განმარტებანი

სინანულის საიდუმლოს მღვდელმოქმედების სქემატური გამოსახულება

1. სინანულის საიდუმლოს აღსრულების (აღსარების წარმოთქმის) ადგილზე ჯვრისა და სახარების გამოსვენება;

2. მონანულის დარიგება უწინარეს აღსარებისა;

3. ასამაღ: „კურთხეულ არს ღმერთი ჩვენი“ ...

4. დასაწყისი ლოცვები მამაო ჩვენოს ჩათვლით;

5. 50-ე ფსალმუნი და სინანულის ტროპრები:

– „მიწყალენ ჩუენ, უფალო, შემიწყალენ ჩუენ,“..

– დიდება „უფალო, შემიწყალენ ჩუენ,“...

– აწდა „მოწყალებისა კარი განგვიღე,“..

– უფალო შეგვიწყალენ 40 – გზის;

6. 2 ლოცვა მონანულსა ზედა:

– „ღმერთო მაცხოვარო ჩუენო, რომელმან წინაისწარმეტყუელისა შენისა ნათანის მიერ,“ ...;

– „უფალო ღმერთო ჩუენო, ძეო და სიტყუაო ღვთისა ცხოველისაო, მწყემსო და კრავო, ... ;

7. მიმართვა მონანულისადმი:

– „იხილე შვილო კეთილად, რამეთუ აჰა ესერა ქრისტე უხილავად აქა მდგომარე არს შენ თანა“... (4. 204);

8. სარწმუნოების სიმბოლოს (მრწამსის) წარმოთქმა;

9. შეკითხვები აღმსარებლისადმი ცოდვების თაობაზე და მათი აღიარება მონანულის მიერ;

10. დარიგება და დამოძღვრა მონანულისა;

11. ლოცვა თავმოდრეკილ აღმსარებელსა ზედა:

– „უფალო ღმერთო, მაცხოვარო მონათა შენთაო, რომელი მოწყალე ხარ და სულგრძელ მონანულსა ზედა";

12. შენდობის ლოცვა:

– „უფალო ღმერთო ჩვენო, რომელმან პეტრეს და მეძავსა“...;

13. ღირსარსი, დიდება აწდა;

14. განტევება (ჩამოლოცვა);

15. საჭიროების შემთხვევაში მონანულის განკანონება (კანონის დადება).

შენიშვნა:

1, ზემოწარმოდგენილი სქემა მოცემულია წიგნში: Протоиерей Геннадий Нефедов - Таинства и обряды православной Церкви (Москва - 2002г.) – გვ. 83, ხოლო ამ სქემის მიხედვით ლოცვები კი - Малый ТРЕБНИК, Москва - 1883г - ში (18. 64-84);

2. ზემოწარმოდგენილი სქემა ვრცელდება XVII საუკუნიდან;

3. ორი ლოცვაა მოცემული „დიდნი კურთხევანში“ (1. 320-321):

– „უფალო ღმერთო ცხორებისა ჩუენისაო, სულგრძელო და მრავალმოწყალეო, ..

– „უფალო ღმერთო ჩუენო, რომელმან პეტრესა და მეძავსა მას ცრემლთა მიერ..

4. არცერთი ლოცვა არაა მოცემული „დიდნი პურთხევანში“;

5. ორი ლოცვაა მოცემული „დიდ პურთხევანში“ (3. 420-422);

– „ღმერთო მაცხოვარო ჩუენო, რომელმან წინასწარმეტყველისა შენისა ნათანის მიერ მონანულსა დავითს“..

– „უფალო იესო ქრისტე, ძეო ღმრთისა ცხოველისაო, კრავო და მწყემსო ჭეშმარიტო“.

6. შემდეგი ლოცვებია მოცემული „მცირე პურთხევანში“ (4. 204-215);

I თავი 18

ა) სვიმეონ თესალონიკელისა მიერ თქმული:

– „იხილე შვილო კეთილად, რამეთუ აჰა ესერა ქრისტე უხილავად“.. (გვ. 204):

– „ეკრძალე, შვილო, ვინაითგან მოხვედ სამკურნალოსა ამას,“.. (გვ. 205):

– „უფალო ღმერთო, მაცხოვარო მონათა შენთაო, რომელი მოწყალე ხარ“.

– „უფალო ღმერთო ჩუენო, რომელმან პეტრეს და მეძავსა ცრემლთა მიერ“..

– „უფალო ღმერთო ჩუენო, ძეო და სიტყუაო ღმრთისა ცხოველისაო,“.. (გვ. 208);

ბ) დიდისა ბასილის მიერ თქმული, აღმსარებელთაგან კანონის დაჯერებისა და დაუჯერებლობისათვის: (გვ. 212);

ბ) იოვანე პატრიარქისა, მმარხველისა მიერ თქუმული: (გვ. 213);

დ) წმიდისა სვიმეონ თესალონიკელისა მიერ თქუმული: (გვ. 214)

ე) პავლე მოციქული ბრძანებს: (გვ. 215);

II. თავი 19

ა) „უფალო ღმერთო ცხორებისა ჩუენისაო, სულგრძელო და მრავალ“.. (გვ. 216);

ბ) „ღმერთო მაცხოვარო ჩუენო, რომელმან წინაისწარმეტყველისა შენისა ნათანის მიერ, შეინანე“.. (გვ. 216);

ბ) „უფალო ღმერთო ჩუენო, რომელმან პეტრესა და მეძავსა მას ცრემლთა მიერ შენდობაი“.. (გვ. 217);

7. ერთი ლოცვაა მოცემული მცირე კურთხევანში (5. 237):

– „უფალო ღმერთო ჩუენო, რომელმან პეტრეს და მეძავსა ცრემლთა მიერ“..

ლიტერატურა:

1. ედიშერ ჭელიძე, დიდნი კურთხევანი, ტ. I – (გამომცემლობა „ახალი ივირონი“, თბილისი – 2002);

2. ედიშერ ჭელიძე, დიდნი კურთხევანი, ტ. I – (თბილისი – 2006);

3. (გამომცემელი) დეკანოზი იოანე გივიშვილი-ამილახვარი, კურთხევანი – (თბილისი – 2004);

4. (შემდგენელი) მირზა ტყეშელაშვილი, მცირე კურთხევანი – (თბილისი – 1998);

5. მცირე კურთხევანი – (გამომცემლობა „ნათლისმცემელი“, თბილისი – 2004);

6. მართლმადიდებლური ეკლესიის საიდუმლოებანი – რედაქტორი დეკანოზი თეიმურაზ თათარაშვილი (თბილისი – 2010);

7. პროტოპრესვიტერი მიხეილ პომაზანსკი, დოგმატური ღვთისმეტყველება – (თბილისი – 1998);

8. პანაიოტის ი. ბუმისი, კანონიკური სამართალი – (თბილისი – 2007);

9. Настольная книга священнослужителя, т. 1У (М. 1983г.) — 33. 242-287;

10. К. Никольский — Учебный устав Богослужения (Санкт-Петербург - 1995) — 83. 697-700;

11. С.В. Булгаков — Настольная книга священно-церковно-служителя, т. П (Москва - 1993) - 53. 1047-1160;

12. Протоиерей Геннадий Нефедов - Таинства и обряды православной Церкви (Москва - 2002) - 33. 69-126;

13. Новая скрижаль - (Санкт-Петербург - 1998) 53. 389-395;

14. Н. Сильченков — Практическое руководство при совершений приходских треб (Киев- 2001)- 53. 47-86;

15. Архиепископ Аверкий — ЛИТУРГИКА - 2000- 53. 441-445;

16. Г.И. Шиманский — ЛИТУРГИКА (Таинства и обряды) - (Москва - 2003г.) 33: 46-76;

17. А.Л. Катанский — Догматическое учение семи церковных таинствах - (Москва — 2003) 53. 60-65; 116-119; 161-167; 236-251; 303-312; 349-359;

18. Малый ТРЕБНИК, Москва - 1883г. 58. 64-84;

19. Павлов А. С. — Куре Церковного права ( Санкт-Петербург - 2002);

20. Протоиерей В. Цыпин- Курс Церковного права (г. Клин - 2004).