მთავარი ლოცვანი ფსალმუნნი ახალი აღთქმა ძველი აღთქმა დაუჯდომლები პარაკლისები განმარტებები სხვადასხვა თემები წიგნის შესახებ

ფსალმუნთა განმარტება
(არქიმანდრიტი მაკარი აბესაძე)

 

ფსალმუნი 6


1. "უფალო, ნუ გულისწყრომითა შენითა მამხილებ მე, ნუცა რისხვითა შენითა მსწავლი მე" - როგორც წმინდა მამები ბრძანებენ, დავით წინასწარმეტყველი უფლისგან ცოდვათა გამო მხილებას კი არ ერიდება, არამედ შესთხოვს ღმერთს: "ნუ გულისწყრომითა მამხილებ" - ევედრება, როცა ცოდვებს აღიარებს, მსაჯულივით კი არ მოეკიდოს, არამედ როგორც მამამ - სიყვარულით ამხილოს.

2. "მიწყალე მე, უფალო, რამეთუ უძლურ ვარ; განმკურნე მე, უფალო, რამეთუ შემიძრწუნდეს ძუალნი ჩემნი"
- დავითი უფალს შეწყალებას შესთხოვს: შენი მცნებების წინააღმდგომობის გამო კი არ ვცოდავ, არამედ ჩემი უძლურებით. ამის გამო მიწყალე, უფალო, და განმკურნე ცოდვათაგან, რომელთაც ისე განვიცდი, რომ "ძვალნი ჩემნი შემიძრწუნდესო". ძვლის ტკივილი ყველა ფიზიკურ ტკივილზე საშინელია, ფაქტობრივად, ვერც ერთი ტკივილგამაყუჩებელი ვერ აჩერებს.

3. "და სული ჩემი შეძრწუნდა ფრიად, და შენ, უფალო, ვიდრემდის?"
- ფაქტობრივად, გრძელდება წინა მუხლში წარმოთქმული აზრი: იმის გამო, რომ ცოდვილი ვარ, სული შემიძრწუნდა, უძლურების გამო კი ცოდვათაგან თავის დაღწევა არ ძალმიძსო, - შეღაღადებს უფალს წინასწარმეტყველი. "შენს მცნებებს გადავდივარ, მაგრამ "ვიდრემდის", როდემდე მომიტევებ? იმდენად გულმოწყალე ხარ, დაუსრულებლად შეგიძლია პატიება კაცისა, მაგრამ ყველაფერს ზღვარი უნდა ჰქონდეს". დავითი შესთხოვს უფალს, მანამ განმკურნე, გამომიყვანე ცოდვათაგან, ვიდრე იმ მდგომარეობას მივაღწევდე, როცა ჩემი გამოსწორება შეუძლებელი იქნებაო.

4. "მოიქეც, უფალო, იხსენ სული ჩემი, და მაცხოვნე მე წყალობისა შენისათვის" - "მოიქეც" ანუ შეისმინე ჩემი ვედრება, იხსენ სული ცოდვებისგან. როგორც ფიზიკური სნეულებები განაცდევინებს ტკივილს სხეულს, ასევე განაცდევინებს ტკივილს ცოდვები სულს, მით უმეტეს, თუ ადამიანის გულისყური უფლისკენაა მიმართული. შემდეგ კი გულშემუსვრილი მიმართავს უფალს დავითი: "მაცხოვნე მე წყალობისა შენისათვისო" - არა იმისთვის, რომ მე ვარ ამის ღირსი, არამედ შენ ხარ მოწყალე და შენი გულმოწყალების გამო მაცხოვნეო.

5. "რამეთუ არა არს, ვინ სიკუდილსა შინა მოგიხსენოს შენ, ანუ ჯოჯოხეთს შინა ვინ აღგიაროს შენ" - სიკვდილის შემდეგ ვეღარავინ მოგიხსენებს და ჯოჯოხეთში ვეღარავინ გაღიარებს, უფალო, - მიმართავს წინასწარმეტყველი შემოქმედს. ვიცით, რომ ადამიანს სინანული მხოლოდ ამქვეყნად, ხორცში ყოფნის ჟამს აქვს. გარდაცვალების შემდეგ, თუკი თავისი ცოდვებით ჯოჯოხეთში აღმოჩნდება, თავისი ტანჯვის მეტი აღარაფერი ემახსოვრება. იქ აღარც ღვთის აღიარება შეუძლიათ და აღარც სინანული. ამიტომაც ევედრება დავითი უფალს, ვიდრე ეს მოხდებოდეს - ხორციელ სიკვდილს განვიცდიდე, მომხედე და შემიწყალეო.

6. "დავშუერი მე სულთქუმითა ჩემითა, დავბანო მარადღე ცხედარი ჩემი, ცრემლითა ჩემითა სარეცელი ჩემი დავალტო"
- სულთქმით დავშვერი, გამუდმებით განვიცდი წუხილს იმის გამო, რასაც ვჩადი და ამიტომაც "მარადღე" - მუდამ ვტირი ჩემი ცოდვების გამო. ისე განვიცდი, უფალო, ჩემს ცოდვებს, რომ "ცხედარი ჩემი" - სარეცელი ცრემლით განვბანეო.

7. "განრისხდა გულისწყრომითა თუალი ჩემი, განვკფდი მე ყოველთა ზედა მტერთა ჩემთა"
- ფსალმუნის ამ მუხლში დავითი თავის უსაზღვრო წუხილს გადმოსცემს და ბრძანებს, საკუთარი თავის მიმართ გულისწყრომით აღვივსე, რადგან შენსა და ჩემს, საზოგადოდ ადამიანის, მტერზე - არა ხორციელ, არამედ სულიერ მტერზე - ეშმაკზე უარესად გადავიქეციო.

8-9. "განმეშორენით ჩემგან ყოველნი მოქმედნი უსჯულოებისანი, რამეთუ შეესმა უფალსა ხმაი ტირილისა ჩემისა. ისმინა უფალმან ვედრებისა ჩემისა, უფალმან ლოცვაი ჩემი შეიწყნარა"
- დავითი თავადაც გრძნობს და ჩვენც გვაუწყებს, რა მდგომარეობამდე შეიძლება მიიყვანოს ადამიანი ცოდვათა გამო მწუხარებამ და სინანულმა და უკეთურ, უსჯულოებათა მოქმედ ძალას, ბოროტ სულებს მიმართავს: განმეშორენით, რადგან უფალს ესმა ჩემი ტირილის ხმა, შეისმინა ჩემი ვედრება, შემიწყალა და აღხოცა ჩემი ცოდვები, გამომიყვანა უსჯულოებისგან და აღარ გაქვთ საბაბი, მიზეზი ჩემში ყოფნისო.

10. "ჰრცხვენოდენ და შეძრწუნდენ ყოველნი მტერნი ჩემნი, მართლ უკუნ იქცედ, და ჰრცხვენოდენ ფრიად და მსთუად"
- დავით წინასწარმეტყველი კვლავ ბოროტ სულებს მიმართავს: გრცხვენოდეთ და შეძრწუნდით, რამეთუ მე აღარ ვარ თქვენი ხელქვეითიო. და როდის ხდება ადამიანი ბოროტ ძალას დაქვემდებარებული? - როდესაც სცოდავს. ადამიანი ცოდვას სჩადის ბოროტისგან მოწოდებული აზრით. მართალია, ეს ეშმაკის ძალადობით კი არა, ადამიანის თავისუფალი ნებით ხდება, მაგრამ მის მიერ მოწოდებული აზრის განხორციელებით ანუ ცოდვის მქმნელობით ეშმაკს ჩვენზე ხელმწიფების საშუალებას ვაძლევთ. რადგან შევინანე, უფალმა მომხედა და განმკურნა და თქვენ აღარ გაქვთ ჩემზე ძალაუფლება. გრცხვენოდეთ, რომ კარგავთ ადამიანზე ხელმწიფებასო.

ამ ფსალმუნში შეიძლება ვიგულისხმოთ ძველი აღთქმის კაცობრიობის ისტორია - ადამის დაცემიდან კაცობრიობის გამოხსნამდე. ადამში დაეცა მთელი კაცობრიობა, რადგან ყველა ადამიანმა შესცოდა, ბოროტმა სულმა ადამიანზე ხელმწიფება მოიპოვა. ადამის დაცემის შემდეგ ღვთის მადიდებელნი, მათ შორის დავითიც, ყველა წინასწარმეტყველი და მართალი, უდიდეს სინანულს განიცდიდნენ და უფალს შეწევნას სთხოვდნენ - არა მხოლოდ საკუთარს, არამედ მთელი კაცობრიობისას. უფლის განკაცებით, ჯვარცმითა და მკვდრეთით აღდგომით კაცობრიობის გამოხსნა მოხდა და ეშმაკმა დაკარგა ძალაუფლება ადამიანზე. მას შემდეგ ბოროტი სულები ფრიად შერცხვენილნი არიან.