1. "ისმინეთ ესე ყოველთა წარმართთა და ყურად იღეთ ყოველთა, რომელნი დამკვიდრებულ ხართ სოფელსა", - დავით წინასწარმეტყველი მოუწოდებს წარმართებსაც და ყველას, ვინც კი დამკვიდრებულია ამქვეყნად - იუდეველებსაც, ბარბაროსებსაც, მოისმინეთ, რასაც გეტყვით, თუ რას ამბობს უფალი, თუ რა მოხდება მომავალშიო.

2. "ნაშობნი ქუეყანისანი და ძენი კაცთანი, ერთბამად მდიდარნი და გლახაკნი" - დავით წინასწარმეტყველი აგრძელებს წინა მუხლში დაწყებულ აზრს, - განურჩევლად მისმინეთ ყველამ, მდიდარმა თუ გლახაკმა, "ნაშობნო ქვეყანისანო" და "ძენო კაცთანო". როგორც წმინდა მამები გვეუბნებიან, "ქუეყანით ნაშობნი" არიან, უპირველესად, ბარბაროსები, უდაბნოში მცხოვრები ველური ტომები, ის ადამიანები, რომლებიც სჯულის გარეშე ცხოვრობდნენ, არავითარი სჯული, არავითარი წესი ცხოვრებისა არ ჰქონდათ. "ძენი კაცთანი" - აქ შეიძლება ვიგულისხმოთ იუდეველები, ასევე წარმართებიც, ისეთი ადამიანები, რომლებიც მიწიერი სამართლით ცხოვრობდნენ, მიწიერი სამართალი მაინც ჰქონდათ.

3. "პირი ჩემი იტყოდის სიბრძნესა და ზრახვანი გულისა ჩემისანი გულისხმისყოფასა"- ფსალმუნის ამ სიტყვებს დავით წინასწარმეტყველის პირით უფალი ბრძანებს, - მე ვარ ჭეშმარიტი, ჩემი სიტყვა და ზრახვა ჭეშმარიტიაო.

4. "მივყო იგავსა ყური ჩემი და აღვაღო საგალობელითა იგავი ჩემი" - დავითი კვლავ უფლის პირით წარმოთქვამს: იგავებით ვილაპარაკო, ჩემი სათქმელი იგავებით ვთქვაო. მართლაც, როდესაც უფალი მოვიდა, ხშირად იგავურად ლაპარაკობდა. მისი სწავლება იყო იგავური, რათა ადამიანებს მეტად მიეღოთ და მეტი გულისყურით მოესმინათ ღვთის სწავლება, რადგან იგავურად, სიბრძნით ნათქვამი მათთვის უკეთესი მოსასმენი იყო. როდესაც ადამიანი კარგად მოუსმენდა, უფრო მეტს იღებდა. ასევე, როდესაც უფალი იგავურად საუბრობდა, ის, ვინც მიმღები იყო, იგავშიც იღებდა, ხოლო ვინც საერთოდ არ იყო მიმღები ქრისტეს სწავლებისა, მათთვის ჯობდა იგავი თქმულიყო, რათა, როგორც წმინდა მამები გვეუბნებიან, უფრო მეტად არ დაბრკოლებულიყვნენ და არ ჩავარდნილიყვნენ ღვთის გმობაში.

5. "რაისათვის მეშინის მე დღესა ბოროტსა, უკუეთუ უშჯულოებამან სვლათა ჩემთამან გარემომიცვას მე" - დავით წინასწარმეტყველი მთელი კაცობრიობის პირით ამბობს, - რისი მეშინია მე ბოროტი დღისო. "ბოროტ დღეში" იგულისხმება მეორედ მოსვლის ჟამი, მაგრამ მეორედ მოსვლის ჟამი "ბოროტი დღე" არის უსჯულოთათვის, თორემ ქრისტიანებისთვის, ღვთის მადიდებლებისთვის - სანატრელია, როდესაც უკვე ღვთის მადიდებელი ადამიანები დაიმკვიდრებენ სამუდამო სასუფეველს და საბოლოოდ განშორდება ერთმანეთს სიკეთე და ბოროტება, არავითარი ბოროტება ვნებას აღარ მიაყენებს ადამიანებს, მხოლოდ სიკეთეში იცხოვრებენ ღვთის მადიდებელნი. უსჯულოებით მცხოვრებთათვის ეს დღე ბოროტი იქნება, როდესაც ჩვენი უსჯულოება გარემოგვადგება. მეორედ მოსვლის ჟამს, საშინელ სამსჯავროზე ხომ ყველა მის მიერ ქმნილი ცოდვა გარემოადგება ადამიანს, რომლის გამოც სინანულში არ იყო, რომელიც მას არ შეუნანებია, ყველა ცოდვა მოეკითხება. როგორც იარაღაღმართული მტერი გარშემოეხვევა კაცს და დაატყვევებს, ასევე გარშემოეხვევიან მოუნანიებელი ცოდვები და ისინი შეიპყრობენ, დაატყვევებენ.

6. "რომელნი ესვენ ძალსა თვისსა და სიმრავლესა ზედა სიმდიდრისა თვისისასა იქადიან" - გრძელდება წინა მუხლში დაწყებული აზრი. დავითი წინასწარმეტყველურად ბრძანებს: ეს მათ დაემართებათ, ვისაც თავისი თავისა და თავისი მატერიალური სიმდიდრის იმედი ჰქონდა. ასევე მასაც, ვისაც თავისი სულიერი სიმდიდრე ეიმედებოდა, ეგონა, რომ მდიდარი იყო სულიერად. ვინც ჭეშმარიტად მდიდარია სულიერად, თვლის, რომ არაფრისმქონე არ არის. თუ კაცი მიიჩნევს, რომ სიმდიდრე აქვს, მატერიალური იქნება თუ სულიერი, ის არაფრისმქონე არ არის.

7. "ძმამან ვერ იხსნას, იხსნესა კაცმან? არა მისცეს ღმერთსა სახსარი თავისი თვისისაი" - ვინც თავისი სიმდიდრით იქადის, თავისი სიმდიდრის იმედზეა, არაფერი აღარ ეშველება - ვერც "ძმამ" იხსნას და ვერც "კაცმაო". ძმაში იგულისხმება ღვთის მოყვარე ადამიანები - ე.ი. მეორედ მოსვლის ჟამს თავად ღვთისმოყვარე ადამიანებიც ვერ იხსნიან ასეთებს, რომლებიც დღეს ლოცულობენ სხვათათვის, მაგრამ მეორედ მოსვლის ჟამს მათაც აღარ ექნებათ იმის შესაძლებლობა, რომ ცოდვაში მყოფი მოყვასისთვის ილოცონ, რადგან მეყსეულად - დროის გარეშე მოხდება განსჯა და ვედრების საშუალება აღარ იქნება. თუკი ღვთისმოყვარე კაცი ვერ იხსნის მათ, მით უმეტეს, მათ ხსნას ვერ შეძლებენ "კაცნი" - ის ადამიანები, რომლებიც ღვთის მცნებებით არ ცხოვრობდნენ. ასეთები არათუ სხვების, თავიანთი თავის ხსნასაც ვერ შეძლებენ, როგორი მიწიერი სიმდიდრეც არ უნდა ჰქონდეს კაცს ღვთის წინაშე, ეს არაფერია, ვერაფრით გადაიხდის, ვერაფრით გამოისყიდის. თუკი ჭეშმარიტი სულიერი სიმდიდრე აქვს კაცს, ის არც მოხვდება ამ გარემოებაში.

8. "და სასყიდელი სახსრად სულისა თვისისა; და შურებოდა იგი უკუნისამდე" - თავისი სულის გამოსასყიდად მისცემს მხოლოდ ის, ვინც "შურებოდა უკუნისამდე" - ის, ვინც მეორედ მოსვლის ჟამამდე, სიკვდილამდე მოღვაწეობდა ღვთის სადიდებლად, ღვთის მცნებების აღსრულებით, მოყვასის შეწევნით... სწორედ ეს არის ის, რაც ადამიანს შეუძლია წარადგინოს საშინელ სამსჯავროზე; თავად კეთილი საქმეები ვერ აცხოვნებს ადამიანს, არამედ მხოლოდ და მხოლოდ ღვთის მრავალმოწყალება, მაგრამ თუ ადამიანი ღვთის მცნებებს არ აღასრულებს, კეთილ საქმეებს არ იქმს, მასზე ღვთის მრავალმოწყალება არ მოქმედებს.

9. "და ცხოვნდეს სრულიად. არა იხილოს მან განსახრწნელი" - კვლავ გრძელდება წინა მუხლებში დაწყებული აზრი: ასეთები, ვინც მეორედ მოსვლამდე - გარდაცვალებამდე მოღვაწეობდა, - ვინც მთელი სიცოცხლე დამაშვრალი იყო ღვთის მცნებების აღსრულებით, მთლიანად ცხოვნდნენ - მარადიული სასუფეველი დაიმკვიდრონ, ასეთმა კაცმა განსახრწნელი, ე.ი. ჯოჯოხეთი არ იხილოსო.

10. "რაჟამს იხილნეს ბრძენნი სიკუდილად. ერთბამად უგუნური და უცნობოი წარწყმდენ და დაუტეონ უცხოთა სიმდიდრე მათი" - ბრძენი იქნება, გლახაკი თუ მდიდარი, ვერავინ უშველის თავს ამა ქვეყნიდან გასვლის შემდეგო. რა თქმა უნდა, აქ არ იგულისხმება ჭეშმარიტი სიბრძნე და სიმდიდრე, არამედ მიწიერი. მიწიერი სიბრძნითა და სიმდიდრით "უცნობოი წარწყმდეს" - დაიღუპოს, ე.ი. ასეთი ადამიანების ყოფა სასუფეველში არ იქნება, ხოლო ის, ვინც ჯოჯოხეთშია, აბსოლუტურად დავიწყებულია; მიწიერი სიმდიდრე კაცისა მის შთამომავლებსაც არ დარჩებათ სამუდამოდ. მარადიულად მიწიერი სიმდიდრის მოხმარება შეუძლებელია.

11. "და სამარენი მათნი სახლ მათდა იყვნენ უკუნისამდე და საყოფელ მათდა თესლითი თესლამდე; სახელები მათი უწოდეს მიწასა მათსა" - მათი სამყოფელი სამარე - სიკვდილი, ანუ ჯოჯოხეთი იქნება, სადაც მარტოდმარტო იქნებიან და აღარაფერი, არავითარი მიწიერი სიმდიდრე აღარ უშველით: მათი მიწიერი საყოფელი და მიწიერი ქონება "თესლითი თესლამდე" - მონაცვლეობით გადაეცემა სხვადასხვა ადამიანს და ვინც ისე გააგრძელებს ცხოვრებას, როგორც ამ ქონების პირველი პატრონი, მასაც იგივე დაემართება - მისი საყოფელიც "სამარე" - ჯოჯოხეთი იქნება. ასე გაგრძელდება მანამ, ვიდრე ეს ქონება ღარიბ-ღატაკთ არ დაუნაწილდებათ ან მთლიანად არ გაიფანტება. მათი სახელები კი მხოლოდ მიწაზე დარჩება - ასეთი ადამიანების სახელები მხოლოდ მიწაზე იყო განდიდებული. შესაძლოა, სიკვდილის შემდეგაც დარჩეს ადამიანის სახელი რაღაცებს მიწაზე, მაგრამ სამუდამოდ, მეორედ მოსვლის ჟამამდეც რომ დარჩეს, თუ მან თავისი სული ვერ გადაირჩინა, სასუფევლისთვის არის დავიწყებული, რადგან მხოლოდ მიწაზე დარჩენილი სახელი ღვთის წინაშე არაფერს წარმოადგენს, ადამიანს არაფრად წაადგება.

12. "კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო; ჰბაძვიდა იგი პურიტყვთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ" - კვლავ გრძელდება წინა მუხლებში დაწყებული აზრი: ასეთი ადამიანები პატივში კი იყვნენ ამქვეყნად - მიწიერი დიდება და პატივი არ აკლდათ, მაგრამ ისევე, როგორც უგუნურმა პირუტყვმა, მათ ვერ გამოიყენეს სიმდიდრე და პატივი. როგორ შეეძლოთ გამოეყენებინათ? - ღვთის მცნებებით ეცხოვრათ, გაჭირვებულთ და ეკლესიას შესწეოდნენ... თუმცა ამის გარეშე იცხოვრეს და ამგვარ ცხოვრებას წინასწარმეტყველი პირუტყვთა მსგავს ცხოვრებას ამსგავსებს. როდესაც ადამიანი ცხოვრობს და ზრუნავს მხოლოდ სიმდიდრის მოსაპოვებლად, საზრდელისთვის, ჩასაცმელისთვის... პირუტყვს ემსგავსება. ადამიანს მეტი მოეთხოვება. როდესაც მას აქვს სიმდიდრე, უნდა გამოიყენოს სულის საცხოვნებლად და არა მხოლოდ მიწიერი კეთილდღეობისა და სიამეთა მისაღებად.

13. "ესე გზაი არს საცდურებისა მათისაი მათდა მიმართ და ამისა შემდგომად პირითა მათითა სათნო-იყონ" - ეს გზა - საცდურებითაა სავსე, მხოლოდ მიწიერ საზრუნავებზე გადაგების გამო დაიღუპნენ სულიერად. "ამის შემდეგ პირითა მათითა სათნოიყონ" - შემდგომ, მოხვდებიან რა ჯოჯოხეთში, არა სინანულში, არამედ თავისი თავის ყვედრებაში იქნებიან - ხომ შემეძლო სხვაგვარად, სულის საცხოვნებლად მეკეთებინა ყოველივე, ღვთივსათნოდ გამომეყენებინა ჩემი სიმდიდრე და მიწიერი პატივიო. ისევე, როგორც, ვთქვათ, ლაზარესა და მდიდრის იგავში ეუბნება მდიდარი აბრაამს - მიავლინე ლაზარე, ჩემები მაინც არ ჩაცვივდნენ ჩემს დღეში, ჩემს მსგავს სატანჯველშიო - ანუ, ის უკვე ჯავრობს, წუხს, მაგრამ სინანული უკვე ჯოჯოხეთში აღარ შეიძლება - იქაური წუხილი და ხედვა საკუთარი დანაშაულისა, ცოდვებისა უკვე სინანულში მომყვანებელი აღარ არის. ადამიანს ტანჯავს უკვე აღქმა იმისა, თუ რა დააშავა.

14. "ვითარცა საცხოვარნი, ჯოჯოხეთსა მიეცნეს და სიკუდილი ჰმწყსიდეს მათ; და ეუფლნენ მათ წრფელნი განთიად და შეწევნაი მათი განკფდეს ჯოჯოხეთს და დიდებისა მათისაგან განვარდენ" - "ვითარცა საცხოვარი" - როგორც პირუტყვი, რომელიც იყო, ვთქვათ, შექმნილი ღვთისგან ცხვრად, რომელსაც სასუფეველი უნდა დაემკვიდრებინა, თავისი უსჯულო ცხოვრებით იქცა "თიკნად" და ჯოჯოხეთი დაიმკვიდრა. ჯოჯოხეთში შთავარდნენ თავიანთი ცხოვრებით და სამარადისო სიკვდილის სამწყსოში არიან უკვე შესულნი, საიდანაც გამოხსნა აღარ შეიძლება. "ეუფლნენ მათ წრფელნი განთიად"... წრფელი, მართალი ადამიანები ეუფლებიან მათ, არა ისე, თითქოს ჯოჯოხეთში უფლებს მართალი ადამიანი რაიმეს, არამედ - როგორც მართლები ცხოვრობენ, ისე რომ ეცხოვრათ, სასუფეველს დაიმკვიდრებდნენ. ისინი, ვინც მათგან იჩაგრებოდნენ, სამოთხეში არიან, თვითონ კი ჯოჯოხეთში. ისევე, როგორც მდიდრის კიბის ქვეშ მცხოვრები გლახაკი ლაზარე, რომელსაც ყურადღებასაც კი არ აქცევდა მდიდარი, ამ ქვეყნიდან გასვლის შემდეგ ხედავს ლაზარეს ნეტარ ყოფას და ევედრება აბრაამს - გამოუშვი ლაზარე, თითი ამოავლოს წყალში და ის მომიტანოსო. უკვე უმდიდრესი, ზეაღმატებული ძალის მქონეა ლაზარე ამ მდიდართან შედარებით. ასევე შეიძლება ვიგულისხმოთ - ამგვარად ეუფლება მართალი ადამიანი მათ, ვინც ჯოჯოხეთში დაიმკვიდრებს. ჯოჯოხეთში განქარვდება მათი შეწევნა - რაც მათ ჰქონდათ ამქვეყნად, სიმდიდრე, კეთილდღეობა, ბრწყინვალება - არაფერი, არავითარი ხორციელი ბრწყინვალება არ გაჰყვება თან ადამიანს.

15. "ხოლო ღმერთმან იხსნეს სული ჩემი ხელთაგან ჯოჯოხეთისათა, რაჟამს შემიწყნარებდეს მე" - ხოლო ჩემი სული, - ბრძანებს დავით წინასწარმეტყველი, ასევე თითოეული ღვთისმოყვარე ადამიანის სული - ვინც ღვთის დიდებით ცხოვრობს, ვინც ფსალმუნებს გულით კითხულობს, ღვთის მცნებებს აღასრულებს, უფალმა იხსნასო - უფალი იხსნის თითოეული ასეთი ადამიანის სულს, არ მისცემს ჯოჯოხეთს. ჯოჯოხეთის სიღრმეებში არ შთააგდებს.

16. "ნუ გეშინინ, რაჟამს განმდიდრდეს კაცი და რაჟამს განმრავლდეს პატივი სახლისა მისისაი" - ნუ გეშინია, ნუ გშურს იმ ადამიანების, ვინც ამქვეყნად უსამართლოდ გამდიდრდება და ვისი სახელი ქუხს ამ ქვეყანაზე.

17. "რამეთუ არა სიკუდილსა მისსა წარიღოს მან ყოველი, არცა შთაჰყვეს დიდებაი მისი მის თანა" - რამეთუ, როდესაც მოკვდება, თან ვერაფერს წაიღებს. ადამიანი თავის მიწიერ დიდებას ვერც ჯოჯოხეთში გაიყოლებს თან.

18. "რამეთუ სული მისი ცხორებასა ოდეს მისსა იკურთხოს; აღგიარო შენ, რაჟამს კეთილი უყო მას" - ასეთი ადამიანის სული მხოლოდ მის სიცოცხლეში იკურთხება - მარტოოდენ მიწიერ ცხოვრებაშია გახარებული. შესაძლოა მიწიერ ცხოვრებაშიც არ ჰქონდეს სიხარული და ბედნიერება, მით უმეტეს, საუკუნოდ - მარადიულ ცხოვრებაში; "აღგიარო შენ, რაჟამს კეთილი უყო მას" - მაგრამ თუ ამ სიმდიდრეს გამოიყენებს კეთილის საყოფელად - ადამიანების დასახმარებლად. უფალი სიმდიდრით შეიძლება ვაღიაროთ სწორედ იმით, თუ ჩვენს სიმდიდრეს გამოვიყენებთ სხვა ადამიანებისთვის, მოყვასის შეწევნისთვის.

19. "შევიდეს იგი, ვიდრემდე ნათესავამდე მამათა მისთა, ვიდრე უკუნისამდე ნათელი არა იხილოს" - ხოლო ვინც ამ სიმდიდრეს არ გამოიყენებს ღვთივსათნო ცხოვრებისთვის, ანუ მოყვასისათვის, ასეთი ადამიანი, როგორც "მამანი მათნი" - მათი წინაპრები, წარმართები, ასევე უსჯულონი საუკუნოდ - სამარადჟამოდ ჯოჯოხეთს დაიმკვიდრებს, სამარადჟამოდ ვეღარ იხილავს ნათელს.

20. "კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო, ჰბაძვიდა იგი პირუტყვთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ" - ფსალმუნის ამ მუხლში დავით წინასწარმეტყველი დასკვნის სახით წარმოთქვამს: ის, ვისაც ამქვეყნიური სიამენი - სიმდიდრე, პატივი... აქვს და ამ ყველაფერს არ იყენებს გასაჭირსა და განსაცდელში მყოფი მოყვასისთვის, ღვთის მცნებების აღსასრულებლად, არამედ ამაოებისთვის, პირუტყვს ემსგავსება; რაოდენ საშინელებაა და რაოდენი მოეკითხება ადამიანს, როდესაც უფალმა კაცი შექმნა ხატად და მსგავსად თვისა, თავად კაცმა კი ეს ხატება და მსგავსება პირუტყვად აქცია. სწორედ ამ საშინელების გამო შთავარდება ასეთი კაცი ჯოჯოხეთში. უფალი კი არ შთააგდებს მას სატანჯველში, არამედ თავისი საქციელი, ქმედება.

P.S. ფსალმუნში მოთხრობილია მეორედ მოსვლის ჟამის შესახებ, თუ რა მოხდება მეორედ მოსვლის ჟამს, როგორ იქნება განრჩევა სიკეთისა და ბოროტებისა, როგორ დაიმკვიდრებენ კეთილნი და ღვთის მცნებების აღმასრულებელნი საუკუნო ნეტარებას, ხოლო ღვთის მცნებების მოწინააღმდეგები - საუკუნო ჯოჯოხეთს.