ლოცვანი ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ხატისადმი
„შვიდისრიანი“

ევედრებიან კოჭლობის და სისუსტის განსაკურნებლად, ასევე მოშუღართა შესარიგებლად

ხატის დღესასწაული აღესრულება 13 (26) აგვისტო

ტროპარი, ხმა 5

მოამდორვენ ბოროტნი გულნი ჩუენნი, ღუთისმშობელო და მოძულეთა ჩუენთა ზედამოსულუანი დაშრიტენ და დახსენ ყოველი იწროებაჲ სულისა ჩუენისაჲ, რომელნი შეუვრდებით წმიდასა ხატსა შენსა. შენითა ტანჯუითა და ლმობიერებითა მოწყალე იქმენ ჩუენ ზედა. ამბორს უყოფთ წყლულთა წმიდათა შენთა და ისართაგან, ჩუენ მიერ შენდა მომართ აღძრულთა, შევძრწუნდებით, ნუ მაუფლებ ჩუენ, დედაო გულმოწყალებისაო, რაჲთა მოვწყდეთ სიბოროტისაგან ჩუენისა და სიბოროტისაგან მოყუასთა ჩუენთასა, რამეთუ შენ ხარ ჭეშმარიტად მომამდორვებელი ყოველთა გულთა ბოროტთა.

ლოცვა

ჰოი, მრავალთა ტანჯუათა დამთმენელო დედაო ღუთისა, უმაღლესო ყოველთა მიწიერთა დედათაო, - სიწმიდითა და ტანჯუათა სიმრავლითა რომელნი იტვირთენ ქუეყანასა ზედა - შეიწირენ მრავალვნებულნი სულთქუმანი ჩუენნი და დამიცვენ საფარველითა მოწყალებისა შენისაჲთა, რამეთუ არა მივის ნავთსაყუდელი და მეოხი მხურვალეჲ თვინიერ შენსა, არამედ, რამეთუ გაქუს კადნიერებაჲ წინაშე შენგან შობილისა, შემეწიენ და მიხსნენ ლოცუითა შენითა, რაჲთა დაუბრკოლებლად მივემთხვივნეთ სასუფეველსა ცათასა, სადაცა ყოველთა წმიდათა თანა დიდებასა უგალობთ ერთარსსა და სამსახოვანსა ღმერთსა, აწ და მარადის უკუნითი უკუნისამდე, ამინ!

* * *

ეს ხატი დაბრძანებულია ვოლოგდასთან მდებარე იოანე ღვთისმეტყველის ტაძარში. იგი ერთგვარად ასახავს იმ წინასწარმეტყველებას, რომლიც ჩვილი იესოს მირქმის დროს მართალმა სვიმეონმა ყოვლადწმინდა დედას აუწყა: „...თვით შენს სულშიც გაივლის მახვილი“. წმინდა წერილში რიცხვი 7 აღნიშნავს რაიმეს „სისრულეს“, მოცემულ შემთხვევაში კი სისრულეს იმ მწუხარებისა, „სევდისა და გულის ტკივილისა“, რაც ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელმა ამქვეყნიური ცხოვრების დროს გადაიტანა.

ხატზე გამოსახულია შვიდი ისრით განგმირული ღვთისმშობელი. ამ ხატის პირველ სასწაულზე შემდეგი თქმულებაა შემორჩენილი: ერთ ხეიბარ გლეხს, რომელსაც მრავალი წლის მანძილზე სტანჯავდა სისუსტე და მტკივანი ფეხი, ესიზმრა, რომ თუკი იოანე ღვთისმეტყველის ტაძარს მოინახულებდა, სამრეკლოზე მიაგნებდა ღვთისმშობლის ხატს და მის წინაშე ილოცებდა, განიკურნებოდა. გლეხი ორჯერ მივიდა ტაძარში, თავის სიზმარს მოჰყვა და ითხოვა, სამრეკლოზე აეშვათ, მაგრამ არ დაუჯერეს და თხოვნაზე უარი უთხრეს. მესამედ, როგორც იქნა, შეიბრალეს და სამრეკლოზე აუშვეს. მან მაშინვე მიაგნო წმინდა ხატს, რომელიც სიზმრად იხილა. იგი კიბეზე ფიცრის ნაცვლად ჩაესვათ და სულმთლად ჭუჭყითა და ჩიტების ნაფიფქით იყო დაფარული. ხატი გაასუფთავეს. დასნეულებულმა გლეხმა ხატის წინ პარაკლისის გადახდა ითხოვა და მიიღო კიდეც კურნება. 1830 წელს, როცა ვოლოგდაში ქოლერა გამოჩნდა, შეშინებულმა მოსახლეობამ შველა ისევ ხატს სთხოვა. დედაღვთისას სახე დიდი პატივით ქალაქის გარშემო შემოატარეს. მალე ქოლერამ უკან დაიხია. მას შემდეგ ხატმა სახელი გაითქვა, როგორც სნეულთა სასწაულებრივმა განმკურნებელმა. „ბოროტ გულთა მომალბობელსაც“ უწოდებენ და მოდავეთა შერიგებასაც ევედრებიან.

2002 წელს მოსკოვის ერთ-ერთ ოჯახში დაბრძანებულ ამ ხატის ასლს მირონი დაედინა, რომლის წყალობითაც მრავალი გამოჯანმრთელდა. იმავე წელს ხატი საქართველოშიც ჩამოაბრძანეს და სხვადასხვა მონასტერშიც იყო დასვენებული.

მოამზადა მანანა ჯანელიძემ
ჟურნალი „კარიბჭე“ № 3, 2004 წ.