროვისა და კომერციული წარმატების გარანტი..." (Сендеров В. После абсурда. Христианство в эпоху безвременья. // Русская мысль. 3.11.92). მნიშვნელოვანია გავიგოთ, რომ ანტიქრისტეს სამეფო სასწაულებრივად როდი დამყარდება. ის ჯოჯოხეთის უფსკრულიდან არ ამოხეთქავს და ჩვენს სამყაროში არ შემოიჭრება. ის თანდათანობით ყალიბდება ადამიანთა საზოგადოებაში. ანტიქრისტეს ის სახეები, რომელთაც ბიბლია გვიხატავს, პოლიტოლოგიის ენაზე რომ გადავიტანოთ, დავინახავთ, რომ ჯერ ერთი, ეს სამეფო ეკუმენისტურია. ეკუმენისტური იმ გაგებით, რომ მოიცავს "ოიკუმენას", ანუ იმ კულტურის სამყაროს, სადაც ცხოვრობენ ან შეიძლება ცხოვრობდნენ ქრისტეანები. ანტიქრისტეს სამეფო შეიძლება იყოს სრულიად გლობალური - რატომ ვლაპარაკობ "დასავლურ" ძალებზე? იმიტომ, რომ ანტიქრისტეს სამეფო მაინც საკმარისად გლობალური იქნება. ხოლო გლობალური მართვა საჭიროებს უმაღლეს ტექნიკასა და ტექნოლოგიებს, ასევე გულისხმობს საკმაოდ განვითარებულ მმართველ აპარატს. სწორედ დასავლეთურმა ცივილიზაციამ შეიმუშავა გლობალური და კირკიტა ხელისუფლების ტექნოლოგიები. არც ერთი წინა "მსოფლიო" იმპერია არ ფლობდა იძულებისა და მართვის ისეთ მძლავრ აპარატს, რომელიც მართლაცდა შეძლებდა თავისი პროვინციებისა და მოქალაქეების ცხოვრების გაკონტროლებას. უკეთეს შემთხვევაში ის იზღუდებოდა ადგილობრივი ელიტის ცხოვრების კონტროლით. მაგრამ, ობივატელისთვის თითქმის არ ჰქონდა მნიშვნელობა - თანამედროვე დასავლურ საზოგადოებაში აღმოცენდა მართვის ისეთი ტექნიკა, რომელიც ხელისუფლებს პრაქტიკულად შესაძლებლობას აძლევს მოიპოვოს სრული ინფორმაცია თავისი მოქალაქეების ცხოვრების ყველა სფეროსა და მხარეზე. ასევე, შესაძლებლობას იძლევა მყის მიაწოდოს ინფორმაცია აღმასრულებელთ უზენაესი ხელისუფლების განკარგულებათა შესახებ (გოგლის დროის, როგორც ერთ რუსულ გამოთქმაშია, პეტერბურგიდან, რომელიც იმპერიის საზღვარზე იმყოფებოდა, ზოგიერთ ქალაქამდე "хоть три года скачи – не доскачешь"). გარდა ამისა, უკანასკნელი ასწლეულების ეკონომიკის განვითარებამ ადამიანი ეკონომიკურად სრულიად დამოკიდებული გახადა სახელმწიფოზე. ამ გზაზე პირველი ნაბიჯი იყო გლეხური "ნატურალური მეურნეობის" განადგურება და რეგიონალური ბაზრების შექმნა. ადამიანს, რომელსაცა ქალაქთან აქტიური სავაჭრო ურთიერთობა არა აქვს, უკვე უჭირს ოჯახის რჩენა. შემდეგი ნაბიჯი - ეკონომიკური ეფექტურობის თვალსაზრისით - დღეს ქრისტეანები არცთუ იშვიათად ხედავენ საშიშროებას სასაქონლე ნიშნებში (კოდებში), რომელსაც "ანტიქრისტეს ნიშანს" უწოდებენ ან კიდევ ელექტრონულ საკრედიტო ბარათებში. გწამდეს ის, რომ რაღაც შტრიხებს და ნიშნებს ძალუძდეთ ადამიანის სინდისზე ზემოქმედება - ახლა კი წარმოიდგინეთ, რომ სახელმწიფოში კვლავ გამოჩნდა მკაფიოდ გამოკვეთილი იდეოლოგიური პრიორიტეტები და მის მისაღწევად მოქალაქეთა საზოგადო და კერძო ცხოვრების გამაკონტროლებელ, თანამედროვე საშუალებებს ირჩევს. საბჭოთა კავშირში გავრცელებული იყო ნებაყოფლობით- და აი, ამ ახალ მსოფლიოში, უცებ, სტიქიური უბედურების ან ტერორისტული აქტის შედეგად, ვთქვათ, იღუპება ლამას სასახლე ლხასაში. არქიტექტურის უდიდესი ქმნილება, ტაძარი, რომელსაც, როგორც ზოგადსაკაცობრიო მნიშვნელობის მქონე ძეგლს, იუნესკო იცავს. ყველა მასობრივი საინფორმაციო საშულაება, და ცხადია, მთელი კაცობრიობა შოკშია. ჟურნალისტები მზად არიან აღადგინონ უდიდესი სიწმინდე. ეხმიანება რა მოქალაქეთა სურვილებს, მსოფლიო სახელმწიფო თვითონ ან რომელიმე არაოფიციალური, მაგრამ საკმაოდ გავლენიანი ფონდის მეშვეობით იწყებს ფულის შეგროვებას მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ბუდისტური სიწმინდის აღსადგენად. ყოველმა მოქალაქემ უნდა შეიტანოს სულ მცირედი თანხა - და თუ ელექტრონული ფული ცხადად მეტყველებს, რომ ლხასის აღდგენის ფონდში სასურველი დოლარი მას არ გადაურიცხავს, მისი რელიგიურ- მაშ, შეიძლება კი დარწმუნებულნი ვიყოთ, რომ ამ რეალურად არსებულ და მტკიცე ბერკეტს არაკეთილმოსურნეთა ხელი არ დაეუფლება? XX საუკუნის შუალედში ადამიანებმა დაიწყეს ფიქრი ბუნებისმეტყველ მეცნიერთა ზნეობრივ პასუხისმგებლობაზე. ყოველი აღმოჩენა როდია ისეთი ნეიტრალური, რომ შეიძლებოდეს მისი მოწონება და არ დავფიქრდეთ იმაზე რა მოხდება თუ ის სინდის- დავუშვათ, რომ თანამედროვე დემოკრატია მართლაც უმრავლესობის ნებით იმართება. მაგრამ ეს უმრავლესობა თვითონ კი არ გამოიმუშავებს საკუთარ შეხედულებებს, მათ შორის რელიგიურსაც. შეხედულებები, რომლებიც მას თავისი ჰგონია, მასობივი საინფორმაციო საშუალებებით მიეწოდება. და აქ არის კიდევ ერთი ზღვარი, რომელიც პრინციპულად განასხვავებს "ახალი საუკუნის" საზოგადოებას ტრადიციულისგან. ინფორმაციულ ცივილიზაციას ძალუძს გამოძერწოს ადამიანთა მსოფლმხედველობა. შემთხვევითი როდია, რომ "კულტურული რევოლუცია" ეს არის ნებისმიერი ტოტალიტარული რეჟიმის უპირველესი მასობრივი აქცია. ყველა ადამიანს უნდა ვასწავლოთ წერა- "კულტგანათლება" ადამიანთა "მსოფლიო კულტურის კლასიკასთან" ზიარებას კი არ ისახავს მიზნად, არამედ სააგიტაციო პროდუქციის მომხმარების უნარების გამომუშავებას (იგივე მიზნებს ემსახურება, მაგალითად, მოსახლეობის კომპიუტერიზაცია, ინტერნეტი, ტელევიზია და ა. შ. - XX საუკუნის "კულტურული რევოლუციის" გზით (რომლის რეპეტიციები XIX საუკუნის გერმანიასა და საფრანგეთში "კულტურკამპფისა" და "სეკულარიზაციის" კამპანიის დროს დაიდგა) მსოფლიოში ახალი საზოგადოებრივი წყობა შემოვიდა. წინა ისტორიამ იცოდა ავტორიტარული რეჟიმები, რომლებიც აკონტროლებდნენ თავიანთი მოქალაქეების გარეგან, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ცხოვრებას, მაგრამ რწმენის და მსოფლმხედველობის სფეროში ითხოვდნენ მხოლოდ ლოიალობის გარეგან გამოხატულებას. გაზეთებისა და "კულტგანათლების", ასევე რადიოსა და მასობრივ პარტიათა სამყარომ ახალი, ტოტალიტარული საზოგადოება ჩამოაყალიბა. ეს საზოგადოება კი უკვე რეალურ თანამოაზრეობას ითხოვს. ანტიქრისტეს სამეფო პოლიტოლოგიის კატეგორიებში შეიძლება არა მარტო გლობალურად ან ავტორიტარულად იწოდოს. ის ამავე დროს ტოტალიტარულია, რადგან პრეტენზიას აცხადებს გააკონტროლოს მოქალაქეთა შეხედულებები. აპოკალიფსისი ამას გამოხატავს ცნობილი ფრაზით გამოსახულების შესახებ, რომელსაც ანტიქრისტე ადამიანის შუბლსა და მარჯვენა ხელზე დაადებს (იხ. გამოცხ. 13:16, 17). მარჯვენა - ამომრჩეველთა ხმა დამოკიდებულია მასობრივ საინფორმაციო საშუალებათა აზრზე. მაგრამ, თვით მსს - სეკულარიზაციის თითქმის სტიქიური პროცესი, რომელიც დასავლეთში ასწლეულებია მიმდინარეობს, აქტიურად მოირგო XX საუკუნის საინფორმაციო ელიტამ. ეს კი ნიშნავს, რომ "დემოკრატიული ხმის მიცემის" მექანიზმი, არანაირად შეიძლება იყოს გარანტი იმისა, რომ მომავალში ხელისუფლებისკენ ანტიქრისტეანული ჯგუფი არ გაიჭრება. მიწიერი ისტორიის პლანში ქრისტეანობა წააგებს თუნდაც იმიტომ, რომ ტელევიზიასთან შეჯიბრში შეუძლებელია ეკლესიამ არ წააგოს (ანტიქრისტეანულ ძალთა ისეთი მასობრივი ზეწოლა, როგორსაც დღეს ტელევიზია ახორციელებს, არც ხრუშჩოვის პერიოდს და არც ბრეჟნევის პერიოდს არ ახსოვს). ათეისტურ საზოგადოებას შესაძლებლობას არ მისცემენ გადავიდეს მართლმადიდებლობაში. მას სადღაც წარმართობაში გაჩხერენ. ამისთვის მთელი რიგი საშუალებები არსებობს. ერთ ერთი მათგანი იმაში მდგომარეობს, რომ პოსტქრისტეანული საზოგადოება ვერ ითმენს, რათა მისმა წევრებმა გულთან ახლოს მიიტანონ ნებისმიერი, განსაკუთრებით კი საეკლესიო შეხედულებები. ერთხელ რუსეთში ამერიკელ პროტესტანტთა მისიის წარმომადგენლებს ვუთხარი, რომ რუსეთში არ არსებობს ტრადიციული პლურალიზმი, რომელშიც აღიზარდა ამერიკა. პასუხი საკმაოდ მოულოდნელი იყო: საიდუმლოდ მითხრეს, რომ ამერიკაში პლურალიზმის ნასახი დღესაც არ არის. პლურალიზმი ხომ სხვა ადამიანის შეხედულების პატივისცემას ნიშნავს. ამერიკაში კი მასმედია ნებისმიერი შეხედულების გამოთქმას, რომელ საკითხთან დაკავშირებითაც უნდა იყოს, - "საგნებს და მოვლენებს ფართოდ შეხედეთ! ერთი კონკრეტული პოზიციით ნუ ჰკრავთ საკუთარ თავს მოცემულ საკითხთან დაკავშირებით". პლურალიზმმა საზოგადოებიდან უნდა ამოქაჩოს ყოველი, ცალკეული ადამიანი - ცრუქრისტეანული აჩრდილის მოახლოვებაზე ჯერ კიდევ გასულ საუკუნეში გვაფრთხილებდა ხომიაკოვი: "სამყარომ დაკარგა რწმენა და სურს ჰქონდეს რაიმე რელიგია; ის უბრალოდ, ზოგად რელიგიას ითხოვს". სწორედ "რამენაირი" რელიგიურობის ეს ფორმა დღეს სულ უფრო და უფრო გვეხვევა თავს. ძნელია იპოვო სკოლის მასწავლებელი ან ჟურნალისტი, რომელიც საკუთარ თავზე არ იტყვის, რომ იპოვა გზა, რომლითაც ერთმანეთს შეუხამებს "მართლმადიდებლობის სულიერებას" და "აღმოსავლეთის სულიერ სიბრძნეს". საერო "განმანათლებელთა" ურყევ თავდაჯერებულობას იმაში, რომ ყოველგვარ "სულიერებაში" არის სიკეთე, თავისი წვლილი შეაქვს "მერწყულის ეპოქის" დადგომასა და გამარჯვებაში... შინაგანი პლურალიზმის ასეთი რელიგია, რელიგიური "მსგეფსისა" და სულიერი უგემოვნობის რელიგია გახდება სწორედ მომავლის საყოველთაოდ სავალდებულო სარწმუნოება. დემოკრატიულ საზოგადოებაში, როგორც ცნობილია, პლურალიზმთან დაკავშირებით ორი აზრი არ შეიძლება იყოს. მაგრამ, საქმეც ხომ იმაშია, რომ შეიძლება პატივი მიაგო და დააფასო სხვათა სარწმუნოება, მაგრამ უნდა იყო თვითმყოფადი. მიუხედავად ამისა, სიცოცხლე შეხედულებათა გარეშე (კ. გ. იუნგის დიაგნოზით, ასეთი ცხოვრება შობს სწორედ შიზოფრენიას) ნორმად ჩაითვლება. ხოლო ადამიანი, რომელსაც რელიგიური შეხედულებები გააჩნია და მზად არ არის ყოველი გაზეთის გამოშვებისთანავე ან ყოველი ახალი მოსაუბრის გამოჩენისთანავე შეიცვალოს თავისი შეხედულება, განხილულ იქნება როგორც საზოგადოებრივი წყობისთვის საშიში პიროვნება. თანაც, ჯანსაღ და ნორმალურ მდგომარეობად მიღებულ იქნება ყოვლისმორწმუნეობა, მაშინ როდესაც, სახარებისადმი განსაკუთრებული ერთგულება შეფასდება როგორც "ზეფასეული იდეებით" შეპყრობილობა. შესაბამისად, სახარებით ასეთი "შეპყრობილი" ადამიანი განხილულ იქნება როგორც აგრესიის წყარო. XX საუკუნის გამოცდილება შესაძლებლობას გვაძლევს ვთქვათ თუ რითი დამთავრდება ეს ყოველივე. გ. კ. ჩესტერტონის რომანში "სფერო და ჯვარი" ანტიქრისტე, რომელიც მსოფლიოში გაბატონდება, გაატარებს თავის კანონპროექტს. ამჯერად ორგანიზებულია სამედიცინო პოლიცია. და თქვენ რომც გაიქცეთ, ნებისმიერი პოლიციელი დაგაპატიმრებთ, რადგან, ნორმალურობის ცნობა არ გაგაჩნიათ" (Честертон Г. К. Шар и крест. // Приключения' 90. – М., 1990, с. 369). თეოსოფიური საძმოები ხომ არ დაიწყებენ "ნორმალურობის" ამ ცნობის გაცემას? თეოსოფიურ მოძრაობათა ენთუზიაზმი გადავა, მაგრამ მათი მიმდევრები, რომლებიც ფართოდ წარმოადგენენ სინკრეტულ ეკლესიას, გაიხსენებენ, რომ დამფუძნებელ დედათა მცნებებში არსებობს მითითება იმის შესახებ, რამდენად მნიშვნელოვანია ერთსულოვნებისა და ერთობის შენარჩუნება. როგორც კი სახელმწიფოს საგანმანათლებლო, კულტურული, რელიგიური და საინფორმაციო პოლიტიკის ჩამოყალიბებაზე ზეგავლენის უფლება მიეცემათ, მოქალაქეებსა და ხელისუფალთაც იმის მტკიცებას დაუწყებენ, რომ მხოლოდ თეოსოფიის რჯულშემწყნარებელ და ყოვლისგამაერთიანებელ, ზომიერად პატრიოტულ და სრულიად უნივერსალურ სისტემას აქვს არსებობის უფლება თანამედროვე საზოგადოებაში. "შუასაუკუნეობრივი გადმონაშთები" შეწყნარებული იქნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი ისინი პრეტენზიას არ განაცხადებენ ერთადერთობასა და მათ უცილობლივ ჭეშმარიტებაზე. ცხადია, ყოველს აქვს უფლება ილოცოს და სწამდეს ისე, როგორც სურს... მაგრამ რელიგიური ყოვლადერთიანობისკენ მკაფიოდ გამოხატული საზოგადოებრივი მისწრაფების წინააღმდეგ საკუთარი საჯარო დაუთანხმებლობის გამოთქმა აკრძალულია. გწამდეს როგორც გინდა, - ამიტომ, სწორედ რჯულშემწყნარებლობასა და სინკრეტიზმისთან დამოკიდებულება უნდა გახდეს საზოგადოებრივი და სახელმწიფო რელიგიური პოლიტიკის ერთადერთი კრიტერიუმი. თუ რომელიმე რელიგიური ჯგუფი ზოგადრელიგიური "სინთეზისადმი" ენთუზიაზმს არ იჩენს, სახელმწიფო იპოვის მეთოდს ამ ჯგუფის მიმართ გამოხატოს საკუთარი უკმაყოფილება. იმ რელიგიურ მიმართულებებს, რომლებიც გააგრძელებენ წინააღმდეგობას და საკუთარი ეროვნული ან რელიგიური განსაკუთრებულობის ქადაგებას მიჰყვებიან, იძულებულს გახდიან მიიღონ უფრო დემოკრატიული და შემწყნარებლური პოზიცია. მშვიდობა კაცთა შორის არის უზენაესი ღირებულება და იმისთვის, რათა ომი არ იქნეს დაშვებული, ისეთი ბრძოლა უნდა გაჩაღდეს რელიგიათშორისი მშვიდობისთვის, რომ ზოგიერთი კონფესიისგან ქვა ქვაზე აღარ დარჩება... "ჩვენ უნდა ვიბრძოლოთ განყოფის წინააღმდეგ" (Письма Елены Рерих 1929 1938. Т. 2, с. 291). უკვე დღესვე არის შესაძლებელი მომავლის მოციქულთა გარჩევა - აი კიდევ, ანტიქრისტეს ისტერიის შეპყრობილი სხვა რუპორი: "დღეს რელიგიური რენესანსი - წარმართული იმპერია მზად იყო ქრისტე თავის ოფიციალურ პანთეონში ჩაეწერა, სხვა ტომთა "ღმერთებთან" და კერპებთან ერთად (III საუკუნის მიწურულს, ქრისტეს სტატუსი, გარკვეული დროით მართლაც ჩნდება რომაულ პანთეონში). მაგრამ ქრისტეანებს არ აწყობდათ ასეთი კომპრომისი. სახელმწიფოებრივ- ქრისტეანობამ გაიმარჯვა. მაგრამ გავიდა საუკუნეები. შეუმჩნევლად ყველაფერი ისევ შეიცვალა. მრავალი "ისტორიული პროცესის სუბიექტი" აახლოვებდა მომენტს, როდესაც ქრისტეანული კაცობრიობის ისტორიაში მოხდებოდა გადამწყვეტი ცვლილება - "ჯადოქრები, თქვენო აღმატებულებავ, ყოველთვის ერთსა და იმავეს ითხოვენ, მაგრამ სხვადასხვა საუკუნეებში სხვადასხვაგვარად მოქმედებენ", - დღეს რელიგიურ სერიოზულობას და საკუთარი სულიერი ტრადიციის ერთგულებას "საფრთხობელას" უწოდებენ. ზარმაცი რელატივიზმი კი, პირიქით, ქცევისა და აზროვნების ნორმად მიიჩნევა. და იმ დღეებში, როდესაც ადამიანი მთელი შეგნებით ცდილობს არ გადაიხედოს მიწიერი ყოფიერების მიღმა, ყოველი სერიოზული მცდელობა ილაპარაკო "დროსა და ვადებზე" და სამყაროს საბოლოო აღსასრულზე, ფანატიზმად ირაცხება. შეიძლება თუ არა იმედი გვქონდეს, რომ მომავალი საზოგადოება გადამჭრელ ზომებს არ მოითხოვს "რასული, რელიგიური და ეროვნული განსაკუთრებულობის" მქადაგებელთათვის? რაკიღა "ნაციონალური და რელიგიური უპირატესობის" ქადაგება შერაცხილია "ფაშიზმად", სად არის იმის გარანტია, რომ მღვდელი, რომელიც მართლმადიდებლობის ზეიმის დღესასწაულზე წარმოთქვამს ქადაგებას იმის შესახებ, რაოდენ ღრმა და ადამიანურია მართლმადიდებლური ხატთთაყვანისცემა, ვიდრე პროტესტანტული ხატმებრძოლეობა - აი ამონაწერი ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის 44 სესიის 1202- ის, რომ ამ "რეკომენდაციებისა" და მითითებების არსებობა არ ნიშნავს, რომ ისინი დაუყოვნებლივ იქნება გამოყენებული ქრისტეანთა წინააღმდეგ. თეატრის კანონის მიხედვით, თუ პირველ აქტში სცენის კედელზე ჩამოჰკიდებენ იარაღს, მესამეში ის აუცილებლად უნდა გავარდეს. მაგრამ მაინც, მესამეში და არ არის სავალდებულო ის პირველი აქტის მიწურულს გავარდეს. ასეა ქრისტეანობის ისტორიაშიც. თუ შედგა "ახალი მსოფლიო წესრიგი" და ომი გამოუცხადა "რელიგიურ შეუწყნარებლობას" - 1900 წ. ვლადიმერ სოლოვიოვმა მხოლოდ ის ნახა, როგორ იწყებოდა მომავალი "იარაღის" დეტალების მწარმოებელი ქარხნის მშენებლობა. თვით "ნაწარმი" ჯერაც არ იყო. რუსეთი, და დასავლეთის სამყარო გარეგნულად ქრისტეანულნი რჩებოდნენ. პრესა სულ ახალი გადასული იყო "ანტისისტემის" ხელში. და მაინც, 1900 წლის ივნისში, სოლოვიოვი ვ. ველიჩკოს ეუბნება: "მე ვგრძნობ იმ დროის მოახლოვებას, როდესაც ქრისტეანები კვლავ კატაკომბებში შეიკრიბებიან სალოცავად, რადგან სარწმუნების დევნა დაიწყება, - საღვთისმეტყველო თვალსაზრისით, ქრისტეს უმთავრესი განსხვავება მისი ანტიპოდისგან იმაშია, რომ ქრისტეს გზა - ის მოითხოვს მისი რელიგიური მისიისადმი საკმაოდ სერიოზულ ყურადღებას. "და თაყვანი სცა მას დედამიწის ყოველმა მკვიდრმა" (გამოცხ. 13:8). თუ ვინმე არ მიიღებს მისეულ აზროვნებას ("ბეჭედი შუბლზე" და მის მიერ შემოთავაზებულ ცხოვრების წესს ("ბეჭედი მარჯვენა ხელზე") საყოველთაო მშვიდობისა და თანხმობის სახელით მოჰკლავენ ყველას, "ვინც თაყვანს არა სცემს მხეცის ხატებას" (გამოცხ. 13:15) (6). რიცხვ 666- ამდენად, განა ანტიქრისტე ყველაზე უმეტესად არ იქნება თავისუფალი "ცრურწმენებისგან"? აი, ქრისტეანულმა გაზეთმა დაწერა, რომ ოკულტიზმი - მაგრამ, ავდეევის ერთ აზრს მეც ვეთანხმები. ის ამბობს, რომ "ქრისტეანულმა დასავლეთმა სულიერი მოშურნეობის გრძნობა და თვითშენარჩუნების ელემენტარული, რელიგიური ინსტინქტი დაკარგა" (Авдеев В. Преодоление христианства. с. 110). იგივე შეგვიძლია ვთქვათ რუსეთის შესახებაც, სადაც ვხედავთ ისტორიისთვის არგაგონილ მეჯლისს ეშმაკთთაყვანისცემისა. ადამიანები იმდენად არიან დატერორებულნი სავალდებულო "რელიგიათშორისი მშვიდობის" იდეით, იმდენად არიან დატყვევებულნი მათი "თანაბარმნიშვნელოვნების" პროპაგანდით, რომ თვით ინესა ლომაკინა, რომლის წიგნში ამდენი საშინელი გვერდია ჯა- აი, კიდევ ერთი მაგალითი "შემწყნარებლობის სულისადმი" ადამიანური მსხვერპლშეწირვისა. ახალ გვინეაში არის ტომი, რომლის წარმომადგენლებთან გაცნობის დროს არავითარ შემთხვევაში არ უნდა თქვათ საკუთარი სახელი, მოჰყვეთ რაიმე საკუთარ თავზე და მიიღოთ მათგან დახმარება. ესენი არიან "ასმატები - კაპიტან კუკის 20 მეზღვაური, რომელიც 1770 წელს ხომალდიდან ნაპირზე გადმოსხდა წყლის საძებნელად, აბორიგენთა მსხვერპლი გახდა. ცუდი სახელი გაითქვა ამ ადგილმა. საშინელმა და გაუგებარმა კანიბალიზმმა, ასმატები ცივილიზებული კაცობრიობის თვალში სისხლისმსმელ ურჩხულებად წარმოაჩინა. გასული ასწლეულის 20- თეთრი ადამიანის პოზიციიდან ეს არის ურთიერთობის უცნაური კოდექსი. ამ კონტექსტში სრულიად ლოგიკურად გამოიყურება ასმატების მიერ ბიბლიური ისტორიის აღქმა, რომელსაც ასეთი დაჟინებით უქადაგებენ მათ მისიონერები, რომლებიც, ამ ბოლო დრომდე, თვითონაც არაერთხელ გამხდარან მათი მსხვერპლი. მოკლედ, თვით იუდა, ასმატების თვალში, უძლურ და ალალმართალი ქრისტესთან შედარებით, ნამდვილ გმირად გამოიყურება. მან შესძლო შესულიყო მტრის ბანაკში, მოეპოვებინა ნდობა, ამოირჩია სასურველი მომენტი, მოატყუა თავისი მსხვერპლი და მას გამანადგურებელი დარტყმა მიაყენა. მან მიაღია დასახულ მიზანს, ის გამოძვრა, ქრისტე კი... ასმატები. გაბედული, უშიშარი მეომრები, ამაყი ადამიანები, რომლებიც არ ემორჩილებიან დამპყრობელთ. დიახ, თეთრი ადამიანის თვალსაზრისით, ისინი არიან მზაკვრები, ფლიდები და სისხლისმსმელების. ისინი არ ცნობენ ჩვენს მორალდ და ჩვენს ცხოვრებას. და მაინც, დასანანია თუკი ჩვენი ცივილიზაცია ოდესმე გაანადგურებს მათ თვითმყოფადობას" (Черняк И. У «охотников за головами». // Огонек. ј20, 1995, сс. 68 71). მკითხველი თუ გაიზიარებს "ოგონიოკის" ავტორის წუხილს იმის შესახებ, რომ კანიბალიზმი შეიძლება გაქრეს, შედეგად კი ჩვენი სამყარო ოდნავ პლურალისტური გახდება - და ეს პლურალიზმი, "რელიგიური თვალსაწიერის ეს გაფართოება", ჯერ კიდევ სისხლად შემოუბრუნდება ქრისტეანებს. ყოველ შემთხვევაში ცხადია, რომ "ახალი სამყარო" გააკონტროლებს ადამიანთა შეხედულებებს და ჩამოაშორებს მათ ქრისტეანობას. ლ. შაპოშნიკოვამ ერთხელ გულის ამაჩუყებელი გულახდილობით თქვა, თუ რა უნდა მოხდეს: "ინვოლუციის გარეშე არ არსებობს ევოლუცია - ბლავატსკაიას ანალოგიური პოზიცია თანამედროვე აღმოსავლეთმცოდნეში გაოცებას იწვევს: "როდესაც ბლავატსკაია "იზიდას" ფურცლებიდან ლაპარაკობს მაგიაზე, როგორც თავისთავად საგულისხმო საგანზე, მე მაშფოთებს მისი კონკრეტული მტკიცებულებანი და არა იმდენად მათ უაპელაციობა, არამედ თვით საგნისადმი მისი მიდგომა. ქრისტეანობაში მაგიის გმობა მასში აღშფოთების ქარიშხალს იწვევს, მაგრამ რატომ არსებობდა იგი და რაში ხედავდა ქრისტეანობა მაგიის სულიერ დამღუპველობას - სხვათა შორის, შეიძლება ზუსტად მივუთითოთ, როგორ მოხდება მაგიაში ამ "ინვოლუციის" გადამწყვეტი აქტი. მოფრინდებიან "უცხოპლანეტელები" და განაცხადებენ, რომ ქრისტე ერთ ერთი მათგანი იყო (თანაც, არც მოუხერხებელი და არც თუ საუკეთესო). მატერიით შემოსვა სულებს კარგად ეხერხებათ. დრაკონის თუ ლამაზმანი ქალწულის სახით გამოცხადება მათთვის არანაირ სიძნელეს არ წარმოადგენს (გავიხსენოთ თუნდაც "წმ. ანტონი დიდის საცთურნი"). მაშ, რატომ არ მიიღებს ის მშვიდობიანი, შესანიშნავი, ბრძენი "მწვანე კაცუნების" სახეს? და ამასთან, რატომ არ იტყვის იმას, რომ ისინი არიან სწორედ ის "კოსმიური იერარქები", რომლებიც დრო და დრო ჩამოდიოდნენ დედამიწაზე და კაცობრიობას ასწავლიდნენ სიკეთესა და გონიერებას? ამო- ისინი დიდი სიხარულით შეასწორებენ ბიბლიას და კაცობრიობას მისი ახლებური წაკითხვის მეთოდს შესთავაზებენ. მიუთითებენ ახალ "მახატმებზე", რომლებსაც თავიანთი "მსოფლიოს მეფის" მეშვეობით განაბრძნობენ. და დაიწყება შეჯიბრი სახარებასთან. ქრისტემ პურებით ხუთი ათასი კაცი დააპურა? - და, როგორც ბიბლია გვპირდება, - ამ უკანასკნელი დღეების დასაწყისში, დედამიწაზე დამყარდება საყოველთაო მშვიდობა - შემდეგ კი ჩვენ უნდა აღვასრულოთ ქრისტეანული ეთიკის ესქატოლოგიური გაკვეთილები. იმ დღეებში უნდა გავიხსენოთ ბრძენი რაინდის რჩევა, რომელიც უკანასკნელ მეფეს უკანასკნელ საათს "უკანასკნელი ბრძოლის" დაწყებას ამცნებს: "მე მასთან ვიყავი ბოლო საათს და მან მომცა დავალება შევახსენო თქვენს უდიდებულესობას, რომ სამყარო უახლოვდება თავის დასასრულს, ხოლო კეთილშობილური სიკვდილი ეს არის საგანძური, და ყოველი საკმარისად მდიდარია, რათა შეიძინოს იგი" (კ. ს. ლუისი. ნარნიის ქრონიკები). ესქატოლოგიურმა ეთიკამ (რომელსაც შარლ პეგიმ "გმირული პესიმიზმის ეთიკა" უწოდა) იცის, რომ მიწიერი ისტორიის პლანში ქრისტეანობა წააგებს. მაგრამ, აქ ლაპარაკია ერთგვარი მეტაისტორიული ჭეშმარიტების დაცვაზე. ამიტომაც, საბაზრო ეფექტურობა (ამისგან რა გამორჩენას მივიღებ?) - ბოლოს და ბოლოს, ასეთი რამ ერთხელ უკვე თავს გადახდათ ქრისტეანებს: "ნეტავ სცოდნოდა ჰეროდეს, რომ რაც უფრო ძლიერია, მით უფრო სარწმუნოა და უცილობელი სასწაული" (И. Бродский. Рождество 1972). სხვათა შორის, აპოკალიფსურ თემაზე მსჯელობით მე მხოლოდ ვცდილობ განვმარტო ჩემი შეხედულება, რომ მომავალი თეოსოფიასა და ოკულტიზმს ეკუთვნის (თუნდაც სხვა ფორმებით იყოს ეს და სხვა სახელწოდებებით). სხვა საქმეა, რომ მე მივყვები იმავე პოზიციას, რასაც სანკტ- ან კიდევ, როგორც იმავე საკითზე ამბობდა ანრი დე ლუბაკი: "ჩვენ არ გვევალება გავაკეთოთ ისე, რომ ჭეშმარიტებამ გაიმარჯვოს. ჩვენ დაგვევალა მხოლოდ დავამოწმოთ მის შესახებ" (de Lubac Н. Paradoxes. – Paris, 1959, p. 48). სხვათა შორის, ბერძნული სიტყვა "martiros", სიტყვა სიტყვით ნიშნავს "მოწმეს", რუსულ ენაში ის შევიდა როგორც "мученик"- აპოკალიფსისის 13- ასე, რომ არა მარტო ბულგაკოვს მოუვიდა აზრად ის, რომ ევროპაში წარმართობის რესტავრატორი თავის შთაგონებებში აზიური სიღრმეებიდან ისაზრდოვებს. მეტიც, ბლავატსკაია (თითქმის ვ. სოლოვიოვის "სამი გასაუბრების" სტილში) აკონკრეტებს მსოფლიო ისტორიის უკანასკნელ აქტს: "მაშინ, შორეული აღმოსავლეთიდან ატილას ახალი შემოსევა დაიწყება. ერთხელაც, მილიონობით ადამიანი ჩინეთიდან და მონგოლეთიდან, წარმართობიდან და მუსლიმობიდან, ყველაზე მომაკვდინებელი იარაღებით აღჭრუვილნი, რომელიც კი იმდროინდელ ცივილიზაციას გამოუგონია, და აღმოსავლეთის ცისქვეშეთში მცხოვრებთ გაუძლიერებია, ვაჭრობისა და სიყვარულის ინფერნალური სულის შემწეობით მოვა დასავლეთში და, კარგად გაწვრთნილ ქრისტეან კაცისმკვლელებთან ერთად, - ეს პანმონღოლური "ტრილლერი" XIX საუკუნეში ბუნებრივი იყო, როდესაც ეჩვენებოდათ, რომ წარმართობას მხოლოდ გარედან, მხოლოდ იარაღის ძალით შეეძლო დასავლეთის დაპყრობა. დღეს კი ნათელია, რომ ახალი პაგანიზაციისთვის აღმოსავლეთის იარაღით შეჭრის არავითარი აუცილებლობა არ არსებობს. ანტიქრისტეს, რომელიც დასავლეთში დაიბადება, ეკლესია ხელს ვერ შეუშლის გამოიყენოს ბატონობის დასავლური, საერო იარაღი. რაიმე სერიოზული ზეგავლენის მოხდენა დასავლეთის ქვეყნების პოლიტიკურ კლიმატზე, უკვე კათოლიკეებსაც კი არ ძალუძთ. პროტესტანტები საკმაოდ დაქსაქსულნი არიან. მართლმადიდებლებს კი საერთოდ არასოდეს ჰქონდათ დიდი მადა პოლიტიკისადმი. მაგრამ ეკლესიას შეუძლია და უნდა ეწინააღმდეგოს მის ოკულტურ ხელისუფლებას. ჩვენ შეგვიძლია და უნდა ვეწინააღმდეგოთ მათ, ვისაც ბლავატსკაია "აღმოსავლეთის ცისქვეშეთში მცხოვრებთ" უწოდებს. "რადგანაც სისხლისა და ხორცის წინააღმდეგ კი არ ვიბრძვით, არამედ მთავრობათა და ხელმწიფებათა, ამ ბნელი საწუთროს მპყრობელთა და ცისქვეშეთის უკეთურ სულთა წინააღმდეგ" (ეფეს. 6:12). ჩემის აზრით, მოციქულის ამ აზრში მთავარია აღინიშნოს, რომ ეკლესია იბრძვის "არა ამ ბნელი საწუთროს მპყრობელთა" წინააღმდეგ, არამედ "ცისქვეშეთის უკეთურ სულთა წინააღმდეგ". პირველ ვარიანტში ეკლესია გადაიქცეოდა ბანალურ დისიდენტურ სტრუქტურად. მეორე შემთხვევაში კი ის ეწინააღმდეგება არა "ამ ბნელ საწუთროს", როგორც ასეთს, არამედ იმ სულიერ უკუნს, რომელსაც ანტქრისტეანი "მთავრობანი და ხელმწიფებანი" ნერგავენ. ქრისტეანებმა ნერონზე არ გაუმარჯვიათ რეფერენდუმებით ან "ადამიანის უფლებათა დაცვის" კომიტეტების წყალობით. მათ არ დაუწერიათ რომის ბიუროკრატიის მამხილებელი პამფლეტები და იმპერიის განაპირას მცხოვრებ ხალხთა უფლებების დამცველი ტრაქტატები. ეკლესიამ გაიმარჯვა ლოცვით და მტკიცე, მოწამეობრივი (მაშასადამე, მადლმოსილი) აღმსარებლობით: "არა არს ღმერთი, ქრისტეს გარდა". პოლიტიკური წინააღმდეგობისკენ მოწოდებები დღესაც არაფრის მომცემია. ეკლესიის მტრებს ეკლესიის იერარქებზე უფრო დიდი პოლიტიკური გამოცდილება გააჩნიათ. გარდა ამისა, როდესაც ბოროტებას ებრძვი, ძალიან ადვილია დაავადდე მისივე სნეულებით. მაგალითდ, ებრძვი რა საყოფაცხოვრებო მაგიზმს, არ შეიძლება მას დაუპირისპირო "მართლმადიდებლური მაგიზმი" (თუკი ჩემი მეზობელი თავს იქცევს ჩემი "გათვალვით", მე მას ყოველდღე მიცვალებულთა ლოცვებში მოვიხსენიებ). წინააღმდეგობის უბრალო და გარეგნულმა აქტივობამ შეიძლება გამოიწვიოს შინაგანი გასასტიკება და ამპარტავნებაც კი ("მე ვიბრძვი ჭეშმარიტებისთვის!"). ჩემის აზრით, ამით არის მოტივირებული ეგნატე ბრიანჩანინოვის მოულოდნელი სიტყვები: "რა დაიზარო უძლური ხელით შეაჩერო საყოველთაო განდგომილება". მაშასადამე, ქრისტეანებმა, ბოლო ჟამს, უნდა შეისმინონ ღმრთის გაფრთხილება: "ნუ გეშინიათ და ნუ შეძრწუნდებით ამ უზარმაზარი ურდოს წინაშე, რადგან თქვენ კი არ გმართებთ ომი, არამედ ღმერთს" (2 ნეშტთა (პარალიპომენონი) 20:15). და მაინც, ისრაელმა არ შეისმინა ეს გაფრთხილება და დაუშვა შეცდომა: ის არცთუ იშვიათად აიგივებდა ღმრთის გამარჯვებას საკუთარ გამარჯვებასთან. ეს შეცდომა ჩვენც მოგვდის გამუდმებით. გაიმარჯვებს არა "ჩვენი რწმენა", არა "ჩვენი იდეა", არა "ჩვენი ეკლესია", - მესამე საუკუნეში, წმ. იუსტინე მოწამე სპეციალურად ამბობდა, რომ ქრისტეანებს არ ძალუძთ შეწყვიტონ ეკლესიის დევნულება: "დევნულება გაგრძელდება მანამ, სანამ ღმერთი მოვა და ყველას გაათავისუფლებს" (ციტ.: Фаррар Ф. Первые дни христианства. – СПб., 1892, с. 714). ყველაზე დიდი, რაც ამ "მერწყულის ეპოქაში" მოეთხოვება ქრისტეანთ მოთმინება და გაძლებაა. მიუხედავად ყველაფრისა არ განუდგეს უფალს არც საქმით, არც სიტყვით, არც აზრით და არ მიიღოს მონაწილეობა ოკულტურ თამაშებში. მოწამე - ასე აღსრულდება ძველ, ღირს მამათა წინასწარმეტყველებანი ბოლო ჟამის შესახებ: "ჩვენი ღვაწლი არ ექნებათ იმდროინდელ ადამიანებს, მაგრამ მათზე ისეთი საცთურები მოვა, რომ ვინც ამ საცთურებს დასძლევს, ჩვენზე და ჩვენს მამებზე უმეტესი გამოჩნდება" (ძველი პატერიკი) (Древний патерик. – М., 1899, с. 341). პირველქრისტეანთა მარხვასა და ლოცვას ბოლო დროს მცხოვრებ ქრისტეანთა ღვაწლი ვერ შეედრება. და მაინც, ეს არამმარხველნი, არამლოცველნი, არაასკეტნი, ძველი მამების წინასწარმეტყველებით ზეიცურ სასუფეველში უმეტესი გვირგვინებით შეიმოსებიან, ვიდრე ძველ დროთა ბერები - ამრიგად, ბიბლია მთავრდება აპოკალიფსისით, ხოლო აპოკალიფსისი კაცობრიობის ისტორიის უკანასკნელ მიჯნაზე ჭვრეტს არა ქრისტეს სასუფეველს (აქ, დედამიწაზე: სიცოცხლეში, პოლიტიკაში, კულტურაში, ადამიანთა შორის ურთიერთობებში) - დღეს ქრისტეანთა შორის მოდაშია ლოცვა აღსასრულის გადავადებაზე. მაგრამ აპოკალიფსისი და ბიბლია მთავრდება მოწოდებით: "ჰე, მოვიდოდე, უფალო იესუ!". ღმრთის მოსვლაში უმთავრესია რომ ის მოვა, და არა ის, რა დაინგრევა მისი მოსვლის დროს. აღსასრულის ნიშნებზე ხომ ბრძანებდა ქრისტე: "როდესაც ყოველივე ამის აღსრულება დაიწყება, აღემართენით, რადგან ახლოს არს თქვენი გამოხსნა". "აღემართენით", ანუ ახლა, ჩვეულებრივი ღმრთისმიტოვებულობით მიწას ხართ გართხმულები, მაგრამ აღემართენით, აღდექით და გამაგრდით. დასასრულ მინდოდა მკითხველის ყურადღება მიმეპყრო იმაზე, რომ პრაქტიკულად არ ვეწევი "აპოკალიფსისი განმარტებას". როგორ განვითარდება აპოკალიფსური მოვლენები ჩვენ არ ვიცით. მაგრამ ვეთანხმები ალექსეი ლოსევს, რომელიც ვარაუდობს, რომ უმთავრესია გაიგო იმისი აზრი, რაზეც გამოცხადების წიგნი ლაპარაკობს, ვიდრე ყოველი მისი სიმბოლოს განმარტების პოვნას ეცადო. იმ სიმბოლოებთან დაკავშირებით, რომელიც აპოკალიფსისში გვხვდება, ფილოსოფოსი წერს: "გვესმის რა მათ ჭეშმარიტი აზრი, არ ვიცით, როგორ განხორციელდება ისინი, მაგრამ გვწამს, რომ ისინი განხორციელდება და სწორედ ის აზრი ექნება, და არა სხვაგვარი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მსჯელობა იმის შესახებ თუ როგორ აღსრულდება წინასწარმეტყველება, შეიძლება მხოლოდ მაშინ, როდესაც ეს წინასწარმეტყველბა დადგება. წინასწარმეტყველების შესახებ მსჯელობა მხოლოდ მისი აღსრულების შემდეგ არის შესაძლებელი. გვეტყვიან: მაშ, რატომღა არსებობს წინასწარმეტყველება? ის არსებობს იმიტომ, რომ განგვიმარტოს მომავალ დროებათა აზრი და არა ფაქტები. ამიტომაც, ყველა განმარტება უნდა შემოიფარგლებოდეს მხოლოდ მოვლენათა ზუსტი არსის დადგენით, და არა მისი ფაქტობრივი მსვლელობის განმარტებით. ეს არის წინასწარმეტყველება და არა ასტრონომიული დაბნელების გამოანგარიშება" (Лосев А. Ф. Диалектика мифа. // Философия. Мифология. Культура. – М., 1991, с. 176). იმ თემის პერსპექტივაში, რომელსაც მიეძღვნა ეს წიგნი, აპოკალიფსისის აზრი სრულიად ნათელია: წარმართობა კიდევ ერთხელ გაილაშქრებს ქრისტეს ეკლესიის წინააღმდეგ. ჩვენ დაგვამარცხებენ. მაგრამ არა ქრისტეს, რომელიც "მომავალ არს განსჯად ცხოველთა და მკვდართა, და რომლისა სუფევისა არა არს დასასრულ". და ის, ვინც თვითონ არ განუდგება ქრისტეს უკანასკნელი ჟამის მიწურულს, იხილავს ახალ ცას და ახალ მიწას. შენიშვნები: 1. სრულიად სამართლიანად განსაზღვრა რენე გეონმა თეოსოფიის ისტორიული მისია: "თუ გულისხმავყოფთ, რომ ეს ცრუ- |