ს ქ ო ლ ი ო ე ბ ი

16 - ამ ლოცვის განსხვავებული რედაქცია იხ. E-ში,1ვ-2

17 - მორწმუნენო (LDE)]მორწმუნენი M

18 - ლამპართა ბრწყინვალებითა (LDE)]ლამპრითა ბრწყინვალებითა M

19 - შეგჳწყალენ (DE)]შენ M (ხელნაწერებში დაქარაგმებული სიტყვა "შ~ე", რაც ნიშნავს: "შეგჳწყალენ", მოგვიანებით პირდაპირ იქნა წაკითხული როგორც "შენ" და ასევეა გამოქვეყნებული, მაშინ როცა აუცილებელია "შეგჳწყალენ")

20 - რომელი ქალწულისაგან აღმოუბრწყინდი სოფელსა, ქრისტე ღმერთო, და მის მიერ ძედ ნათლისად გამოგუაჩინენ, შეგჳწყალენ ჩუენ, ყოვლადძლიერო, აწ და მარადის და უკუნითი-უკუნისამდე. ამინ - L

21 - შენდა შუენის]შუენის შენდა E ( ასეა D-შიც, თუმცა გადამწერს მეორე სიტყვის თავზე "ა" დაუსვამს, პირველისაზე კი "ბ", რითაც სიტყვათა რიგის შეცვლა მიუნიშნებია)

22 - ასეა ყველა დამოწმებულ ნუსხაში

23 - DEM

24 - ხისა მისგანი (L)]ხისა მისგან ცხორებისა DEM

25 - ცოდვითა M

26 - ჟამთა (DEM)]დღეთა L

27 - ნიჭითა (DEM)]ნებითა L

28 - გიპყრიან L

29 - გონებისა L

30 - მოჰხუედ D; მოხუედ M

31 - მოუდრიკენ DE

32 - შიშით E; - DM

33 - შენთანი LE

34 - ისმენს L

35 - გწთოდენ DEM

36 - ცოდვათაჲ, ღმრთისა - LE

37 - რაჲთა ... შემმოსო]რომელმან ... შემმოსე L

38 - სასუმელი L

39 - ს~ლი L

40 - ფარულთა L

41 - რომელმან დაჰჴაშ (LE)]რომელი დაჰჴშავ DM

42 - E

43 - მიუწდომელ არს განგებულებაჲ შენი, მეუფეო, გონებისაგან კაცობრივისა - LE

44 - წყალობასა L

45 - მოწყალებასა L

46 - შემიწყალე და შემიწყნარე (L)]მიწყალე და შემიწყალე DEM

47 - საქმითაჲთა L; საქმითათა M

48 - შეუცილებელისა (L)]შეუცვალებელისა DEM

49 - E

50 - ნიჭთა (EM ]ნიშთა D; ნიშებთა L

51 - ბუნებათაჲ (DEM)]ყ~თაჲ 9=ყოველთაA) L

52 - მომცემელისა (LDM)]მოცემულისა E

53 - უწოდე M

54 - იჩინე DEM; იჩინდე L

55 - მთავარანგელოზნი E

56 - მოძღუართა (L)]მართალთა DEM

57 - კრებული L

58 - მშობელი შენი (DEM)]ღმრთისმსობელი L

59 - განზრახვით DEM

60 - ნიჭებითა (LDE)]ნიჭიერებითა M

61 - მოჰკუედ (LDE)]მოჰხვედ M

62 - ესოდენი L

63 - ბრალთა (DEM)]ბოროტთა L

64 - შეიწყნარენ L

65 - ღამით და დღისით (U) - LM

66 - DEM

67 - დაჴსნილებითა ძილისაჲთა (U)]დაჴსნილობითა მრავლითა L; დაჴსნილობისა ძილითა DEM

68 - საკრველთაგან ცოდვათა ჩემთაჲსა განმჴსენ (LDEM)]საკრველთაგან ცოდვისათა მიჴსენ U

69 - ღამით და დღით (LDEM)]დღისით და ღამით U

70 - დედოფალო U

71 - ეშმაკთასა (ეშმაკთა DE) ჩემზედა სიხარულსა (LDE)]ეშმაკთასა ჩემზედა სიხარულითა U; ეშმაკთა ჩემზედა მოხარულთა M

72 - უბიწოო L

73 - მიმთხუევად (LDMU) - E

74 - თანა წმიდათა (DEM)]წმიდათა თანა L

75 - მომმადლე (UDEM)]მომეც L

76 - E

77 - E

78 - ვედრებად (U)]ქებად LDEM (რადგან აღნიშნულ სიტყვებს სწორედ ვედრება მოსდევს და არა ქება, შესაბამისად, მართებული ჩანს U-ს მონაცემი: "ვედრებად")

79 - სულთა L

80 - მეოხებითა (UL)]ვედრებითა MDE

81 - სამადლობელი მდაბლისა რომანოზისი (L)]თქუმული გერმანოზ კონსტანტინოპოლელ პატრიარქისაჲ DM

82 - დედოფალო დედოფალო, ღმრთისმშობელო ღმრთისმშობელო (L)]დედოფალო დედოფალო, ღმრთისმშობელო E (სხვაგან ამავე E-ში დასაწყისად მითითებულია "დიდებულო დედოფალო"; იხ. აქვე, "შუაღამის გალობათა" დასასრულს) ; დიდებულო დედოფალო, ღმრთისმშობელო DM (და სხვ.)

83 - განაგრილე (DEM)]აღავსე L

84 - EM

85 - ყოვლადსაწადელსა მისსა და საშუებელსა მას (LDM) - E

86 - მისსა L

87 - უფალი E

88 - სხუაჲ ლოცვაჲ შუვაღამისაჲ ქართული (DM)]ლოცვაჲ ქართული L; სხუა ლოცვაჲ შუვაღამისა წმიდისა დიდისა ბასილისა E

89 - + მონაჲ შენი DM

90 - აურაცხელსა მოწყალებასა შენსა (L)]აურაცხელთა შენთა მოწყალებათა DEM

91 - ღმერთო ჩემო და უფალო ჩემო (L)]მეუფეო ჩემო და ღმერთო ჩემო DEM (თუ აქ სახარებისეულ ტექსტს ვიგულისხმებთ, უპირატესობა უნდა მივანიჭოთ ძველი ნუსხის, L-ის, მონაცემს, რადგან იოან. 20. 28 მუხლი ანლოგიურ გამონათქვამს შეიცავს: "უფალი ჩემი და ღმერთი ჩემი", თუმცა, ცხადია, სხვა ნუსხათა მონაცემიც სავსებით გამართლებულია)

92 - წინაშე პირსა ნათლისა ამის შემომავალისასა და განქარდების ღამითი საცთური, ბოროტისაგან აღძრული მავნებელ[ად] მონათა შენთა, რაჲთა განიოტო და განსდევნო სიბნელე გონებისა ჩემისაჲ, შესულებულისაჲ, და განაქარვნე გულისსიტყუანი მწიკულევანნი და აღძრვანი, შემაგინებელნი სულისა ჩემისანი, და დაჰნერგო ჩემთანა შენმიერი იგი მადლი, რომელი მიიღეს ყოველთა წმიდათა, საუკუნითგან შენდა სათნოყოფილთა, რომელნი საუკუნითგან სათნო-გეყვნეს შენ, რაჲთა მან მასწავოს მე, ვითარ-იგი ჯერ-არს სლვად ჩემდა შემომავალსა ამას დღესა და ყოველთა ნეშტთა დღეთა ცხოვრებისა ჩემისათა ვიდრე განსლვად ჩემდამდე ამიერ სოფლით (L)]წინაშე პირსა ნათლისასა შემომავალსა ამას დღესა, რომელმან ყოველივე საცთური, მტერისა მიერ აღძრული, განსდევნე მონათა შენთაგან, განდევნე ჩემგანცა ბუნებაჲ ესე შესულებული და შემაგინებელნი სულისა ჩემისანი დაარღჳენ, და დანერგე ჩემ თანა მადლი შენი, რომელ მოიგეს ყოველთა წმიდათა შენთა, რომელნი საუკუნითგან სათნო-გეყვნეს შენ, რაჲთა მან მასწავოს მე, თუ ვითარ ჯერ-არს სლვად სათნოდ წინაშე შენსა შემომავალსა ამას დღესა და ყოველთა დღეთა ცხოვრებისა ჩემისათა და ვიდრე განსლვადმდე ჩემდა ამიერ სოფლით DEM ( როგორც ვხედავთ, DEM-ის ტექსტი ფაქტობრივად სხვა რედაქციაა, რომელიც ასევე ძალიან საყურადღებოა; ზემორე ციტატა შესწორებულია ორთოგრაფიულ-პუნქტუაციურად)

93 - შენ ხარ, რომელმან (L)]რამეთუ შენ (- D) სთქუ DEM

94 - DEM-ში ციტირება გრძელდება მთ. 11.30-ის ჩათვლით

95 - წარმოვაცალიერენ (LD)]წარმოაცალიერენ M; წარმოვასრულენ E (წარმოვასრ~ლენ)

96 - დაღონებული (L)]და აწ სირცხჳლეული და კდემული DEM

97 - სიტყჳისაებრ შენისა ,ვითარცა-იგი (L)]მსგავსად ბრძანებისა შენისა, რამეთუ შენ DEM

98 - ინებე (L)]ყავ DEM

99 - L

100 - DEM

101 - რამეთუE

102 - იპოოს L

103 - სინანულითა L

104 - შეცოდებათა (L)]ცოდვათა ჩემთა DEM

105 - ბილწად და ლირბად (DEM)]ბილწებით L

106 - L

107 - მედგრობისა ჩემისათა - L

108 - აჰა ესერა]აწ DEM

109 - კდემული DEM

110 - ცალიერი DEM

111 - და კაცთმოყუარეო DEM

112 - ვენაჴსა მას ზედა სასყიდლისასა L]ვენაჴისა შენისა DEM

113 - და, ვითარცა ჯერ-გიჩნდა, თანასწორ და ზიარ ჰყვენ მათთანა, რომელთა-იგი ეტჳრთა სიმძიმე და სიცხე დღისაჲ L]და უბრძანე მათ თანასწორად ზიარყოფად რომელთა-იგი იტჳრთეს სიგრძე დღისაჲ და სიცხე მზისაჲ DEM

114 - DEM

115 - ცოდვილისა და უღირსისა მონისა შენისაჲ (L)]ჩემი, უღირსისა და უჴმარისა მონისა შენისაჲ DEM

116 - დაღაცათუ არაღირსად ლმობიერ ვარ მსგავსად ცოდვათა ჩემთა (L)]დაღაცათუ არა წმიდა ვარ, არცა ლმობიერ მსგავსად ცოდვათა ჩემთა DEM

117 - მხოლოსა DEM

118 - ცხოვნებად (DEM)]ცხორებად L

119 - მისყიდულისა ამის ეშმაკთა საფარდულისა (L)]განსყიდულისა ამის ეშმაკთა საფარდულსა M; განსყიდული ესე ეშმაკთა საფარდულსა (საფარდელსა D) DE

120 - DEM

121 - DEM

122 - ღმერთო ჩემო (L)]იესუ სახიერო და კაცთმოყუარეოDEM

123 - რომელსა გშუენის ყოველი დიდებაჲ და პატივი და თაყუანისცემაჲ, მამისა თანა სულით წმიდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი-უკუნისამდე. ამინ (L)]მამისა თანა სულით წმიდითურთ აწ და მარადის და საუკუნეთა მათ დაუსრულებელთა უკუნისამდე. ამ DEM

124 - ცოდვათა E

125 - რამეთუ (DM)]არამედ E

126 - E

127 - აწ E

128 - ჴმობდ (M)]ჴმობდი DE

129 - DM

130 - E

131 - სულო ჩემო, უფლისა (DM)]ღმრთისა, სულო E

132 - მეუფემან და უფალმან, ჭირისაგან გიჴსნეს შენ ყოვლადვე. მოვედ, სულო ჩემო, უფლისა, სინანულით და ევედრებოდე მარადის შენთჳს ქუეყნად მოსრულსა და ქალწულისაგან შობილსა ქრისტესა მა – M; + მომეც და მეძვისა მისებრ მიიხუენ ცრემლნი ჩემნი M1

133 - ბნელისა მისგან წყუდიადისა (DM)]საუკუნოჲსა მისგან ბნელისა E

134 - E

135 - E

136 - და მაცხოვნე მე - E

137 - შუვაღამისა (DE)]შუვაღამესა M

138 - E

139 - ცოდვათა E

140 - E

141 - DM

142 - E

143 - ექმნებიან E

144 - სახიერო M

145 - უდები (E)]უდებებით M

146 - E

147 - M

148 - დამფარველთა (E)]დაფარულთა M

149 - E

150 - M

151 - E

152 - მცნებასა M

153 - მრავალრიცხულთა M

154 - თანაარსით მამით და სულით წმიდითურთ ]მამაო და ძეო და სულო წმიდაო, ერთარსებით ქებულო EM

155 - + E

156 - შემწე (DM)]თანაშემწე E

157 - რამეთუ (E)]რაჲთა DM

158 - რაჲთა (E)]ვითარმედ რაჲთა D; ვითარმედ, რომელსა M

159 - მცირედ M

160 - + და M (არ არის LDE-ში)

161 - სატანჯველთა (L)]სატანჯველთაგან DEM

162 - L

163 - მოგზაურსა (M)]მოგზაურთა LDE

164 - შემეწიე (L)]მეწიე DEM

165 - მტერთა DEM

166 - L

167 - იგი E

168 - ჴორცთა ამათ მბრძოლთაჲ (L)]ჴორციელთა ბრძოლათაჲ DEM

169 - ზუაობაჲ (LDEძ)]ზღუაობაჲ M

170 - DEUM

171 - ჰამრობასა (LE)]ჰარმობასა U ; ამრობასა D

172 - მისსა (EUM)]მისა D; მამისა L

173 - საუკუნეთა მათ და მოუთმენელთა სატანჯველთაგან (ტანჯვათაგან U) მიჴსენ (LDUM) - E

174 - E

175 - +ქალწულო E

176 - ყოველნი ცოდვანი და ბრალნი და უსჯულოებანი (L)]ყოველნი ბრალნი და უსჯულოებანი DM; ყოველნი ცოდვანი და ბრალნი U; ცოდვანი და ბრალნი E

177 - მკჳდრობაჲ (DEUM)]მკჳდრყოფაჲ L

178 - საუკუნეთა საუკუნეთასა (L)]უკუნითი-უკუნისამდე UM (DE-ს აკლია)

179 - + დედოფალო D

180 - გჳოხე და გჳღუაწე წინაშე ძისა შენისა და ღმრთისა ჩუენისა (U)]ყოვლადწმიდაო დედოფალო ღვთისმშობელო, იღუაწე სულთა და Kორცთა ჩუენთათჳს წინაშე ძისა შენისა და ღმრთისა ჩუენისა DEM; - L

181 - უფალო შეგჳწყალენ 40 (M)]კჳრიელეისონი მ LDE

182 - ბრალთაცა (DEM)]ბოროტთა L

183 - DM

184 - L-ში სამებისადმი მიძღვნილი დასდებლები ანუ ტროპარები ყველგან გამოტოვებულია

185 - განმარინე E

186 - აურაცხელითა მოწყალებითა (L) - DEM

187 - DEM

188 - L

189 - უწყნი (DM)]უწყი E; იცნი L

190 - განანათლე LE

191 - შეგინებათა (LE)]შეგინებითა M; შეგინებულთა D

192 - სული (DEM)]გული L

193 - DEM

194 - ვნებათა მიერ (DEM) – L

195 - და DEM

196 - განხრწნისაგან L

197 - სასოწარკუეთისასა (LDE)]სასოწარკუეთილისასა M

198 - ქმნული E

199 - +და DE

200 - აწ (DEM)]ჩუენ L

201 - ბრძანებაჲ შენი (DEM) - L

202 - არამედ სრულიად ნუ მიმცემ მეუფეო, უფალო ღმერთო მამათა ჩუენთაო (DEM)]გარნა ნუ მიმცემ ჩუენ სრულიად, მაღალო, მამათა ჩუენთა ღმერთო L

203 - მოეც L

204 - გამოვიხატავთ L

205 - ღმერთსა L

206 - შენთა (LDE)]მნეთა M

207 - + და DM

208 - ნათლისაგან მამისა (DEM)]მამისაგან ნათლისა L

209 - სამგუამოვნად (E)]სამგუამოვნებით DM

210 - იხილვების E

211 - სამმნათობიერი ერთბრწყინვალებაჲ (E)]სამნათობიერი ერთი ბრწყინვალებაჲ DM

212 - ეს დასდებელი ანუ ტროპარი, რაც გვხვდება LDE-ში, M-ში შეცვლილია სხვა დასდებლით: "ვერ შემძლებელ ვართ დიდებად შენდა ჯერისაებრ ქუეყანისანი და მოუძლურდებიან ზეცისანი, ღმრთისმშობელო, რამეთუ უზეშთაეს იქმენ. შეიწირე სარწმუნოებაჲ ჩუენი; უწყი სიყუარული შენი და ვითარცა ნათელსა ქრისტიანობისასა, გადიდებთ"

213 - უხრწნელი DEM

214 - ბუნებისა საზღვართა (DEM)]ბუნებათა საზღვარსა L

215 - მიეგებოდით (LE)]მივეგებვოდეთ DM

216 - სული L

217 - E

218 - დიდებად (LE)]ვედრებად DM

219 - უხრწნელითა E

220 - წარმოდგომილ (DE)]წარდგომილ M

221 - ღმრთისა-დედაო (DEM)]დედაო ღმრთისაო L

222 - L

223 - ღრჭენისაგან DM

224 - ეს დასდებელი ანუ ტროპარი არ არის L-ში (ისევე, როგორც მომდევნო სამი მითითება)

225 - ამ ლოცვის სრული ტექსტი იხ.ზემოთ (შუაღამის მეოთხე ლოცვა)

226 - სახეობისათჳს (E; L: სახეობისა)]სახიობისათჳს DM ("სახეობისათჳს", როგორც ჩანს, ნიშნავს: "სახის ანუ ნიმუშის მოცემისათვის", "სახედ, ნიმუშად გახდომისათვის")

227 - + შენისასა L

228 - იოანნი U

229 - ჩემ (DEM)]მე U

230 - გულისთქუმასა U

231 - ნგორვებული U; მწუბებელი E

232 - არაოდეს ვინებე (DEM)]ვის უსმინე U

233 - საცინელად (EU)]საწუნელად DM (აშკარაა, რომ ნუსხური "ცი", რაც დაწერილობითად უიგივდება ნუსხურ "წ"-ს, გახდა მიზეზზი ზემორე აღრევისა; ე. ი. "საცინელად" ჯერ ამოკითხულ იქნა როგორც "საწნელად", რაც დაქარაგმებად აღიქვეს და ასე "გახსნეს": "საწუნელად")

234 - ჩემებრთა]ჩემებრ U

235 - და (EU) - DM

236 - ზეშთაგარდამატებულობით U

237 - სული თანადაყოლითა (EU)]სულითა, და ყოვლითა M; სულითა. და ყ~ითა D

238 - ვინ არა მიგლოვდეს მე, უბადრუკსა, ვინ არა მგოდებდეს მე, დასასჯელსა (DUM)]ვინ არა მიგლოვდეს მე, დასასჯელსა, ამიერითგან ვინ არა მგოდებდეს მე, უბადრუკსა E

239 - აღვაგზენ რისხვაჲ შენი და უზეშთაეს ბოროტი შენ წინაშე ვყავ (U)]აღვაგზენ რისხვაჲ შენი, მე მარტომან ბოროტი შენ წინაშე ვყავ DEM

240 - ზეშთა U

241 - საუკუნითგან EU

242 - + და E

243 - DEM

244 - მოდერკ (DEU)]მოჰსდრეკ M

245 - ეს მართებული ფორმა სახეზეა ოთხივე ტექსტში

246 - წარმოდგომილ (DE)]წარდგომილ UM

247 - აღხილუად M; ახილვად DEU

248 - ცათაჲსა (U)]ცისა DEM

249 - ცოდვათა DEM

250 - აღხილუაჲ M; ახილვად DEU

251 - განმართებისა U

252 - მოქცევითა U

253 - საუკუნეთა მიმართ საუკუნეთასა (EU)]საუკუნეთა უკუნისამდე DM

254 - ბოროტსა (DM) - E

255 - მოწყალებათასა (DM)]მოწყალებათა შენთასა E

256 - E

257 - E

258 - E

259 - პირსა ჩემსა (E)]თუალთა ჩემთა DM ( შდრ. ფს. 140.3: "დასდევ, უფალო, საცოჲ პირსა ჩემსა და კარი ძნელი - ბაგეთა ჩემთა")

260 - DM

261 - ხედვად D

262 - მრუმებითა E (გადამწერისგან თავზე დასმული აქვს დაეჭვების გამომხატველი ნიშანი: ")

263 - პირთა ჩემთა E

264 - კეთილისმოყუარისა (DE)]კეთილისმოყუარეთა M

265 - სულნი და ჴორცნი ჩემნი DEM

266 - ვნებათაჲსა E

267 - ეშმაკთასა E

268 - ყოვლისაგან ბოროტისა (DM)]ყოველთაგან ბოროტთა E

269 - ეს აბზაცი აკლია E-ს

270 - განსლვად E

271 - მხიარულებად E

272 - E

273 - D

274 - მომადლე D; მიჰმადლე E

275 - თხოვაჲ E

276 - ჩუენზედა E

277 - აღრიცხვაჲ DEM

278 - რამეთუ DM

279 - ნასხმანნი DEM

280 - დაიჴსნებიან (DE)]და იხსენებიან M

281 - დაბადებულთაგან E

282 - E

283 - რაჲმე E

284 - ესეოდენთა E

285 - წარვდგეთ E

286 - ჩუენთანი E

287 - E

288 - პირველად (DE)]არამედ M

289 - კეთილთაგან (DE)]ტკბილთაგან M

290 - ნუ დამაგდებ (DM) - E

291 - ესე ოდენ D

292 - მოწყალეო და - DM

293 + და E

294 - თანაწარსლვასა E

295 - ვიდრეღარა DEM

296 - კეთილად-ჰყვენ E

297 - E

298 - წყალობითა (L)]მოწყალებითა DEM

299 - თანაწარსლვასა ამას სიგრძესა ღამისასა მშჳდობით - L

300 - ყოველსავე შინა (L)]ყოვლისავე DEM

301 - DEM

302 - ჩუენთასა DEM

303 - DEM

304 - L

305 - მონათა შენთა - L

306 - მღდელმან: რომელი-იგი არს კურთხეულ, ქრისტე [მერთი ჩუენი ყოვლადვე აწ და მარადის და უკუნითი-უკუნისამდე. ამინ] (L)]რომელი ხარ კურთხეულ (კაცთმოყუარე DM) ღმერთი ჩუენი ყოვლადვე აწ და მარადის და უკუნითი-უკუნისამდე. ამინ DEM

307 - ბერძნულში არ არის

308 - E-ში გვაქვს: "კირ ფილოფეისა" (სახელს "ფილოფეისა" თავზე უზის დაეჭვების ნიშანი "). ხომ არ არის "კირ" უთარგმნელად გადმოსული ბერძნული κυριος ( ე.ი. "კირ ფილოფეისა" ხომ არ ნიშნავს: "უფალ ფილოფეისა"?)

309 - კონსტანტინეპოლელ არქიეპისკოპოსისაჲ (DM)]არქიეპისკოპოსისა კონსტანტინე ქალაქისა

310 - M

311 - ანუ DEM

312 - მხადველი E

313 - უსმენელ (უსმენილ DM) იქმნა შენ მიერ]არასმენილ შენგან განვიდა E

314 - ზღუაჲ E

315 - და ყოველნი ტომნი (DM)] ყოველნი ხოლო მუჴლნი E

316 - მორწმუნეთა E

317 - ყოვლადწმიდაო E (D-ს აკლია: "ყოვლადწმიდასა, და ძრწოლით პატივ-ვსცემთ")

318 - კრძალვით E

319 - პატივს-ვსცემთ E

320 - არავინ DM

321 - თანასამარადისოჲთ მამით და სულით ყოვლადწმიდითურთ (DM)]თანა მამით მარადის და სულით წმიდით, მიერ E

322 - DM

323 - სურვილით DM; სყ~რლდ E (= სიყუარულად) (უნდა ვიფიქროთ, რომ თავდაპირველ ტექსტში იყო ძველი ქართულისთვის ბუნებრივი "სურვიელად", რადგან არც "სურვილით" და არც "სიყუარულად" კონტექსტს არ შეესაბამება. აღნიშნული სიტყვა, ერთი მხრივ, მცდარად გამარტივდა, როგორც "სურვილით", რადგან, ჩანს, გადამწერმა ვერ გაიგო ძველი ქართული "სურვიელად"; მეორე მხრივ, ქარაგმა "სრ~ლდ", ასევე ვერგაგების საფუძველზე, გადაკეთდა, როგორც: სყ~რლდ”)

324 - ეს სიტყვა, რაც დასტურდება ნუსხებში, ცხადყოფს, რომ წინამდებარე ლოცვა გვიანდელი თარგმანია, რადგან ძველი ქართულისთვის უცხოა ფორმა "ჩუეულებრივი" (უნდა ყოფილიყო ან "ჩუეულებისაებრი" ან "ჩუეულებითი")

325 - თჳსი E

326 - DM

327 - ბილწთა DM

328 - ჩემთა [გამო]]ჩემთაგან (ეს სიტყვა, რაც თარგმანისეულია, ცხადყოფს, რომ მთარგმნელი ვერ არის სათანადო სიმაღლეზე, რადგან სტილური ხარვეზები ტექსტში არაიშვიათია)

329 - კეთილმსახურებაჲ E

330 - სახიერებაჲ E

331 - შეწყალებულყოფად E

332 - DM

333 - ყოველი (ყოველნი DM) მისა მიმართ შესაძლებელ არს]ყოველნი მისა მიმართ შემძლებელ არიან E

334 - ხოლო გარნა E

335 - + თანა (ეს მეორე "თანა", რაც დასტურდება ნუსხებში და, შესაბამისად, მთარგმნელისეული უნდა იყოს, კვლავ მკვეთრად ცხადყოფს თარგმანის სტილურ ხარვეზებს)

336 - და ლოცვასა - DM

337 - ოდესმე ძუჱლ E

338 - მჴედართმძღუანებლობითა

339 - ეშმაკისა DM

340 - მჴედარნი E

341 - + მიერ (მ~რ) E

342 - ზეცითცურევითა (EM)]ზეცით ცუარითა D

343 - DM

344 - E

345 - წარმოტყუენეს E

346 - შენთა M

347 - ანგჰარებისათა დ; ანგაჰარებისათა E

348 - დამჭრეს E

349 - მთხრებლსა ცოდვისასა შეწყუდეულსა ამას უსმინოებაჲ და გულქვაობაჲ ზედადამდვეს მე, რამეთუ კნინღა განვიცდი (DM)]და მთხრებლსა მას ცოდვისასა შემაწყუდიეს მე, უსმინოებაჲ და განქვაებაჲ გულისაჲ ზედადამდვეს მე, რამეთუ ძლითღა განვიხილავ E

350 - გოდებით და ცრემლით (DM)]გოდებითა ცრემლით E

351 - მეფისა E

352 - ხოლო სირცხჳლად (DM)]და სირცხჳლად ხოლო E

353 - შეწევნასა E

354 - ზეშთამბრძოლისა ჩემისა (DM)]ზეშთამჴედართმძღუანველისა E

355 - აკათისტოსა (E)]აკატისტოსა D; აკათისხოსა M

356 - მადლობასა E

357 - DM

358 - დღესა ხოლო (E)]ხოლო დღესა DM (აშკარაა, რომ მთარგმნელისეული უნდა იყოს "დღესა ხოლო", რადგან ჩანს მცდელობა "ხოლო"-ს შესატყვისი ბერძნული δε-ს კალკირებისა მდებარეობის მიხედვითაც)

359 - უღირსსა ამას DM (ამას – E)

360 - E

361 - სულისა ხოლო (E)]ხოლო სულისა DM (აქაც E-ს ტექსტი ბერძნულის კალკირების ნიმიუშია)

362 - ჴორციელნი D

363 - განაქარვენ (DM)]დაჰკარგენ E (აქაც, საფიქრებელია, E-ს ტექსტი მთარგმნელისეული იყოს, რასაც შემდაგში რედაქტირება განუცდია)

364 - კნინისა ამის ცხოვრებისა ჩემისა გზაჲ კეთილად და დაუბრკოლებელად უძლო განვლად (DM)]გზა მცირედჟამ ცხოვრებისა ამის კეთილად უძლო ზ~ა უბრკოლებელად განვლად E

365 - შინა (D)]შ~ნი E; შენთა M

366 - E

367 - ე

368 - მარტოსათჳს E

369 - +შენთჳს იქმნა უფალი ძალთა ჩუენთანა (ძ~ლთა ჩ~ნ თ~ა ?) და E; შენ მიერ იქმნა უფალი ძალთა ჩუენთა (ძ~ლთა ჩ~ნთა ?) და D; - M

370 - არაღირსთა E

371 - მონათა შენთათჳს (DM)]მონათათჳს E

372 - გარემოდგომილისა ვნებისა (DM)]გარემოდგომისა E

373 - DM

374 - რამეთუ რაჲთა E

375 - + ყოვლისათჳს DM

376 - წმიდისა DM

377 - სხუაჲ ლოცვაჲ სავედრებელი]ლოცვაჲ E

378 - უფლისა მიმართ იესუ ქრისტჱსა - DM

379 - ჩემ უღირსსა[ცა] ზედა]ჩემზედა უღმრთოსა E

380 - სასუფეველისა შენისა E

381 - შევჰვარდი U (ამ სიტყვას E-ში თავზე დასმული აქვს დაეჭვების ნიშანი: ")

382 - U

383 - ჩემისა E

384 - ცოდვათა DEM

385 - ზეშთა ყოველთა ბუნებათა (U)]ყოველთა ზეშთა ბუნებათა EM; ყოველთა ბუნებათა ზეშთა

386 - M (D-ში თავზეა ჩამატებული)

387 - + და DEM

388 - D-ში თავზეა ჩამატებული

389 - D-ში თავზეა ჩამატებული; - M

390 - წყალობაჲ შენი (DEM)]შენი წყალობაჲ U

391 - + შენი DM

392 - მე უმადლოსა და უგულისჴმოსა - M

393 - და – წესითაცა, და უცხოსა (E)] და - წესითაცა, და უცხოჲ U; და წესითაცა უცხოსა DM

394 - კეთილისმოქმედებისაგან (DEM)]კეთილისა მოქმედებისაგან U

395 - ჩემი DM

396 - ვიქმნა E

397 - DEM

398 - წმიდისა იოვანე დამასკელისაჲ - M

399 - აღმგებელო (M)]ამგებელო DEU

400 - M

401 - მეცნიერებითნი (U)]მეცნიერებით DEM

402 - უძღებობისა E

403 - E

404 - მიტევებ E

405 - E

406 - E

407 - და სენნი სხეულისა ჩემისანი - E

408 - და ესენი - DM

409 - DM

410 - Tit. გმადლობისა ლოცვაჲ თქუმული წმიდისა მაკარისი (M)]გმადლობისი მაკარისი, ოდესცა გინდეს Q; ლოცვაჲ თქუმული წმიდისა მარკოზისი D; გმადლობისი თქუმული მაკარისი E

411 - Q

412 - არამედ სულგრძელ მექმენ მე და არა ასწრაფე მოგებად კადნიერებათა ჩემთაებრ (QE) – DM (E-ში მიწერილია აშიაზე)

413 - ბევრისა სიკუდილისა]ბევრის სიკუდილის E

414 - უსჯულოებათა ჩემთათჳს (Q)]უსჯულოებათათჳს DEM

415 - ფრაზა "და აწ, რაჲთა", რაც დასტურდება ნუსხებში და, შესაბამისად, მთარგმნელისეული უნდა იყოს, მკვეთრ სტილურ ხარვეზს ქმნის

416 - მოქცევად შიშსა შენსა (DEM)]მიმოქცევად შიშსა შენსა ქუეშე Q (Q-ს მცდარობას ტექსტის მომდევნო ნაწილიც ადასტურებს: "ინებო მოქცევაჲ ჩემი შიშსა შენსა")

417 - და შიშსა შენსა - Q

418 - სულიერთა E

419 - M

420 - წარვწყმდე მე]წარვწყმდე DEM; წარმწყმიდო მე Q (ჩანს, Q-ს მონაცემი მთარგმნელისეულია, რაც შემდეგ შეუსწორებიათ აზრობრივად)

421 - რაჲთა განსწმიდო (QE)]და განწმიდე DM

422 - E

423 - ყოვლისა Q

424 - ცუდდიდებობისა (DM)]ცუდადდიდებისა QE (საფიქრებელია, რომ QE ინარჩუნებს მთარგმნელისეულ ფორმას, რაც შემდეგ გასწორდა)

425 - ყოვლისაგან შეგინებისა და შფოთისა (Q)]ყოვლისა შფოთისა DEM

426 - გევედრები Q

427 - ვედრებით DEM

428 - ყოველნი (QE) - DM

429 - ცნობითა და უმეცრებითა (DM)]და უცნობითა და ოცნებითა Q; ცნობითა და ოცნებითა E

430 - გინა Q

431 - DEM

432 - უკუჱთურებათა Q

433 - DEM

434 - Q

435 - მოიჴსენოს E

436 - იქმენ Q

437 - DEM

438 - ვინ DEM

439 - განაძღე DEM

440 - სძლევენ (QE)]სძლევნ DM

441 - Q

442 - ტროპარი და კონდაკი მის დღისაჲ (M)]ოხითაჲ; იბაკოჲ მის დღისაჲ D

443 - და ზედა ესე ტროპარი (M)]და ზედა ოხითაჲ ესე D

444 - ჴმაჲ ბ D

445 - ჴმაჲ ა გუერდი D

446 - D

447 - მუჴლები (D) - M

448 - ჴმაჲ გ გუერდიD

449 - ჴმაჲ დ გუერდიD

450 - D

451 - სამარით M

452 - მამისა ჩუენისა მაკარისი (UE)]მარკოზ მონაზონისაჲ M

453 - ძალთა M

454 - აქ ნუსხებში (და მათ საფუძველზე გამოცემებშიც) დასტურდება ვრცელი მონაკვეთი, რაც მთლიანობაში უკიდურესად გაუმართავია და შინაარსობრივად გაუგებარი: "და ჴსენებაჲ ამისი ცოდვისა მიმართ, გინათუ შურითა კეთილისმოძულისა მიმართ განგდებულისა სატანაჲსითა, სიზმრებრივისათჳს ხოლო შეგინებისა, ანუ უზრუნველობისათჳს სავნებელთაჲსა და ბუნებასა ზედა ჩუენსა ბოროტისა მეცნიერებასა მძლავრისასა უზეშთაეს გამომაჩინე და ამიერითგან განმაძლიერე მე საჭურველთა ზედა მძლავრისათა და ბრძოლათა ყოვლადძლიერითა მადლითა შენითა და აწ უზენაესსა პირად-პირადთა განსაცდელთა მისთაგან დამიცევ". როგორც ჩანს, სწორედ ტექსტობრივი გაუგებრობა გახდა მიზეზი იმისა, რომ D-ს გადამწერმა საერთოდ ამოიღო აღნიშნული ლოცვა. საზოგადოდ, D-ს ტექსტი ზემორე განგებისა თითქმის სიტყვა-სიტყვით თანხვდება M-ისას. საყურადღებო სწორედ ისაა, რომ განსხვავება თავს იჩენს მხოლოდ იქ, სადაც M-ში სენებული ლოცვის ციტირება იწყება, თუმცა თვით ტიპიკონური შენიშვნა, რაც ლოცვას უძღვის წინ, მათ შორის კვლავაც საერთოა. მართლაც, D-შიც, M-ის მსგავსად, ვკითხულობთ: "და ზედა ლოცვაჲ", თუმცა ამ სიტყვებს მოსდევს არა "მარკოზ მონაზონისაჲ", არამედ: ‘წმიდისა დიდისა ბასილისი" (ბასილის ლოცვა M-ში ზემორე ლოცვის მომდევნოდაა). აქედან, ვფიქრობთ ცხადი ხდება, რომ მარკოზ-მაკარის ლოცვა D-ს გადამწერის მიერ შეგნებულადაა გამოტოვებული, რისი მიზეზიც ლოცვის ტექსტობრივი მცდარობა უნდა იყოს. ამავე მიზეზით ჩვენც მიზანშეწონილად მიგვაჩნია, მართალია, არა მთელი ლოცვის, მაგრამ იმ მცდარი ტექსტობრივი მონაკვეთის ამოღება, რასაც სქოლიოში ვუთითებთ.

455 - D

456 - EU

457 - U

458 - განწმიდენ ესენი (EM)]განმწმიდენ ესე U (U-ს მონაცემის მცდარობას ააშკარავებს დაბოლოება ზმნისა "-ენ", რაც აუცილებლად მრავლობითში მოითხოვს პირდაპირ დამატებას. ე. ი. უნდა ყოფილიყო: "განმწმიდენ ჩუენ" ან "განმწმიდე ესე". ნაცვალსახელი "ესე" ცხადყოფს, რომ სწორედ მას გულისხმობდა ზემორე ზმნა, მაგრამ გულისხმობდა მრავლობითში. ასე რომ, ტექსტის შემცვლელმა, რომელმაც ობიექტის პირველ პირში გადაიყვანა ზმნა, შესაბამისად, მხოლობითად გადააკეთა ნაცვალსახელიც, მაგრამ დაავიწყდა, რომ ზმნისთვის ჩამოეცილებინა პირდაპირი დამატების მრავლობითობის აღმნიშვნელი "-ნ")

459 - ჩემზედა EU

460 - + შენ E

461 - ჩემისაჲ M

462 - კურთხეულ ხარ საუკუნეთა საუკუნეთასა (EM)]კურთხეულ ხარ შენ საუკუნეთა უკუნისამდე U

463 - იყოს M

464 - ანუ: უფალო შეგცოდე შენ, შემინდვე მე, უძღებსა ამას – D

465 - სახელითა უფლისათა გუაკურთხენ მეუფეო - D

466 - უფალო, შეგჳწყალენ, 12-ჯერ (M)]ფს~ნი იბ D (D-ს გადამწერს "კს~ნი", რაც კჳრიელეისონს ანუ იმავე "უფალო, შეგჳწყალენ"-ს ნიშნავს, მცდარად ამოუკითხავს, როგორც: "ფს~ნი", რაც "ფასალმუნს" ნიშნავს)

467 - აქ M-ში მოსდევს ტიპიკონური შენიშვნა, რაც არ არის D-ში: "უკუეთუ იყოს ჩუენებითა ეშმაკისაჲთა განჴურვებაჲ, მღდელმან ჰყოს წესი ესე. უკუეთუ საჭიროებაჲ იყოს, სწიროს და ერისკაცი საზიარებელი თუ იყოს, აზიაროს, ხოლო უკუეთუ სიმთრვალისა გამო იყოს, ნუ იქმნების მიახლებაჲ მათი, მსგავსად კანონისა მის, მეოთხისა დიონისისი, დიდისა ათანასისი, დიდისა ბასილისი, სჯულისკანონისა და საგანშორებელოჲსა წიგნისაგან იძიე თავი 20 და 28."

468 - უკუეთუ ვისმე დაცემაჲ შეემთხჳოს ძილსა შინა: მას დღესა ნუ ეზიარების. წმიდაო ღმერთო...; მამაო ჩუენო... თქუას. მოვედით, თაყუანის-ვსცეთ...გ; მუჴლთმოდრეკაჲ გ; მიწყალე... გ; გურწამსი; კჳრიელეისონი რ; ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა...; მუჴლთმოდრეკაჲ ნ; უფალო, შეგცოდე და შემინდვე...; მუჴლთმოდრეკაჲ ნ და ესენი (U)]უკუეთუ ვისმე დაცემაჲ შეემთხჳოს ძილსა შინა: მას დღესა ნუ ეზიარების. სამი მიწყალე თქუას: მიწყალე... სრულიად; დიდებაჲ. აწდა. გურწამსი; სრულიად; წმიდაო ღმერთო...; მამაო ჩუენო...; მოვედით, თაყუანის-ვსცეთ...; კუალად: : მიწყალე... სრულიად; და კუალად: წმიდაო ღმერთო...; მამაო ჩუენო...; მოვედით, თაყუანის-ვსცეთ...; მიწყალე...; დიდებაჲ. აწდა. კჳრიელეისონი რ; ღმერთო, მილხინე ცოდვილსა...; ორმოცდაათი; უფალო, შეგცოდე და შემინდვე...; ორმოცდაათი; მუჴლთმოდრეკაჲ ორმოცდაათი E

469 - ყოვლადქებულო (E)]ყოვლადწმიდაო U

470 - მოსდევს: "ლოცვაჲ წმიდისა მამისა ჩუენისა იოვანე ოქროპირისაჲ: კუალად შემიბრკუმა..." სახეზეა E-ში (იხ. მაკარის და იოანე ოქროპირის ლოცვები აგრეთვე ზემოთ, "მღვდლის დაცმის" განგებაში)

"ლოცვანი და დაუჯდომელი ღმრთისმობლისაჲ"
ახალი, შესწორებული გამოცემა მოამზადა ედიშერ ჭელიძემ
გამომცემლობა "ახალი ივირონი", "საეკლესიო ბიბლიოთეკა, ტ. III, თბილისი, 2006 წ.